doğru okunuşu aslında "kapağan" kağan olmalıdır. orkun yazıtlarında kpgnkğn olarak geçmekte. burada "k" değil "g" harfi geldiğine göre tıpkı "yatağan" olduğu gibi "kapağan" olan okunmalı. kapgan olsa idi, kapkan (kalın k, p,kalın k, kalın n) olarak yazılırdı. ancak ilk bilimsel eserlerde kapgan yazıldığı için böyle süre gelmiş. yaşamsal bir ayrıntı değil.
adının anlamı da "-kap" "-qap" (mak) sözcüğü. bildiğimiz "fatih" demek. "kapan, ele geçiren".
ayrıca, 2. köktürk dönemi en geniş sınırlarına kendisi ulaşmıştır. 3 ana ülküsü vardır, belirtilmiş (bkz: #27730004). gerçekten de karadenizin kuzeyindeki ogurların bir kısmı hariç ve yakutlar ile birlikte bütün türkleri tek bayrak altına toplamıştır. ancak ilerleyen dönemde açıkçası, bu türk boylarına zorbalık yapmıştır. ya da devletin şefkatli elini göstermiştir diyelim. **
bu zorbalık çin entrikalarıyla birlikte isyanlara dönüşmüş bu isyanları ancak bilge kağan ve kül tegin kardeşler durdurabilmiştir.
döneminde henüz yapılanamamış göktürk derin devletini hiçe saymış, dağıtmış kontrolü tek başına ele almıştır. bir 14. louis edasıyla "ben demek devlet demek, devlet demek ben demek" sözünü uygulamıştır.
gücünü anlamak açısından iki nesne söylemek yeterli,
1.si, kağan akşam beş çayını içerken "hadi toplanın lan sefere gidiyok" diye zengin kalkışı yapsa bile emrinde 300 bin süvari hazırdı.
2.si, orta çağ çin tarihinin altın dönemi kendisi ve ilteriş kağan'ın dönemine denk gelmiştir.
Chavannes, E., Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri,( çev: Mustafa Koç), Selenge yay., istanbul, 2007
Çin Kaynaklarında Türkler: Eski T’ang Tarihi(yay. haz. isenbike Togan , Gülnar Kara, Cahide Baysal) TTK yay., Ankara, 2006
Donuk, A., Eski Türk Devletlerinde idari-Askeri Unvan ve Terimler, TDAV yay., istanbul, 1988
Eberhard, W., Çin Tarihi, TTK yay., Ankara, 1995
Ergin, M., Orhun Abideleri, Boğaziçi yay. istanbul, 2008
Grignaschi, M., “Sabirler, Hazarlar ve Gök-Türkler”, Türk Tarih Kongresi Zabıtları, C.I , ( Ankara, 25-29 Eylül , 1971) , Ankara, 1972
izgi, Ö., “ Çinlilerin , Gök-Türk ve Uygurları Yerleştirme Siyasetleri”, I. Milli Türkoloji Kongresi Tebliğleri, istanbul, 1978, s. 199,201
izgi, Ö., “XI. Yy.a Kadar Orta Asya Devletlerinin Çinle Yaptığı Ticari Münasebetler”, TED, IX, 1978
mete, attila gibi isimler günümüzde çocuklara yaygın olarak verildiği halde nedense ismi çocuklara pek verilmeyen ünlü türk kağanı. halbuki, neden olmasın?
https://galeri.uludagsozluk.com/r/938742/+
Kuruluştan bu yana Göktürk Kağanları her ne zaman Çin imperatorundan evlenmek üzere çinli bir prenses istemişlerse, diledikleri yerine getirilerek verilmişti.
Şimdi de Çin imperatoru ilk kez, hem de yeğeni prens için, bir GökTürk prensesi istiyordu.
Çin elçileri kendi düşüncelerini de ekleyerek, imperatorların bu dileği yerine getirildiği takdirde, Çin-Göktürk dostluğunun sonsuza dek süreceğini belirttiler.
Bu dileğe, Kapağan (Kapgan) Kağanın verdiği tarihsel karşılık şöyle oldu :
"Çin imperatorluk ailesi, Göktürk Kağanlarına eşit soy yüceliğinde olmadıkları için, imperatorunuzun bu dileğini yerine getiremem
Göktürk devletine altın çağını yaşatmış hükümdar. Onun döneminde orta asyada bulunan tüm türk halkları bir olmuş, tek çatı altında birleşmiştir. Aralarında savaş olan kuzey ve batı çin ile denge politikası yürütmüş, dönemin en korkulan ismi olmuştur.
Göktürk devletinin daha doğrusu kutluk devletini kuran kutluktan sonra ülkenin başına geçip Çin lilere kök sokturmus. Pek çok suikastten kurtulmuş Çinlilerin casusluk faaliyetlerini durdurup yenisey kırgızlarını kuzeye akınlar yaparak mağlup etmiş. Arapları Türkistan dan atmış büyük Türk kaganidir.
