kamu hukukuna konu olmuş davalarda savcıya mükabil davalının haklarını savunacak olan kurumdur. bir nevi idarenin haksız ve keyfi uygulamalarına karşı halkın savcısı olacaktır. sivil anayasa ile getirilmesi gündemdedir. esasında batılı bu kurumu bizden araklamıştır (bkz: Divan-ı Mezalim - Divan-ı Hümayun).
ilk kez isveç'te uygulama alanı bulmuş olan kurum. idarenin denetlenmesindeki yetersizlikleri ortadan kaldırmak için ortaya çıkarılmıştır.
isveç'te ortaya çıkışının üzerinden takribi 300 sene sonra, 2006 yılında ülkemizde Kamu Denetçiliği Kurumu Yasası ile yürürlüğe konulmuş; ancak Anayasa Mahkemesi tarafından "kurumun TBMM ile olan ilişkisinin, kurumun bağımsızlığını engelleyeceği" gerekçesi ile bir bütün olarak iptal edilmiştir.
2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile kurumun anayasal zemini oluşturulmuştur.
Bu kurum Tbmm başkanlığına bağlıdır. Kamu başdenetçisi tbmm tarafından gizli oyla üyelerin belli oranda çoğunluğuna bağlı olarak dört sene için seçilir.
