karbonifer

entry2 galeri0
    1.
  1. paleozoyik zamanın 5. alt dönemi olarak günümüzden 359 milyon yıl önce başlamış, 60 milyon boyunca devam etmiş ve günümüzden 299 milyon yıl önce sona ermiştir.
    Bu dönemde sibirya'Yı oluşturan kara kitlesi pangea'ya çarparak bugün ural dağları olarak bilinen dağları oluşturdular. Dönemin başında oldukça nemli ve tropik olan iklim, pangea tamamen tek kıta halini alınca kuraklaştı ve genişleyen kutup buzulları ile bir soğuma eğilimi başladı.

    devoniyen dönemi'nde büyük yok oluştan en çok etkilenen yosun hayvancıkları ve dallı bacaklılar bu dönemde kendilerini toparladılar. Ayrıca bu dönemde yeni bir bitki türü ortaya çıkmasa da mevcut bitki türleri evrimleşerek çeşitlendiler ve geliştiler. Kömür yataklarından elde edilen fosiller bataklık ormanlarının en yaygın türünün kibrit otları olduğunu gösteriyor. Uzunluğu 40 metreyi bulan bu otlara her ne kadar ot demek biraz zor olsa da ağaçsı eğilimler de göstermiyorlardı.

    Karbonifer'in yoğun ve gür bitki örtüsü, bir yandan atmosferdeki karbondioksitin büyük bir çoğunluğunu emerken atmosfere de yoğun miktarda oksijen salıyordu. Böcek ortamı için zaten son derece uygun olan çevrenin yanı sıra bir de bu şartlar oluşunca böcekler hızla gelişti, akrep, örümcek ve kırkayak türleri her tarafa yayıldı.

    Bununla birlikte bundan sonraki dönemde yaygın olacak olan omurgalı türler de ilk kez karbonifer döneminde karaya çıktılar. Bu dönemde tüm canlıların yaşamı suya sıkı sıkıya bağlıydı. Ama karbonifer döneminin sonuna yaklaştıkça karalar yükselmeye başladı. Bu da dev kibrit otu bataklıklarının kurumasına neden oldu. Bataklık ormanlarının en önemli grubu olan kibritotu ormanlarının yerini kozalaklı bitkiler ve eğrelti otları aldı. Yoğun oksijenden dolayı devleşmiş böcek ve eklembacaklıların sayısı azaldıysa da kitlesel bir yokoluş karbonifer döneminde yaşanmadı. Ama sonraki çağın efendisi olacak olan kuraklığa dayanıklı sürüngenler ortaya çıkmaya başladı.
    1 ...
  2. 2.
  3. Dev boyutlu bitkiler - Kömür devridir.

    (354-298 milyon yıl)

    Bataklık ormanlarının ortaya çıkıp yaygınlaşması;
    Amniyotik yumurtanın oluşumu : Sürüngenler ve ilk uçan böceklerin görülmesi;
    Gondwana ile Lavrasya'nın çarpışması : Pangea kıtasının oluşması

    Dünya kömür rezervlerinin büyük bir bölümü bu devire ait olduğundan, devire "karbon içeren" anlamında Karbonifer adı verilmiştir. Karbonifer tüm dünya karalarının ekvatoral düzlemde bir araya toplanmaya başladığı ve büyük bir bölümünün günümüz Amazon ormanlarına benzetilebilecek yağmur ve bataklık ormanlarıyla kaplı olduğu bir devirdi. Dev boyutlu bitki örtüsünün (eğrelti ve eğrelti benzeri bitkilerle, ilk tohumlu bitkiler) yanı sıra, dev boyutlu böcekler, kırkayaklar ve akrepler ve çeşitli iki yaşamlılar bu devrin önemli canlılarıydı. Karbonifer'in sonuna doğru, dev kıta Pangea'nın oluşması ve buzullar genişlemesi sonucunda deniz suları çekildi ve iklim kuraklaştı. Kuraklaşan iklimle birlikte bitkilerin ve ormanların yapısı da değişti ve yeni ortamda sürüngenler kendilerini yavaş yavaş göstermeye başladı.

    Göllerde yaşayan balıkların çift yaşamlılara doğru evrim geçirmesi ve bunların karalarda yürüyebilme özelliği kazanmaları sonucu, sudan karaya geçiş hızlandı. Böylelikle ilk kez, kara koşullarına daha iyi uyum sağlamış olan ve hızlı hareket edebilen ilkel kertenkeleler ortaya çıktı. Bunların en önemli özellikleri, balıkları ve çift yaşmalıların aksine yumurtalarını karalara bırakmalarıydı.
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük