karadenizli denilince ilk akla gelenler diye bir anket yapsak "uyy haçan horon tepmekdur daa" diyecek olanlar hatrı sayılır bir yoğunlukta olacaktır. ama işin ilginç tarafı karadenizi komple gezin gerçek hayatta şu cümleyi kuracak tek bir karadenizli bulamazsınız. peki karadenizliler neden olmadıkları bir şekilde anlatılır hep?
türk sinemasındaki bazı tembel ve araştırma yapmaktan nasipsiz yönetmenler tarafından karadenizliler, yaz kış kafasında ucu ponponlu bere takan, kocaman burunlu , her cümlenin başına sonuna illa uyyy, daa, haçan kelimelerini yerleştiren kişiler olarak tasvir edildi. halbuki biraz araştırma yapılsa en azından bir karadenizliler derneğinde iki saat oturulsa işin hiç de öyle olmadığı anlaşılabilir. ben bir duruma ilk tepki olarak "uyy" dyen karadenizli hiç görmedim. karadenizli adam "ya "oyy anasini" der ya da "uh ecdadini" der. uyyy diye bişe yok hacılar.
toplum içersinde karadenizli olduğunu öğrendiği insana bakışı bir an içinde değişen, "uyyy haçan memnun oldum" gibi sığ şakalar yapmaya çalışıp komikcilik oynayan kişiler en az yarım saat ince kızılcık çubuğuyla dövülmeyi hak ediyorsunuz. muhlamaya mıhlama diyen kokoşlar o yemeği hak etmiyorsunuz. önce adını öğrenin. adami da hasta etmayin!
laz olmadığı halde lazım demeleri gibi birşey. yapmayın özunuz karadenizli değilse böyle aptallıklarala kendınızi rezil etmeyin arkadaşlar. bırakın karadenizlilik bize kalsın.
ayrıca tüm karadenizlilerin aynı şekilde konuştuğunu da zanneden insanların yanılgısı. rizeliler ve trabzonlular arasında konuşma bakımından belirgin farklar vardır mesela.
rizeli olan anaannemden bu zamana kadar ''haçen'' diye bir kelime duymadım.
aklıma gelen örnekler için:
sükut du (sessiz ol)
karayazilarum (ah benim kötü kaderim, tarzında bir sitem)
kover oni (rahat bırak onu)
paçi (kız çocuk)
sebi (erkek çocuk)
Saat 12yi geçince kafamız çalışmaz. Çalışsa bile az çalışır. Bu ise kişinin bu bayat espriyi yaptığı saate göre öğlen 12 yahut gece yarısı 12 olarak değişir.
Sadece balık yeriz. Yazın bile hamsi yeriz. Öyle ki ağaçtan bile hamsi toplayabiliyoruz biz.
En belirgin özelliklerimizin başında fındığa finduk dememizdir.
işimiz gücümüz yoktur, sabah akşam fıkra anlatırız.
Başka şehirlere göç ettiğimiz de hiçbir iş tutmaz elimiz. Kim tutturduysa ucunu Karadenizli ise kapıcı doğulu ise ağa baba yapar karakteri.
Eğer mesela bir dizi oyuncusu iseniz, Karadenizli bir karakter canlandıracaksanız çocuk oyuncağıdır bu. I ları i yap, b leri p, fiillere ysun mastarını ekle. Şevval sam samimiyetinde Karadenizli oldun bile. Pervanemin kılavuzi!
Pervanemin kılavuzi demişken, (ı kasten kelimeye dahil edildi) ı normal söylendi.u da normal söylendi, sondaki o inceldi. Bunun bir kuralı yok ruhtan gelir o son u nun i oluşu. Yani sen Karadenizli isen o olur. Dudağını büzük büzük konuşmana lüzum yok.
Hepimiz sarışın ve renkli gözlü değiliz. Esmer bir Karadenizli gördüğünüzde “hiç Lazlara benzemiyon” demeyin. Hayatında kaç safi laz gördün lan manyak?
Bir de şu Karadenizlilere laz mısın? Lazca biliyor musun diye dayatma yapmaktan vazgeçin.
Biz çok sıkıldık, siz de sıkılıp bırakın artık.
Her türlü dizide beceriksizlik örneklerine rastlanan, bir karadenizli olarak gıcık olduğum durum. O kadar eğitim alıyorsunuz bir şiveyi beceremiyorsunuz. şimdiye kadar en iyisi konuşan şevval sam bence
Televizyonlardaki karadenizli olmayan şahısların "konuşuyorum" zannedip, aslında konuşamaması nedeniyledir. Nerde bir alakasız adam var reklamlarda, dizilerde karadenizli rolü veriliyor. Millet de zannediyor ki karadenizliler böyle konuşuyor! Yahu biz böyle konuşmuyoruz! Ayrıca bu şive değildir. Ağızdır. Rize ağzı, trabzon ağzı... Tv'de böyle konuşmaya çalışan alakasız şahsiyetlere denk gelince zaten direkt olarak kanal değiştiriyorum. Bir karadenizli olarak tvlerdeki bu dil yozlaşmasını önleyemediğimiz için suçluluk duyuyorum. Bizim kültürümüzü elin alakasız adamı temsil etmeye çalışıyor, rezil edip bırakıyor. Çok üzülüyorum piyasa bunların elinde!
