toplumsal cinsiyeti tüm çıplaklığıyla gözler önüne seren kullanım. işin gırgırında olmak hepimizin hoşuna gidiyor ama azıcık oturup düşünmek, okumak lazım ne nedir diye.
kadının sevişip sevişmediği bilinmediği için ve bunun pek önemsenmesinden mütevvelit nasıl adlandıracağını bilememe halidir. (kadın mı desem kız mı desem hali) kişiye hitaben hanım de 'hanfendi' de, hitab etmiyosan kadın de. bir de bayan kelimesi bay kelimesinden türemiştir, halbuki bağımsız kadın kelimesi vardır türemişlere gerek yoktur.
pek hoşlarına gitmediğini görüyoruz.
bir zaman bir ego şoförünün kendisine arkalardan bir şeyler anlatmaya çalışan kadına kibar olmak amaçlı "ne diyon bayan" dediğine şahit olmuştum.
(bkz: yapmayın arkadaşlar)
efendim şimdi şöyle bir durum var bu konuda. eğer bir mevzu içinde, dişilere yönelik birşey söylenecek olursa veyahutta herhangi belirli bir muhatab yoksa işin içinde, elbetteki kadın denmelidir. lakin konu hitap olunca işler değişiyor.
sokakta parasını düşüren bir kadına, "pardon kadın, paranızı düşürdünüz" demek gayette kaba duruyor. oysaki; "pardon bayan, paranızı düşürdünüz" biraz daha makulken, en güzeli; "pardon hanfendi, paranızı düşürdünüz" şeklinde hitap etmektir.
velhasılkelam, kadın yerine bayan kullanılmıyor çoğu zaman, bir hitap şekli olarak söyleniyor. lakin "bayan wc, bayan basketbol takımı vs." gibi durumlar müstesna. onlar çirkindir, galistir, abes kaçar. bu gibi durumlarda kadın diyelim, dedirtelim.
ha bu arada editi: erkekler içinde aynı yanlış kullanım söz konusudur ülkemizde. "bay&bayan wc, bay&bayan ... eleman alınacaktır vs." gibi.
bide yola parasını düşüren erkeğe, "pardon erkek, paranızı düşürdünüz" denmiyor, denmez ama işin güzel kısmı "bay" şeklinde de söylenmez. itiraf etmeliyimki bu konuda erkeklere en uygunu söyleniyor her zaman; "pardon beyfendi, paranızı düşürdünüz". ha esenlerde falansanız, ister kadın olun ister erkek, paranızı düşürmeyin derim.*
sözlükte entel entel kadının cinsel kimliğini gizleme amacı olanların bu sözü kullandığını iddia edenleri* özellikle doğu illerinde 14-15 yaşlarındaki bir kızdan kadın diye bahsetmenin nelere sebep olabileceğini düşünmeye davet etme gereği hissetmeme sebep olan kullanımın tersidir.
hitap şekli olan "bayan"ın cinsiyet belirtmek için de kullanılmasıyla abesleşen durumdur. şoförün dolmuştaki kadına bayan diye hitap etmesi öküzlük sayılmaz ama benim bu cümleyi "şoförün dolmuştaki bayana.." şeklinde başlatmam öküzlük olur. "bayanlar voleybol takımı" "genç bir bayan" "bayan yanı" gibi ifadeler de aynı öküzlüğün parçasıdır. zira bunlarda hitap söz konusu değildir.
kadını hakaret olarak algılayan kadınlar sayesinde yaygınlaşmıştır. kız-kadın ayrımının bir başka versiyonudur. şahsi kanaatimce aşağılayıcı bir durumdur. kadın kadındır. kadın demek kimsenin cinsel yaşamına vurgu yapmaz.
Nezaket için kullanılan o bayan kelimesi aslında dünyanın en iticileştiren kelimelerinden biridir, kadın kelimesi halkımız tarafından uygunsuzmuş gibi kullanılır. kadının ilişki öncesi ve sonrası ayrımı demektir. Oysa ki kadın cinsiyet değiştirmez.
Bu söylendi mi karşıdan gelecek tepkiye hazır olmak gerekir,ki karşı taraf saldırıya geçmek için hazır kıta bekliyordur.
Kıro diye söylenirler.
Ayrı bir teoride var eğer bir amerikan dese bunu onlara karizmatik gözükürdü.