ışık görmenin anahtarıdır ama"Karanlık madde ve Karanlık enerji ışıkla etkileşimi olmadığı için görünmezler. Büyük patlamadan sonra muhtemelen ilk 5 milyar yıl karanlık maddenin çekim gücü evrenin hakimi iken sonrasında karanlık enerji evrenin mutlak hakimi konumuna yükselmiş bunun sonucu olarak evren her geçen gün artan bir hızla büyümektedir...
Bildiğimiz manadaki maddesel kanunlar evrenin sadece kabaca yüzde 5 ile ilgili geriye kalan %95 hala bizler için muammadır. Son gözlemler sonucunda %23'ü karanlık madde, %72'si ise karanlık enerjiden oluştuğu sanılmaktadır.
Kesin olan Karanlık Enerji bir gün tüm evrende var olan her şeyi her zerreyi, her gezegeni ve yıldızı mutlak bir yalnızlık içinde bırakacağıdır. Çünkü evren o kadar genişleyecek ki, hiçbir kütle çekiminin etkisi kalmayak, yıldızlar sönecek ve tüm kainat sonsuz bir karanlığa boğulacak.
darkness energy oalrak da bilinir. Bilim adamları galaksileri birbirinden ayıran ve evreni sürekli genişleten esrarengiz bir güç keşfettiler. Bu enerjinin henüz ne olduğunu anlaşılamadığı için karanlık enerji diye adlandırılıyor.
olması gereken bir enerji. eğer olmasa evren varolamaz ve içe çökemezdi. görülüp tespit edilemiyor olması bir tarafa parçaçık fiziğine dair hiç bilinmeyen bir %72 lik bir kısımdan bahsediyoruz.
seni beni ağacı kalemi taşı herşeyi bir arada tutan bir kuvvet.
bir ara çok taktığım konuydu bu, sürekli düşünüp araştırmaktan kafayı yiyecektim. evreni sürekli genişlettiği ve galaksileri birbirlerinden uzaklaştırdığı varsayılan bir enerji türüdür. ne olduğu bilinmediği için karanlık enerji denmektedir. evren big bang'den beri genişlemektedir ve zamanla evrenin genişleme hızı da artmaktadır. bilim insanları bunu keşfettiklerinde bu hızı artıran bir enerji olması gerektiğine karar vermişlerdir. böylece üzerinde düşünülmeye başlanılmış ve araştırılmıştır.
Büyük patlamadan sonra, normalde evrenin genişlemesinin zaman içinde yavaşlaması gerekirdi. Fakat genişlemenin hız kaybetmek yerine daha da hızlandığı keşfedilmiştir. Bunun sebebi bulunamadığından, evrenin hızlanarak genişlemesine neden olan güç "karanlık enerji" olarak adlandırılmıştır.
Ancak daha birkaç yıl önce keşfedilebilen bu gerçeği, Kuran 1.400 yıl önce aşağıdaki ayetle insanlığa bildirmiştir;
Göğü kudretimizle biz kurduk ve biz onu genişletmekteyiz. (Zariyat, 47,Diyanet meali)
Dolayısıyla modern bilim evrenin büyük patlama ile sonsuz küçüklükte bir noktadan (yani yoktan) varlığına başladığını (yaratıldığını) ve nedeni açıklanamayan bir şekilde hızlanarak genişlediğini ispat etmesine rağmen, bazı ünlü bilim adamları saygınlıklarına zarar geleceği düşüncesi ile evreni Allah yarattı diye açıkça beyan edememektedir. Bununla birlikte evrenin tesadüf eseri var olamayacağı, mutlaka bir yaratıcısı olduğu fikri özellikle ABD'li teorik fizikçi ve astronom bilim adamları arasında hızla yaygınlaşmaktadır. (Kaynak: Discovery Channel)
evreni oluşturduğuna inanılan 2013'te hakkında teoriler atılan ve 2014'te varlığı kanıtlanan bir enerji türü. kara maddeyle aynı şey değildir. kara delikle ise bazılarına göre ilgisi var bazılarına göre kara delikten bağımsız ayrı bir sistmede enerji depolar. evrenin %65 ini oluşturur. uzayın bunca yıldıza rağmen siyah görümesinin sebeplerinden biri evrenin genişleyip yıldızların birbirine olan olağanüstü uzaklığı biride karanlık enerjidir.
Not: anlayabilen zeki arkadaşlarımıza tebrikler.
ışıkla etkileşmeyen enerji. ışık biz insanlar için evrende bir bilgi taşıyıcısıdır. bu enerjiyle ışık bile etkileşemediğinden dolayı ondan bilinen enerjilerden aldığımız gibi herhangi bir bilgi alamıyoruz. dolayısıyla evrendeki bildiğimiz en hızlı bilgi taşıyıcısı olan ışık vasıtasıyla dahi bilgi alamadığımız bir şey hakkında ise yorum yapamıyoruz. ancak galaksilerin giderek artan bir ivmelenme ile birbirinden uzaklaşmasına sebep olan bir şeyler var ve bunun adına da içeriği bilinemediği için şimdilik "karanlık enerji" deniyor.
Ne olduguna dair henuz net bir bilgi yoktur.
Atomik yapida bir materyal olmadigi kesin, ya da karsit madde. Zira oyle olsaydi isik ya da radyo dalgalariyla vs ile gorulebilirdi.
Varligindan haberimiz var cunku galaksilerin surekli birbirinden artan bir hizla uzaklastigini goruyoruz. Karanlik enerji olmasaydi galaksiler birbirini ceker, tekrar bir arada toplanirdi.
Karanlik madde ya da black hol diye adlandirilan devasa kutleli uzay fenomeniyle alakasi da olamaz, kara deliklerde ne oldugunu az cok biliyoruz. Bildigimiz madde...
Tek farki yuksek cekim gucu sayesinde atomlarin cekirdeklerinin birbirine yapistigi ve atomlar arasinda uzay boslugu olmadigi. Daha dune kadar goremedigimiz cok konu vardi. Kutle cekimi dalgalari gibi, notrinolar gibi. Bu iki olgu daha onceden varligi teorik olarak ispatlanip, deneysel ispati da yillar sonra gerceklesti. Karanlik enerjinin de varligi teorik olarak ispatlandi, pratik olarak bulmak icin zamana ihtiyacimiz var.
Caglar boyu degisik evren modelleri ortaya atildi. Bazi modeller ise cok yeni, son yuz yil icinde tahmin edilen modeller. Big babg'in kabulunden sonra evrenimiz icin gecerli sayilabilecek dort modeli isledi ozetle bilim adamlari.
1: kapali dongu evren modeli...
Bu modelde evrenin belirli bir siniri olacak,sinira gelen tum maddeler evrenin diger tarafinda belirecek. En sacmasi bu olsa gerek.
2: cokli evrenler...
Bi nevi paralel evren gibi duran evren modeli. Denizde olusan su kabarciklari sekkindeki evren modelinin yansimasi. Her bir evrenin kendi sinirlari olacak, birinde big bang yeni olurken, digerinde tum evrenin kendini yiyip bitirdigi gorulebilecek. Baska evrenler var midir bilinmez ama bizim evrenimiz icin pek de isik tutmayan bir teori. Zaten bilim kurgu filmlerinden firla is gibi duruyor.
3: kendi icine coken evren...
Aslinda karanlik enerjinin varligi ortaya atilmadan once en fazla gecerliligi olan teori idi. Big bang'le birlikte ortaya cikan tum kainatin belirli oranda balon gibi sisecegi, bir noktadan sonra kutle cekiminin big bang'ten arta kalan ivmelenmeyi durduracagi ve evrenin kendi icine dogru cokmesi modelini esas alir. Esasen gayet de mantikli tabii karanlik enerjinin varligi ortaya atilmasaydi. Kendi icine cokme modeline gore tum evren tekrar mikro seviyeye inecek ve yok olacakti.
4: surekli buyuyen evren modeli...
Su anda tam olarak kabul goren teoridir. Evren big bang'le ortaya cikti, ilk zamanlar bir arada kalsa da zamanla galaksiler halinde birbirinden uzaklasmaya basladi. Bu modele gore zamanin ahrine kadar evren birbirinden uzaklasacak ve sonsuzlukta kaybolup gidecek. Bundan milyarlarca yil sonra ise yildizlar tum yakitlarini bitireceginden evren karanliga gomulecek.
Bu noktada karanlik enerji nedir sorusu akillara gelendir. Diyebilirim ki galaksiler birbir etrafinda donerken birbirlerine cok guclu kutle cekimi uygulayamadigi icin merkez kac kuvveti yuzunden birbirlerini uzayin karanlik dehlizlerine atiyor. Bu da bir teori elbette, bilimselligi yok, oyle oldugunu dusunen de yok esasen. Uzay bilimciler elbette arastirmistir neticede bu etkiyi.
Her neyse lafi daha fazla uzatmadan ozetle; evreni birbirinden uzaklastirdigi dusunulen, varligi henuz ispatlanamayan, evrendeki maddenin % 70'i kadar oldugu tahmin edilen enerjidir.
1970'li yıllarda amerikalı gökbilimci vera rubin tarafından varlığı kanıtlanmıştır. Ödül almasına kesin gözüyle bakılmasına rağmen, kuvvetle muhtemel kadın olduğu için nobel ödülü almamıştır.
Hayatını kaybettiği 27 aralık 2016, 88 yaşına kadar çalışmalarına devam etmiştir.
