madam matmazel olduğu gibi, türkçe' de de kadın ve kız ayırımı vardır. bu iki ayırımı ortadan kaldırmak için tek başına bayan kelimesi kullanılmıştır. örn. bakarmısınız kadın, bakarmısınız kız, yerine bakarmısınız bayan cümlesi gayet daha kibar ve olması gerekendir. ösym kitapçığında da doğru verilmiştir, erkek sporcular ve bayan sporcular diye. yoksa kadın sporcular, kız sporcular, hanım ya da hanımefendi sporcular yakışmazdı.
genelde esnaf takımının kullandığı yakışıksız kelime. bu şekilde kişi biraz daha kibar görünme çabası içerisindeyken , örneğin;
buyur ne aradıydın bağyan .. şeklinde az kibar bol ayı cümlelerin kurulmasını sağlar.
pazarlarda ki satıcılarda gel bağyan en iyisi burda gel hade ikizlere takke şeklinde kullanır.
tabiki genede karı kelimesinden daha evladır. beterin beteri var..
kadın ve kız kelimeleri arasındaki ince farkın önemini yitirmediği canım ülkemde dişileri belirtmek için kullanılan bir kaçış yoludur. nitekim ahlaki açıdan bir çok şeyin hala tabu olduğu ancak yaşam şekliyle yeterince özgürleşen toplumun arada kalmışlığını gösterir aynı zamanda.
hafiften bir hanzoluk belirtisidir. hanımefendi, hanım ya da bazı durumlarda nasıl erkek deniyorsa kadın deme gibi seçenekler varken avam bir tercihtir. genellikle dolmuş şoförleri ve manavlar tercih eder.
işin en saçma noktası ise bu tercihi bir kibarlık belirtisi sananlar. bayan sanatçı, bayan sporcu falan filan. yok daha neler!
buna laf ettiğinizde cevap hazırdır: "ne yani sokaktaki bayana kadın diye mi seslenelim? karı diye mi hitap edelim?" diye.
halbuki tanınmayan bir kadına seslenmek için hanımefendi diye bir hitap kelimesi güzide türkçemizde mevcuttur.
bir de doğrudan hitap haricinde kadınlardan bahsedilirken böyle denmesi vardır. "bayan ayakkabısı", "bayan arkadaş", "bir bayanın böyle yapması yanlış." gibi cümlelerdeki gibi. oysaki kadına kadın demeye çekinilirken erkeğe erkek denmekte, bayanın karşılığı olan bay hiç kullanılmamaktadır. cinsiyet belirtilirken erkek/kadın yerine erkek/bayan seçenekleri sunulmaktadır giderek artan bir şekilde. bu da kısmen kadınlığa yüklenen anlamla ilgilidir. kafayı bacak arasıyla bozmuş bir milletin gözünde kırk yaşındaki koca kadın bakire diye kız olur, dokuz yaşında tecavüze uğramış (onlar kirletilmiş derler) bacak kadar çocuğa da kadınlık yakıştırılır.
kanka çevresinde, dumanlı kahve ortamlarında kadınlardan bahsederken kullandığı en kibar kelime karı olan erkeklerin gösterdiği kibar olma çabası. bayanlığı içine sindirebilen kadınlara da sirayet etmiş alışkanlık.
kadın...
dişi olan insan...
kadına bayan demek,kadına hatun demek,kadına motor demek,kadına kaşar demek,kadına taş gibi demek....kadın kız diye ayrım yapmak.aslında nedir tam olarak anlaşılmış değil.düşünün bir mekanda oturuyorsunuz,kapıdan içeriye güzel bir dişi yaratık giriyor.ne diyeceksiniz?
kadına bak(?)
hatunu gördün mü(?)
off taş gibi(?)
oğlum motora bak motora(?)
kaşar işte ne olacak(?)
işte hanım hanımcık bir kız(?)
aaa geçen gördüğüm bayan (?).......
