kangal köpekleri soğuk memleketlerini ve yüksek rakımlı soğuk havayı severler.kanlı canlı karışımlarla beslenir.bir kurtla baş edebilecek kadar cesur hayvanlardır başedememişlerinede ne korkak hayvandı denilemez...sıcak bir ortamda zincire bağlayıp mamayla felan beslemek bir kangal köpeği için uyuz edici ve aşşağılayıcı bir durumdur,hayvana eziyettir derim...
insan gibi köpektir. yıllar önce bir köyde yavru kangalları seviyordum. ki bilirsiniz çok tatlı olur keratalar. dizlerimin üstüne çökmüş yavruların başını okşarken resmen arkadan gelip omuz attı bana anneleri. böyle ne iş arkadaşım der gibi bi bakışı da vardı. açıklama yapasım geldi lan. bilen bilir kocaman kafası vardır bide bunların. bi yandan düşünüyorum kafayı koysa ölürüm diye. ha bide bu güzel yaratıklar sahiplerinin yanında, yanında babası olan insan gibi olurlar. nitekim orda bi bana sahibine bakıyodu kendisi. sahibi indirse baş parmağını aşağı bitmiştim.
sonra bide bu yavruların babalarını gördüm. aslan gibi hayvandı velhasıl.
dünyada emsaline çok az rastlanan kangal köpeklerimiz türkiyede ve avrupada haklı bir üne sahiptır.kangal çoban köpekleri çevık, hızlı ve ataktırlar. çocuk ve kadınlara karşı muhlis bir yapıya sahip olmakla bırlıkte kotu nıyetlı kişılere caydırıcı bir ozellığe sahıptırler. önsezılerıde son derece kuvvetlıdır. ozellıkle sıvaslıların gozbebeğidir. kurt boğan çoban kopeklerı çobanların ve suru sahıplarının ovünç kaynagıdır.
abd de çıftlık hayvanlarını puma caugar( felis concolor) denen dağ aslanlarından korumak amacıyla kangal kopekleri çıftlıklerde eğitılmektedır.
kangal dan kangal a fark vardır. bizzat gördüğüm can ciğer arkadaşımın köpeği bir kangal değil ayı yavrusu demem gerek fakat öyle bir ayıda yok. inanmayan baksın.
çok sevecen güzel bir hayvandır, kendisiyle konuşmaya çalışırsanız sizi anlar, beni ilk gördüğünde üstüme atlayan kangala hemşerisi olduğunu belirttiğimden sonra sakinleşmiş beni oyuncağı haline getirmiştir, ben kaçtıkça kovalamış maymun etmiştir.
belkide dünyanın en sadık köpeğidir, eğer tehlikedeyseniz sizi korumak için canını verebilir, en iyi dostturlar.
silivri de 5 yaşındaki bir çoçuğu öldürmüş olan köpek türüdür.normalde böyle olaylarda pitbull'ları görmeye alışık olan beni şaşırtmıştır.
--spoiler--
Silivri'de bir işadamının 5 yaşındaki oğlu, evlerinin bahçesinde besledikleri kangal cinsi köpek tarafından öldürüldü.
Aileyi yasa boğan olayın ardında, küçük Azat'ın katili olan köpekle günler önce oynarken çekilmiş görüntüleri kalırken, köpeğin kıskançlık nedeniyle saldırganlaşmış olabileceği bildirildi.
Silivri Ortaköy'de yaşayan Harput Şirketler Grubu'nun sahibi tekstilci Celal ilaldı'nın 5 yaşındaki oğlu Azat, bahçede besledikleri ve çok sevdiği kangal cinsi köpeğin kurbanı oldu.
Alışveriş dönüşü bahçede oyun oynadığı sırada "Haydut" ismini verdikleri köpeğin saldırısına uğrayan Azat, yaşadığı panik nedeniyle kaçamadı. Çığlık sesleri üzerine bahçeye koşan anne Sakine ilaldı, köpeğin dişleri arasında çırpınan oğlunu görünce ne yapacağını şaşırdı.
Kanlar içindeki oğlunu köpeğin ağzından kurtaran Sakine ilaldı, hemen hastaneye koştu. Fakat yapılan kontrollerde küçük çocuğun olay yerinde hayatını kaybetmiş olduğu anlaşıldı. Acı olayla yıkılan ailenin elinde, olaydan günler önce Azat ve katili olan köpeğin birlikte oynarken çekilmiş görüntüleri kaldı.
Sakinlikleriyle bilinen kangal cinsi köpeğin saldırganlığının ardında kıskançlık olabileceği ifade edildi. Acılı baba, köpeği kendi elleriyle büyüttüğünü belirterek, "Çocuğu mu kıskandı bilmiyorum ki" dedi. Köpeği, evi koruması için aldıklarının altını çizen Celal ilaldı, anne ve babalara seslenerek, "Eğer çocuğunuz varsa köpek beslemeyin. Ben yandım, siz de yanmayın" diye konuştu.
Bir belediye görevlisi de, kangal cinsi köpeklerin yemek konusunda kıskançlaşabildiklerini ifade etti. Küçük Azat'ın katili olan köpek, belediyeye ait barınakta gözetim altına alındı.
kendine bir alan belirleyen kangal orayı geçen bir insan evladı, diğer bir köpek yahut inek dahi olsun asabileşir mına gor süründürür o vakit. bi de sevdiği birini ölümüne korur. başıma geldiydi anlatayım:
koydeyim kangala bağlı yarasar koyü. neyse dedem dedi ki şurdaki eşşek pohlarını bi kaldırın, amcam da bana yıktı işi.evin boğası da o sıra dağdan gelmiş otlanmış zaar. burundan buharlar saçıyor hayvanat. tam kürekle pohu atarken hayvan bi koşmaya başladı abaaaoouuv sikecek beni resmen. dastim vardı benim kangal iti. birden boğaya bi hooladı. koca boğa götü kaybetti o an. kurtuldum ve kangal sevgim yirmibeşbinbeşyüzelliiki kat daha berkildi. dostluğuma ihanet etmeyen tek mahluktu gözümde.
dikenli olup soyularak yenilen ,tatlı ve yapışkan bir sıvısı olan kurak yerlerde yetişip daha çok anadolu'nun dağlarında bulunan bir tür bitkidir.bir benzerine de (bkz: ışkın)denir.
sivasa mal edilmeye çalışılan Türk çoban köpeğidir. 1970'li yıllarda david nelson adlı amerikalı şahsiyetin türkiyeye gelip yanında götürdüğü, hatta ismini de kendi koyduğu bilinir. aldığı köpekler sivas'ın kangal ilçesinden olduğu için bu isimle anılmaya başlanır. fakat nelson türkiyedeki bozkır alanlarda gördüğü köpekleri gördükçe kangal isminin yanlış olduğunun farkına varır, fakat iş işten geçmiştir.
gelelim işin fiziksel kısmına, kangal köpeğinde genellikle 3 renk hakimdir. boz, kırçıl, ve koyu kahverengidir. yüksekliği *literatürde 75-85 arasında gözükse de, ülkemizde 95 cm'e kadar çıkan köpekler mevcuttur. fakat bu köpeklerde yere basış ve kalça çıkığı hakimdir.genellikle bozkırda sürü güdme ve koruma görevi yaparlar. geçmişten bugüne süre gelen seleksiyon sonucu boyutlarında küçülme söz konusudur. kangalın anayurdu olarak bilinen sivasta ticari kaygılardan dolayı adam akıllı köpek azalmıştır, hatta kalmamıştır denebilir.
birde toplumda kangal deyince akan sular durur gibi bir hava hakimdir. oysa ki kangal köpeği yaratan tarafından kendisine biçilen görevi en iyi şekilde uygulayan bir çoban köpeğidir. kurt ile mücadeleleri ise abartıldıkça da abartılmaktadır. bir kangalın 4 kurt yıktığına dair rivayetleri duydukça beni gülmek tutuyor afedersiniz.
yaklaşık 8 senedir yaptığımız araştırmalar ** kurda giden kangal köpeğinde inanılmaz derecede azalma olduğu kanısındadır. genellikle para hırsı ve ego tatmini uğruna bu köpekler dövüş üzerine kullanıldıkları için, gerçek görevlerinden uzaklaşmıştırlar. belki acı bir gerçek fakat türkiye'de kurda gidebilecek, onu yıkabilecek kangal sayısı %25'i geçmez.ayrıca toplumda kurtla mücadeleyi basit gören bir zihniyet hakimdir.
kısaca özetleyelim, kurt bir sürüye saldırması için inanılmaz derecede acıkmış olması, ve kendine güveni müthiş olması gerekir. ve bu saldırı sırasında yapabileceği güvenebileceği tek şey çevikliği ve gücüdür. kangal'ın ise durumu farklıdır. kangalın en hassas bölgeleri olan kulakları, boyun altı ve karın bölgesidir. kulakları kesilen, boynuna da çivili tasma takılan kangalın tek darbe alabilecek yeri karın altı bölgesidir. ayrıca kangalın her hangi olumsuz bir durumda ona tüfeği ile yardım edeceği, onu tedavi edebileceği bir çobanı söz konusudur. bu şartlarda iki denk gücün mücadelesi söz konusu değildir.fakat bu şartlara rağmen kurtla savaşan kangal sayısı oldukça azdır.
velhasılı kelam kangal köpeği kendine biçilen görevi en iyi şekilde yapan, nacizane bir çoban köpeğidir. ayrıca akbaş gibi bir çoban köpeği kangalın gölgesinde kalmamalıdır.bunların hepsi bizim ırkımız, bizim köpeklerimizdir.
zara ilçesi yakınlarında 4 arkadaş ve magnum adlı kangalımız gezintiye çıkar. baya bir zaman sonra magnum huysuzlanır. bizim de canımızı sıkar. sonra önümüze düşer fakat bizim yürümemize engel olmaya çalışır. "la nooluyo buna" diye düşünürüz ama magnum ciddidir. kıpırdatmaz resmen bizi. derken hızla uzaklaşır, kaybolur gözden.
bir süre sonra, havlamalar hırlamalar duyulur, ardından ulumalar. uzaklarda magnum'un önüne 2 kurdu katıp kovaladığı görülür hep birlikte.
işi biter, geri gelir yanımıza. bir bakışı vardır allah sizi inandırsın "tamam gençler yol temizlendi buyrun gidelim" der resmen.
Coğrafi Konumu : il merkezine 80 km'dir. ilçenin doğusunda Divriği, batısında Kayseri, güneyinde Gürün, kuzeyinde Suşehri ile çevrilidir. Yüzölçümü 3700 km2 dır. rakım ise 1540 m. dir.
ilçenin Tarihçesi : Malazgirt Savaşından sonra Türklerin eline geçmiştir. Doğu Roma imparatorluğu yıkılınca Anadolu içlerinde büyük bir hızla ilerleyen Türkistan Türklerinin bir kolu da Kangal ve yöresine yerleştiler. Bu bölgenin Etiler devrinde de yerleşim merkezi olduğu bulunan eserlerden anlaşılmaktadır. Yörede çokça höyük ve harabeler mevcuttur. IV. Murat devrinde yapıldığı sanılan bir de han vardır.
Tarihi Değerleri :
Camii: Kare planlı, üzeri kubbeyle örtülüdür. Batı ve Kuzey yönü üçer kubbeyle örtülüdür. Kesme taştan 18. yüzyılda inşa edilmiştir.
Alacahan Kervansarayı : Camii,han ve sur duvarlarından oluşmaktadır. Eski ipek Yolu şimdiki Sivas-Erzincan yolu üzerinde, Alacahan nahiyesi içerisindedir. Siyah-beyaz kesme taşlarla almaşık olarak örülmüştür. Adını da bu örgü sisteminden almıştır. Muhtemelen 17.yüzyıl Osmanlı Hanı olabilir.
Halil Rıfat Paşa Köprüsü : Alacahan bucağına bağlı Yeşil Kale köyüne giderken Malatya yolu üzerindedir. Sivas Valisi Halil Rıfat Paşa yaptırmıştır. Tekgözlü 3.80m. genişliğinde 4.15m. yüksekliğinde, 10.5m. uzunluğundadır.
Tekke Köyü Samud Baba Kümbeti : Kapı üzerindeki kitabesine göre 1573.yılında yaptırılmıştır. Dıştan altıgen planlı, içten daire kubbeli, dıştan pramidal külahlı olup, tamamen taştan imal edilmiştir.
elin gavurunun bizden önce sahiplendiği köpek türü.
ülkemiz de 2002 yılında kurulan çoban köpeklerini koruma derneği tarafından temsil edilir ve üreme planları, damızlık veya standart çalışmaları yapılır. 2002 ye kadar amerikalının, ingiliz' in karizmasını çizdiği bu köpek ırkını, şu anda adam etmeye çalışıyorlar, ama ne kadar başarılı olacaklar, bunu zaman gösterecek. iyi bir kangal köpeği binlerce dolara alıcı bulabilir, netice itibariyle 300-400 baş sürü emanet ediyorsunuz.
ancak bilinenin aksine kangal köpekleri çok akıllı veya çok zeki bir ırk değillerdir. özellikle fiziki olarak ayı sınıfına girdikleri için, yıllardır sadece sürü ve dövüş işinde kullanılmış, bu olay öğrenme ve iş yapabilme zekasının yerinde saymasına neden olmuştur. gerçek anlamda bir iş köpeğidir. ancak yaptığı iş, dobermann, rottweiler veya alman çoban köpeği gibi öncelikle öğretilen ve daha sonra güdüleri ile öğretilmiş işin harmanı değil, sadece sürüyü korumakla mükellefiyeti olan güdüleri ile olmaktadır.
sivas' ın bazı köylerinde iyi köpekler üretilmektedir, bursa karacabey' de kangal köpeği üretim merkezi vardır, bunun yanısıra aksaray son yıllarda ürettiği köpekler ile adından söz ettirmektedir. yurt dışına çıkışı yasak masak değildir, isteyen kuduz titre testini ve gerekli prosedürleri gerçekleştirdiği an yurt dışına kangal köpeği çıkartabilir.
zeki, cevik ve ahlakli bir kopektir. kovaladigi seyi yakalamadan birakmaz. guclu cenelerinden ve keskin dislerinden ancak ucarak kurtulunabilir. Kacarken bir agaca tirmandiniz diyelim. siz inene kadar agacin dibinden ayrilmaz. acliktan olmemek icin inmeye karar verdiginizde de ona yem olursunuz. maazallah diyeim.
