Karain Mağarasının bulunduğu Katran dağı Torosların bir parçasıdır, yapısı kalkerdir, üzerinde lapyalar vardır. Katran dağının eteklerinde Karain müzesi bulunur. Karain mağarasından çıkarılan antik eserler bu müzede sergilenir. Yontma taş devri araçları ilgi çekicidir.
60.000 önce yaşamış Karain insanının kafatası kemiklerine ait parçalar bu mağarada bulunmuş, bu parçalardan yararlanılarak, bu insanın kafatası modeli alçıdan yapılmıştır. Bu Karain insanı kafatasının bir modeli de Karain müzesinde sergilenmektedir. Bu müzenin arkasındaki Katran Dağı eteklerinde, 120 metre kadar yüksekte Karain mağarası bulunur. Kazılar günümüzde de sürmektedir. Her araştırmacının görmesi gereken çok ilginç, jeolojik, arkeolojik, tarihsel, coğrafi önemi olan, insanlığın geçmişine ışık tutan bir mağaradır. Buradaki yerleşme izleri günmüzden 60.000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır ancak bilim adamları bu yerleşmenin günümüzden 500.000 yıl öncesine kadar inebileceğini öne sürmektedirler, bu izleri araştırmaktadırlar. Bu mağarayı gördükten sonra insanlığın başına ve kullandığı araçlara ait öykü, kitaplarda kalmaktan çıkar, somutlaşır , kalıcı bilgiye dönüşür.
karain mağarasına çıkmadan önce karain müzesi vardır ki müze 1 odadan oluşur ve fil dişleri, m.ö. yaşamış aslan dişleri falan ilginçtir. müze demeyelim de müzecik diyelim.
karain mağarasında bir abimiz karşılar "hoşgeldiniz, şurada müze var, mağara şu patikadan yukarıya doğru 10 dk yürüme mesafesindedir" der ve uykusuna devam eder.
kimsecikler yoktur etrafta, mağaraya güneşin altında 10 dk yürüdükten sonra ulaşılır ama kan ter içinde de kalınır. m.ö. yaşamış insanların yaktığı ateşlerin isleri tavanda hala bulunmaktadır. türkiyenin en büyük mağaralarından biridir.
mağaranın ışıklandırması az ve hiçkimse olmadığından ziyaret edilecekse eğer 1 adet göt ve fener yanınızda götürünüz.
karain mağarası antalya ilinin 30km kuzeybatısında yağca köyü sınırları içinde bulunur.denizden 430-450 metre yükseklikte yer alır. mağara ilk defa prof. dr. ismail kılıç kökten tarafından keşfedilmiştir ve günümüzde arkeolojik kazılar emekli prof. dr. ışın yalçınkaya tarafından halen devam ettirilmektedir. karain mağarası, anadolu ve yakın doğu tarihi açısından önemli bir paleolitik merkezdir. mağara paleolitik, neolitik, kalkolitik, eski tunç gibi protohistorik çağlarda ve klasik çağda insanlar tarafından sürekli bir biçimde iskan edilmiştir. karain mağarası'nda yapılan kazılarda elde edilen arkeolojik buluntular alt paleolitikten geç roma dönemine kadar görülen yerleşim izleri ile anadolu arkeolojik çalışmalarında önemli bir boşluğu doldurmaktadır. klasik dönemlerdeki kullanım daha çok adak mağara niteliğinde olup, mağara alnı ve dış duvarları üzerinde grekçe kitabe ve nişler bulunmaktadır. paleolitik çağdan klasik dönemlere kadar sürekli iskan görmüş ve bu nedenle kesintisiz bir arkeolojik katmanlaşma göstermektedir. özellikle avrupa ve yakın doğu arasındaki bağlantılar ve göç yolları hakkında fikir vermesi açısından önem taşımaktadır. mağaranın en eski tarihi 500.000 yıl eskiye gider bu dönemde yaşamış insan gruplarının kullandığı yontmataş aletler yapılan arkeolojik kazılar sonuca açığa çıkarılır ve antalya müzesinde sergilenir. yakın bir tarihe kadar karain mağarasının hemen yakınında tek odalı karain müzesi bulunmaktaydı; ancak eserler antalya müzesine taşındı, yakın bir süre sonra ise karain mağarası çevresinde bakanlık tarafından çevre düzenlemesi yapılacak ve yılda 25.000 kişinin ziyaret ettiği karain mağarasına ziyaretçilere daha anlamlı bir ziyaret imkanı sağlanacak. mağaraya ziyaret edenler mağara tavanında is gibi bir kararma görecekler; ziyaretçiler tarafından is sanılsa da onlar is değildir. mağara kalkerden oluşmaktadır kalker suda kolay çözülen bir yapıya sahiptir kalker suyla çözülmesi ve havayla temas etmesi sonucu bir kararma meydana gelmiştir ve kesinlikle is değildir.
