1930 Adana doğumlu ünlü hafız ve mevlidhan. Karaca, Münir Nurettin Selçuk'tan sonra yetîşen değerli icracılar arasında adı en başta anılan ses sanatçılarındandır. yakalandığı kanser hastalığı sonucu 2004'de istanbul'da vefat etti. *
Kâni Karaca 1930’da Adana’da doğdu. iki aylıkken bir kaza sonucu gözlerini kaybetti. ilkokulda okurken,aynı zamanda köyün imamı olan öğretmeninden ders alarak Kur’an’ı hıfz etti.1950’de istanbul’a geldi. Bir süre Sadettin Kaynak’la çalışarak üslûp ve tavır bilgileri öğrendi. Dinî mûsikî çalışmalarını daha sonra, üslûp ve tavır yönünden çok etkilendiği Yer altı Camii imamı ve hatibi ünlü hafız Ali Üsküdarlı’nın öğrencisi olarak sürdürdü.
Sadettin Heper’den kudümle usûl vurmayı öğrendi, kendisinden ayrıca başta mevlevî ayinleri olmak üzere pek çok dinî ve dindışı eser meşk etti
istanbul’un mûsikî çevrelerinde çeşitli mûsikîşinaslardan yararlanarak mûsikî bilgisini ilerletti. Hafız Ali Üsküdarlı ve zamanın birçok değerli hafız ve mûsikîşinaslarının karşısında verdiği dinî mûsikî sınavı ile icazet aldı; bu sınavdaki başarısı Kâni Karaca’nın makam bilgisi ile yeteneğini kabul ettirdiği önemli bir aşama oldu.
Kâni Karaca bir hafız olarak yetiştiği halde dindışı mûsikîde de büyük başarı gösterdi.1950’lerin sonları ile 1960’lı yıllarda istanbul Radyosu’ndan yayımlanan programlarda Mesud Cemil,Cevdet Çağla,Vecihe Daryal,Yorgo Bacanos,Niyazi Sayın,Necdet Yaşar,Sadettin Heper gibi çok değerli saz sanatçılarının eşliğinde okuduğu çok seçkin eserler radyo tarihinin en üstün nitelikli programları arasındadır. Bu dizi radyo konserlerinde yer alan eserlerin hemen hemen hepsi ilk kez Karaca’nın yorumuyla seslendirilmiştir.
Kâni Karaca her yıl Konya’da ve istanbul’da düzenlenen Mevlana’yı anma haftaları ile istanbul Festivali çerçevesindeki sema törenlerine düzenli olarak naathan,ayinhan ve kudümzen olarak katıldı.Yüzlerce kere okuduğu , Itrî’nin naat’i onun yorumuyla beslenip benimsendi.
Karaca istanbul’un son elli yılda tanıdığı en seçkin hafız ve mevlidhanlardan biridir.Doğuştan okuyuş yeteneği gerektiren hafızlık ve mevlidhanlık ile,besteli eserlerdeki icracılığı onun okuyuculuğunun iki yönüdür.
Mevlid,kaside,ezan gibi yazılı bestesi olmayan , ancak doğaçlama ezgilerle okunan dinî mûsikî şekillerinden başka , Kur’an okumakta da büyük bir sanat başarısı göstermiştir. Kâni Karaca mûsikî eğitimi görmemiş din hocalarının artması sonucu hafızlığın sanat yönü gitgide kaybolurken dinî mûsikînin geçen yüzyılda yetişmiş üstadlarıyla zamanımıza kadar ulaşan seçkin gelenekleri izleyip geliştirenlerdendir.
Onun mûsikî icrasına en önemli katkısı,istanbul’a has mevlid ve Kur’an okuma üslûplarını günümüzde de büyük sanat gücüyle yaşatmasıdır. Karaca bugün kaybolmaya yüz tutmuş olan gazelin de çok üstün nitelikli bir yorumcusudur. Doğaçlama mûsikîde ezgi ile güfteyi her mûsikî şeklinin gerektirdiği ifadeye göre başarıyla kaynaştırır. Bariton sesiyle, pestlerde olduğu kadar tizlerde de perdelerin seslerini falsosuzca vererek , makamların seyirlerini ve özelliklerini ustaca gösterir. Belli bir makamın ses alanından çıkarak başka bir makamın ses alanına geçmek anlamına gelen “geçki” sanatını başarıyla uygular;iç içe örülü,uzun ve kısa ,uzak ve yakın geçkilerdeki makam,ezgi ve buluş çeşitliliği ,okuyuş üslûbuna ayırt edici bir özellik katar. Kâni Karaca dinî mûsikînin olduğu kadar dindışı mûsikînin de günümüzdeki büyük icracılarındandır.
''bu asrın en büyük sesi''
the new tork times 05.02.1997'nin manşeti.
binlerce ses dinledim ama hala üzerine ses beğenemedim. seni canlı dinleme şerefine nail oldum. seni tanımayanlara tanıtmak boynumun borcudur. bu yüzdendir ki; melali anlamayan nesle aşina hala olamadım.
eskiden TV'den ailecek seyrettiğimiz mevlidlerden kulağımda kalan, ne söylediğini anlamasamda (arapça bilmemekten ve çok ufak olmaktan) yinede insanın ta içine işleyen sesin sahibi.
gazel, kaside, mevlid ve rubai üstadı mükemmel bir sesi vardır. bazı insanlar diğer insanlardan farklı özelliklerle yaratılmışlardır merhum da bunlardan biridir.
klasik türk müziğinin efsane ismidir. kendisine yetişemesemde kayıtlarını dinlemek çok değişik bir his. canlı diyenler çok şanslılar. nur içinde yatsın...
aslında kendisi hakkında yazacaklarım var ama onları yazmaktansa bir video linki vereceğim. videoda kani karaca ve bekir sidki sezgin öğle ezanı okuyorlar. dinleyin yeter. sanırım anlayacaksınız ne demek istediğimi.
bir nigâh et ne olur halime ey gonce dehen
göz göz oldu yüreğim gözlerinin derdinden
niye baktım niye gördüm niye sevdim seni ben
göz göz oldu yüreğim gözlerinin derdinden
Tanıyan her kimle hakkında konuşursanız konuşun, lafın bir yerinde muhakkak "onun gibisi bir daha gelmez" diyecektir; ki bu, tanımasa da onu dinleyenlerin, zorlanmadan varabilecekleri bir yargıdır da: Kani Karaca, icra ve birikim bazında, yirminci asır Türk musikisinin alamet-i farikasıdır. Şimdi, bu bir kenarda dursun...
TRT'nin, pek böyle hayırlı işler yapmazlar gerçi ama, hazırladığı bir Kani Karaca Belgeseli var; bir yerinde üstad, Türk müziği konservatuarında hocalık yapmasıyla ilgili konuşurken, Abdi Coşkun ve Aka Gündüz Kutbay'ın yönlendirme ve desteklerinden bahsettikten sonra diyor ki: "adam noksanlığında biz de usul falan öğretiyorduk". işte bu, yani Kani Karaca'nın, hem de "adam noksanlığında" usul falan öğretmesi, tevazunun gelebileceği en uç noktalardan biri olsa gerekir; ki, belgeselin kurgusuna göre müteakiben, Kani Karaca'nın konservatuardaki hocalık döneminden bahseden Ercüment Berker de: "dersler çakıştığı için, ben koro dersi verdiğim esnada yan sınıftan Kani'nin usul derslerinin sesi gelir, ben ders anlatmayı bırakır, öğrencilere dinleyin de istifade edin derdim" diyor.
adını doğru düzgün yazmayı beceremediğim yabancı zibidiler hakkında yüzlerce entry varken bizim yazarların pek rağbet etmediği değerimiz. halk müziğinde neşet ertaş ne ise tasavvufta kani karaca odur. alır götürür sizi. nur içinde yatsın inşallah.
türk müziğinin büyük ustasıdır... genellikle ilahilerle ve kuran tiavetleriyle tanınsa da türk sanat müziğinin büyük üstadıdır... onun yaptığı kusursuz makamları kimse yapamaz... yazıktır ki böylesine değerli bir sanatkar aç kalmamak için kör haliyle pavyonlarda gece yarıları şarkı söylemek zorunda bırakılmıştır... demet akalınların hande yenerlerin baş tacı olduğu bu ülkede kani karaca gibi aziz bir adamın sürüne sürüne yaşayıp yarı aç şekilde ölmesi ne acıdır... gerçekten millet felan değiliz biz, millet olmak başka bir şey... https://www.youtube.com/watch?v=n03dHjUG6rA
üstad büyüksün... senin gibi makamlı tsm okuyan tasavvuf eseri okuyan ikinci bir insan daha gelmedi bu ülkeye... yazık hakkında benim son etnryim hariç 26 enty girilmiş... milyonlarin bacisinın şuanki entry sayısı 1380 düşün... neyse ben girerim üstada her dinlediğimde unutturmayız sorun değil... https://www.youtube.com/watch?v=dFAN5ESAtKo
