kadın lafını normal insanlar tercih eder. bayan ise bayan kelimesini kibar sanan hanzolar tarafından sıklıkla kullanılır. mesela bayan sanatçı. bayan sanatçı ne ya!
bayan cinsiyet ifade eder. kadın ise yurdumuzda evlendikten sonra sahiplenilen bir durumdur maalesef.
bayan kibardır falan hikaye; kadın derken ne niyetle söylendiği önemlidir. ve kadın güzel kelimedir. kadın bir duruştur. bayan hep dalga geçilebilecek bir şekilde bağyan olabilir oysa kadını kimse kağdın diye niteleyemez. *
ikisi de dişildir şeklinde aksi istikamette tanım yapılabilecek bir ince mevzuu.
cümle içinde kullanımı;
- kadın hakları vardır hukuk camiasında bayan hakları yoktur.
- otobüsün ön koltukları hamile bayanlara ayrılır, hamile kadınlara değil.
- bayan, bayın dişili olup kadın, kadı'nın dişili değildir, olamaz, saçmalamayın.
- sayın bay/bayan .... ile başlanır resmi yazılara, sayın eril/dişil ya da sayın erkek/kadın denmez. buradan anlaşılacağı üzere bayan sıfattır, kadın isimdir.
- bayan, bayma ile ilişkilendirilip erilin ağzına ortaokul esprisi olarak oturur ama kadın lafının öyle cin bir fikre alet olamayacağı açıktır.
- hatun lafı kadın için geçerlidir, bayan lafı içerisindeki resmiyetten dolayı hatun lafını püskürtür, yeniden biçimlendirir, aha örnek : hoş hatun ve hoş bayan (isteyenler hoş yerine taş gibi koyabilirler, bana ne)
sonuç olarak; bayan, resmiyet tanımlayan bir sıfat olup belirli bir yaşı geçmiş dişil güruha yönlendirilebilirken, kadın, nisa demek olup her kılığa girer. son bir örnek verip kaçayım; bir erilin bir dişile "hatun/kadın/bayan tüfeğimi getir" demesi arasındaki seçim hatundan yana kayacaktır, zira ne kadın ne de bayan, kısmi resmi soslu evlilikte, işe yaramaz. ara bulucu olarak hatun lafı devreye girer.
lahika : kadınlar bi gariptir, daha nasıl sesleneceğimizi bile bulamadık vesselam! karşıcins ise basittir, erkek! bitti, biraz resmiyet isterse ikinci bir sözcük bay/bey girer devreye, ohhh!!
toplumun gerizekalılık seviyesini gösteren sözde farktır.
Bayan kelimesi, cumhuriyetin ilk yıllarında batıya entegre olmaya çalışan entel danteller tarafından bay kelimesinden üretilmiş uyduruk bir kelimedir. Türk dilinde Avrupa'da olduğu gibi "Bay Ahmet", "Bayan Hatice" gibi bir hitap formu zaten yoktur. Avrupa'ya kıçımızı uyduralım hesabına orada kullanılan form olduğu gibi buraya uydurulmaya çalışılmışır. Oysa türk dilinde hitap formu olarak "Ahmet Bey","Hatice Hanım" kullanılır.
Ancak her ne kadar çaba gösterilse de "bayan" hitap formu türk diline yerleşmede başarı sağlayamamış, bayan kelimesi zaman içerisinde insanın dişisi adlandırmak için kullanılan "kadın" kelimesinin yerine geçmiştir. Örneğin "Bayan yanı", "Bayanlar tuvaleti" gibi. Bazı hödükler, kelimenin vurgusu ve harf yapısı sebebiye bayan kelimesinin daha kibar olduğunu zannederler. Halbuki bayan ile kadın arasındaki fark götle popo arasındaki fark kadardır. Her ikisi de ikişer lobdan oluşur, her ikisi de sıçmaya yarar. Kimse bana popodan bok çıkmaz diye iddia etmesin fena yaparım.
Aynı durum öztürkçe olan avrat kelimesi için de geçerlidir. Genellikle kırsal kesimde kullanıldığından ve kırsal kesim insanı şehirli züppeler tarafından pek bir aşağı görüldüğünden avrat dendiğinde tepkiler gecikmez. Oysa ki avrat bildiğin kadındır.
Bu entry de gösteriyor ki, biz türkler, kabuktan çıkar sonra da kabuğumuzu beğenmeyiz ve her zaman içeriğe değil şekle önem veririz. Bunun gibi uğraştığımız nice dışı yaldızlı ama içi boş konu ve kavram vardır değil mi? Örnek mi verelim? Bakın etrafınıza, türban tartışmasından magazin programlarına kadar heryer bununla dolu. Dışı yaldızlı ama içi boş...
Ve ben de bok atmayı seven bir yazar olarak ne yaptım ettim yine birilerine, birşeylere bok attım, rahatladım.
kadın aşık olunandır bayan arkadaş olarak kalandır.
kadın terkeder bayan terkedilir.
kadın sevgilidir bayan annedir.
kadın reddebiir bayan kabul eder.
kadın fark edilir bayan fark edendir.
bayanın cinsiyeti yoktur, kadını kimliksizleştirir. sözde saygı belirtisi gibi görünse de ataerkil toplumun dayattığı bir hitap şeklidir. aynı çelişkiyı 'adam gibi kadın' betimlemesinde de görmek ne yazık ki mümkün. *
"bayan" kelimesi cinsiyeti olmayan bir kelime olduğu için tıpkı "bay" gibi bi hitap şekli olarak kullanılabilir tabii ki de. fakat bunun için güzide kültürümüzde çok daha hoş hitap şekilleri mevcuttur. misal;
evin beyi deriz ve bunun karşılığı da evin hanımı'dır. bir kadına illa ki kibar bir ifadeyle seslenmek istiyorsanız nasıl bey'e efendi eklersiniz de beyefendi olur, bayan gibi türevleri ** gibi dile düşmüş kelimelere abanmak yerine bi zahmet hanımefendi dersiniz, sorun kendiliğinden çözülür.
kaldı ki kadın kelimesi cinsellik içeriyorsa, bırakın içersin. siz bunu ters manada kullanmadıkça emin olun kendini bilen, sağlam hiçbir kadın bundan gocunmayacaktır.
ha bi de şöyle bişey var ki hastasıyım;
(bkz: hatun)
