cinsiyetler iki çeşittir: kadın ve erkek. Erkekler için yaş sınırlamasına, bekarete ve diğer pek öok unsura bağlı olmaksızın tek bir cinsiyet isimlendirmesi mevcut iken, kadınlar için bekar olma durumunu simgeleyici kız ve kadın ayrımına gidilmesi ne kadar saçma ise, cinsiyetini tamamen ortadan kaldıran bayan kelimesini kullanarak, bu cinse mensup kişileri hiçleştirmek, kimliksizleştirmek de o kdar saçmadır. Bazen kibar bir ifade olarak kullanılmak istense de bayan kelimesi, kadının cinsiyetsizleştirme politikası gibi de algılanmaktadır.
Toplum içinde kullanılışından öte, Kimi anket sorularında dahi cinsiyetiniz butonları bayan ve erkek olarak oluşturulabilirken, bir yandan da kadın hakları diye bağıran bir kitle yok sayılmaktadır.
Yani efendim, erkekler ne kadar özgürse cinslerini herhangi bir kısıtlamaya maruz kalmadan,, medeni durum belli etmeden yaşamaya, kadınlar da aynı özgürlüğü yaşamalıdır. Bayan yoktur baylar.
' bayan ' sözcüğünün kullanımına yönelik yadırgamanın nedenini bir türlü anlayabilmiş değilim. üstelik, böyle bir sözcüğe, günlük konuşmalarımızda gerçekten gereksinim duyarken. kız yada kadın gibi bir ayrım yapmaksızın karşı cinsi betimlemek istiyorsak, o vakit, iki seçeneğimiz kalıyor;
- ya! 'dişi',
- ya da cami hocası söylemi ile 'hatun kişi'
'bayan' kelimesi eğer kullanılacaksa ön ad olarak kullanılmalıdır. doğrusu budur. bu niyetle türkçeye kazandırmıştır bu kelimeyi nurullah ataç. yani 'kadın'ın kibar hali falan değildir.
yerine göre kadın yerine göre bayan kullanılması gerektiğinden gayet normaldir. bu kadar normal olan kelimeler üzerinden aşağılandığını düşünmek ne derece doğrudur onu da bilemiyorum ve anlamıyorum. en son basketbol federasyonu da modaya uyup bayanlar basketbol liginin adını kadınlar basketbol ligi olarak değiştirmek istemiştir. halbuki bence dediğim gibi yerine göre ikiside kullanılmalıdır. mesela hiç hoşuma gitmese de türk erkeğinde böyle bir replik vardır. hiç tanımadığınız bir kadına seslenirken, "bayan, pardon bakabilir misiniz" denir. şimdi "bayan" yerine "kadın" kelimesini koyunca oluşacak algıyı düşününce sanırım daha iyi anlaşılabilir. gerçi bence sadece "pardon bakabilir misiniz" dense daha güzel ama yine de o durumda kadın denmesindense bayan denmesi daha bir kulağa hoş gelir.
kullanılacağı yer ve cümle itibariyle değişkenlik gösterebilir. bazen kadın demek çok daha doğru olur. saçma ve gereksiz kibarlık etmeye kalkışınca bayan kelimesi çok abes kaçabilir.
tavırları ve anlayışı aynı kalıp, kelimeyi "kadın" yerine "bayan "olarak seçince kibarlaştığını sanan, çok sayıda olmasından kelli insanın içini bayan zihniyetin ürünüdür.
