Kuzey ve güney olarak ikiye ayırırsak; kuzeyde adigeler, ubıhlar ve abhazlar bulunur. Güneyde ise lazlar, gürcüler, ermeniler ve azeriler bulunur. Günümüzde türkiyede kafkasya denince genel olarak insanların akıllarına güney kafkasya gelir , ancak bu algı biraz hatalıdır. Kafkasyayı kafkasya yapan , kuzeydir.
acayip halklardır. küçücük yerde tüm dünyaya yetecek kadar halk, millet vs bulunur. işin tuhafı kültürleri de dilleri de apayrıdır bunların. adıge çeçen'i anlamaz, svan laz'i anlamaz, inguş gürcü'yü anlamaz, talış oset'i, lezgi avar'ı, abhaz ubıh'ı falan anlamaz ama dibdibe yaşarlar.
daha sayamadığım, aklıma gelmeyen tonlarca halk var.
bir kafkas türkü olarak nasıl aralarında köy kadar mesafe olan milletlerin dilleri, adetleri, gelenekleri bu kadar farklı olabilir arkadaş düşünüyorum düşünüyorum, hayret ediyorum amk.
tarihi olarak kuzey'de türkler, güney'de persler'den kurtulmalarının tek nedeni kafkas dağları'dır. bu göt kadar alanda bir ton dil kurmuşlardır ki hiçbiri birbirini de anlamaz. zaman içinde her iki yönden göç, işgâl ve ilhak görmüşlerdir. bunlarla ortalık daha bir çorbaya dönmüş, iyice boku çıkmıştır.
not: ermeniler anadolu halkı değildir. ermeniler irani bir topluluktur. ancak iki bin yıldır iran'dan başka herkesin egemenliğine girdikleri için hepten bozulmuşlardır. bakmayın başlarına saksı düşse türkler'den bileceklerine, bizden önce doğu roma imparatorluğu, roma imparatorluğu, hatta bir ara emeviler. ondan önce anadolu'da kurulan bazı devletler... ohoooo!
zamanında birkaç kez birleşmeyi denemiş ama farklı dillerden, kültürlerden, anlayışlardan dolayı vs. başarısız olmuş halklar. burada yaşayan rutullar denen sayıları 50 bini geçmeyen halkın bile kendine özgü dili, kültürü, hatta mimarisi vardır. çok garip çook.
Tarih boyunca birbirlerini kesmiştir bu halklar. Bakmayın savaşmayız dediklerine. Rus geldi de 'nölüyö ömönö köyöm' dediler yoksa daha çok boğazlayacaklardı birbirlerini bunlar.
Valla bak ben demiyorum rusların bölgeye gelmesinden önce kafkas halkları kendi arasında Kumukça veya kumuk türkçesi ile anlaşır diye sonra bana kızıp da atar yapmayın.
(bkz: nogaylar): kıpçak kökenli ve bazı kafkas halkları
(bkz: terekeme-karapapak): oğuz
(bkz: Karaçaylar-balkarlar):hun imparatorluğu sonrası dönemde bölgede kalan ogurlar'ın sonradan bölgeye gelen kıpçaklar ile karışımı
(bkz: kumuklar): kıpçak kökenli
(bkz: azeriler): oğuzların bazı irani halklar ile karışımı
(bkz: çuvaşlar):ogur ve sabirler'in karışımı.
ana vatanları olan kafkasyadaki sayılarından çok daha fazlası türkiye topraklarında yaşayan halklar. Kafkasyada ruslar tarafından yapılan büyük katliam ve sürgünlerin ardından pek çoğu mülteci olarak osmanlı imparatorluğuna sığınmış ve anadoluya yerleşmiştir.
