kalp krizinden ölen birçok hastanın, bir ay önce başka ağrıları ve sağlık şikayetleri nedeniyle doktora başvurduğu gerçeğini ortaya koyan bir yazıyı gazetede okuduktan sonra, beni ürperten durumdur.
kaslar oksijen alamayıp çırpınmaya başladığında hissedilen göğüs ağrısı. Kalbin normal ritminin bozulması, kalp atışlarını durduruyor. Bilinç kapanıyor ve ölüm gerçekleşiyor.
Hoplaya zıplaya merdivenlerden inmektesinizdir. Ne de olsa yaş henüz 30, kondüsyon sağlam daha önce de yaşadığınız bir sıkıntı yok. Aklınızda kalp krizi ile ilgili en ufak bir korku endişe yok. Son üç merdiveni atladığınızda ayağınız yere basar ve hınk diye kala kalırsınız. Kesif bir yanma ve ağırlık hissi oturuverir göğüs kafesinize. Bu da ne ola ki diyerek merdivenleri çıkarsanız, evinize girersiniz bacaklarınızı uzatırsınız birkaç dakika lakin acı geçmek bilmez. Şüphelenmeye başlarsınız bir şeylerden ama öyle her ağrıya da doktora gidilmez ki canım. Serde delikanlılık var. Aynı anda boncuk gibi soğuk soğuk terlediğinizi ve çok hızlı nefes alıp vermeye başladığınızı hissedersiniz. O an 40 günlük bebeğin gözleri gözünüze değer bir şeylere bakmakta ve acayip sesler çıkarmaktadır. Dersiniz ki hanım haydi doktora...
Türkiye'nin en büyük özel hastanelerinden olan X hastanesinin acil servisine gidilir. Ekg çekilir bir de dil altı verilir yok bir şeyin senin aslanım psikolojik denilir eve yollanırsınız. Lakin acı halen sürüyor değişen hiçbir şey yok. O acıyla sancıyla yırtılma hissiyle eve gidersiniz, öğürme kusma hissi gelir. Bayılır yatarsınız, sabah gözlerinizi açtığınızda neyse lan yırttım galiba dersiniz. Her şey çok iyidir. Kucağınıza bebeğinizi alıp yokuş yukarı tırmanırken aynı acı tekrar gelir. Hemen bir taksi çevirilir başka bir hastaneye gidilir. Kan alırlar sizden, bu arada periyodik olarak ekg çekilmektedir. Derler ki kalp enzimleriniz çok yüksek kalp krizi geçiriyorsunuz hemen en yakın üniversite hastanesine.
Üniversite hastanesine gidilir, muhtemelen kan sulandırıcı iğneler yapılır, pıhtı önleyici ilaçlar verilir. kendinizi biraz rahatlamış hissedersiniz.
Ertesi gün sabahtan koroner anjiyografi yapılır. Sonuç, 3 damarda 4 tıkanıklık. %100, %90 %80 %50.
Hemen cerrahlar belirir etrafınızda kesmekten başka çare yok, sağ kolunu kullanıyorsan sol kolundan damar çıkaracağız derler. irkilirsiniz.
Durun yahu ne by-passı yok mu başka hal çaresi diye sorduğunuzda kardiyologlar balon deneyelim derler. Bu noktada karar size bırakılır. En az kalbiniz kadar psikolojinizde de harabiyet söz konusudur. Çünkü balon stent tedavisi ve by-pass arasında karar vermek zordur.Sonunda bir kardiyolog çıkar, yaparım ulan der ben bu işi. Balonla açarım bu damarları stent takar hallederim. Hemen o üniversite hastanesinden çıkılır, diğer büyük hastaneye gidilir. Söz konusu kardiyolog işini yapar ve çıkarsınız. 4 damarınız da açılmıştır. Operasyon başarılıdır. Kalbinize daha fazla kan gitmektedir. Hissedersiniz bunu. ilk birkaç gün hafif batmalar sızılar olsa da sonrasında stentlere bünye alışır.
Nihayetinde kalp krizi sağlam çıkarsanız tek çaresi by-pass yani açık kalp ameliyatı olan bir vurgun değildir. Damar tıkanıklığından kaynaklanıyorsa yaklaşık 1 saatlik bir çalışma sonucunda kasıktan girerek balon-stent tedavisi ile açıyorlar.
eğer yalnız iseniz ve kalp krizi geçirdiğinizi anladıysanız, yardım çağırmak için yeterli süreyi yaratmak için şiddetli bir şekilde öksürmeniz gerektiğini söylemekte yarar var. *
Enfarktüsün nedeni kısaca kolesterolle ve yağla dolu plak tarzında lezyonların damarı tıkamasıdır.
Tıkanma sonucu kan akımı tamamen kesilirse ölüme yolaçabilen kalp krizi (enfarktüs) ortaya çıkar.
KALP KRiZi NASIL MEYDANA GELiR?
Kalp, istirahatte dakikada 60-80 kez tüm vücuda kan pompalayan güçlü bir pompadır. Tüm vücudun kan ihtiyacını karşılarken kendisinin de beslenmesi ve kan alması gerekir. Kalbin kendini besleyen bu damarlara koroner arterler adı verilir. Koroner arterlerin dolaşımında bir bozulma olduğunda koroner yetersizlik meydana gelir. Koroner yetersizlik tabloları koroner damarlardaki darlıkların tipine derecesine ve yerine göre değişir. Bazı hastalarda sadece fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkan ve dinlenmekle geçen göğüs ağrıları olabileceği gibi, bazen damarların ani olarak tıkanması sonucu gelişen, şiddetli göğüs ağrısıyla başlayan ani ölüme yol açabilen kalp krizi (enfarktüs) de ortaya çıkabilir.
KALP KRiZiNiN UYARICI iŞARETLERi NELERDiR?
Kalp krizi aniden oluşan, ancak buna yol açan aşamaları uzun yılların eseri olan çok ciddi bir sağlık sorunudur. Dünyada ve ülkemizde en başta gelen ölüm nedeni olan kalp krizinin uyarıcı işaretleri bulunur. Bu konuda bilgi sahibi olan bireyler uyarıcı işaretleri dikkate alıp bu konudan kolayca ayrılabilecekken, bilgisi olamayan bireyler ise hayatlarını kaybedebilir.
Bu uyarıcı işaretler şu şekilde sıralanabir:
Göğüs kafesinin orta bölgesinde birkaç dakikadan uzun süren baskı sıkışma, ağırlık, huzursuzluk hissi;
Omuzlara, boyuna veya kollara yayılan göğüs ağrısı;
Baş dönmesi, baygınlık, bayılma, bulantı, soğuk terlemenin eşlik ettiği göğüs kafesi şikayetleri.
KALP KRiZi GEÇiRMiŞ BiR KALP NASIL iYiŞELiR?
Kalp krizinin yaygınlığına bağlı olarak hastanede kalış süresi birkaç günden başlayarak ayları bulan süreler alabilr. Hastanede doğru adımlar atmaya başlarsanız kalbiniz iyileşir ve bir sonraki olası bir krizden korunmuş olursunuz. Bu doğru adımlar sağlıklı diyet, sigarayı bırkma, düzenli egzersiz ve kilo fazlalıklarından kurtulma olarak sıralanabilir.
KALP KRiZiNDEN NASIL KORUNABiLiRiZ?
Sigara içmeyerek,
Yüksek tansiyonu tedavi ve takip ettirerek,
Yağdan, tuzdan ve kolesterolden fakir beslenerek,
Daha çok sebze ve meyveleri tercih ederek,
Düzenli egzersiz yaparak,
Kilomuzu normal limitlerde tutarak,
Diyabetimiz varsa diyete uygun davranarak,
Ailemizde erken kalp hastalığı hikayesi varsa, düzenli kontroller yaptırarak.
insanın hayatı boyunca kalp krizi geçirme riski yüzde 1. Ancak yüksek kolesterol, tansiyon, sigara, ailede kalp hastalığı öyküsü, hareketsizlik ve 40 yaş üzeri olma gibi faktörler, riski yüzde 50' ye çıkarıyor. ailede kalp krizi geciren bir birey varsa sizinde gecirme riskiniz oldukca yüksek bide bunlara sigara alkol tansiyon eklenince daha da artıyor aman dikkat.
Kalbinize giden kanın kesilmesi, kalp kasının bir kısmında harabiyet ya da hasar meydana getirebilir; bu durum öldürücü de olabilir.Yaşam biçiminiz -ne yediğiniz, ne sıklıkta egzersiz yaptığınız ve stres ile baş etme şekliniz- kalp krizinden ne kadar sağlıklı kurtulacağınızı etkilemektedir.
Kalbin yeteri kadar oksijen alamayarak ölmesine kalp krizi (miyokard enfarktüsü) denir. Kalbimiz günlük yaptığımız işe göre bazen daha fazla bazen daha az oksijene ihtiyaç duyar. Oksijeni kalbin kendi damarları yani koroner damarları getirirler. Eğer koroner damarlarda bir tıkanıklık veya daralma söz konusu ise kalp yeteri kadar oksijen alamaz, beslenemez. Beslenemeyen kalp dokusu ölür, işlevini yitirir ve kanı pompalayamaz hale gelir. Sonuç olarak ölümcül bir tablo olan kalp krizi ortaya çıkar
