Diyanet işleri başkanlığı Din işleri Yüksek Kurulu'na bu konuyla ilgili sorduğum soru ve cevabı;
Sorunuz:
islamda sakal traşı olmanın kaideleri nelerdir? kimi cemaatlere göre sakalı
kazımak(jiletle traş olmak) haram sayılırken kimine göre sakalı kazımak
konusunda bir sakınca görülmüyor.hanefi mezhebine göre doğru olan
nedir?
teşekkürler
Cevap:
Kur'ân- Kerimde sakal traş etmeyle ve sakal traşnn kaidleriyle ilgili bir
hüküm yoktur.
Hz. Peygamber ise sakal bırakmayı yaratılıştan gelen bir olgu
olarak görmüş; sakallar bırakıp bıykları kısalmak suretiyle o dönemdeki
müşriklerden farklı olarak müslümanlara has bir özelliği tavsiye etmiştir.
Sahabeden ibni Ömer'in uygulamalarından anlaşıldığına göre sakalları gelişi
güzel salı vermek değil, düzenli bir biçimde kısaltmak tasvip edilmiştir.
Sakalları traş etmenin haram olduğuna dair Kur'â'da, sünnette ve sahabenin
uygulamalarnda bir delil yoktur. Bu konuda Şafii, imam Malik ve Ebu Hanife
gibi mezhep imamlarından gelen açk bir hüküm yoktur. Ancak bu imamların
yolundan giden sonraki dönem bir kısım mezhep alimleri sakal traş etmenin
haram ya da mekruh olduu konusunda görüş serdetmişlerdir.
Şunu da hatırlatmak gerekir ki bu bağlamda haram hükmünü veren alimlerin bundan kastı tahrimen mekruh olması gerekir. Hanefi mezhebine nispet edilen görüşü de bu bağlamda
değerlendirmek gerekir. Zira bir şeyin haramlığı konusunda hüküm verebilmek
için hakkında açk bir nass/âyet, delil bulunması gerekir. Sakal brakmayı örf
ve adet bağalmında örfi bir sünnet olarak kabul eden son dönem fıkıh alimleri,
sakal brakmanın dini bir hüküm vermeyi gerektiren bir mesele olmadığı
kanaatine varmşılardır. `Bu itibarla sakalların traş edilmesinde dinen bir
sakınca yoktur`.
Hz. Peygamberin sünneti, bağlaycılık bakımından ikiye ayrılabilir. Birincisi,
sünnet-i hüdâ denilen bağlaycı sünnetlerdir. Bunlar Hz. Peygamber'in itikat,
ibadet, ahlak gibi dinî hükümlere dair açıklaycı ve tamamlaycı nitelikteki
söz ve fiilleridir. ikincisi, sünnet-i zevâid denilen ve bağlayıcı olmayan
sünnetlerdir. Bunlar da, Hz. Peygamber'in gündelik hayatında kendine has
davranış biçimleri ve sözleridir. O'nun yemek adab, güzel koku kullanması;
aile reisi ve devlet idarecisi olarak sergilediği tutum ve davranşları bu tür
sünnete örnek olarak verilebilir. Dinî bir sorumluluk yüklemese de bu
sünnetlerin, Hz. peygambere olan sevgi ve saygılarının bir ifadesi olarak
Müslümanlar tarafından yaplmaya çalışılması uygun olur.
Sakal bırakmak, Hz. Peygamber'in sünnetidir. Sakal brakmayanlar Hz.
Peygamber'in bu sünnetini yerine getirmemiş olurlar. Sakal traş olmak veya
bir müddet sakal uzatıp daha sonra çeşitli nedenlerle sakalı traş etmek haram değildir.
