türkiye nin sahip olduğu müzikal açıdan en iyi marştır. senfonik versiyonu kızıl ordu korosuyla yarışabilecek kalitede bir müzikal değer taşır. lakin kızıl ordunun eserleri de beni benden alan ögelerdir.
orjinali "kafkasya dağlarında çiçekler açar" şeklinde olan can alıcı bir marştır. ilk olarak nuri paşa komutasındaki kafkas islam ordusu'nun bakü'yü ingiliz-rus-ermeni işgalcilerden kurtardığı zaman azerbaycan türkleri tarafından yazılmıştır. türkiye'de ise izmir'in düşman işgalinden kurtarılmasından sonra mustafa kemal atatürk'e uyarlanmıştır. aynı şekilde "hoş gelişler ola" marşı da azerbaycan türklerinin enver paşa'ya bir hediyesidir.
(bkz: hoş gelişler ola kahraman enver paşa)
yine bu marş daha sonra atamızın kars'ı ziyareti sırasında oradaki azerbaycan türkleri tarafından ataya armağan edilmiştir. (bkz: hoş gelişler ola mustafa kemal paşa) hepsi de güzeldir.
9 eylül, sadece izmir 'in değil tüm anadolu'nun, türkiye'nin kurtuluş günüdür.
kurtuluş savaşı'nın bittiği, yunan'ın denize döküldüğü tarihtir.
26 ağustos'ta başlayan büyük taarruz, "ilk hedefiniz akdeniz" komutuna uyan askerlerimiz ile, 9 eylül'de izmir'in kurtuluşu ile nihayete ermiştir.
o yüzden 9 eylül herhangi bir kentin kurtuluş günü gibi değerlendirilemez.
o, izmir valiliğine dikilen türk bayrağı, kurtuluş savaşının bittiğini, ve düşmanın tamamen anadolu'dan temizlendiğini, savaşın kazanıldığını simgeler.
kısacası 9 eylül "zafer"in simgesidir.
en sonunda, nice şehitlerle, nice zorluklarla gelen.
izmir'in 4 yanı şehitliktir. hemen hemen her semtte bulunan kurtuluş savaşı şehitlikleri. buralarda izmir'i geri almak için ölen şehitlerimizin isimleri ve şehirleri yazar.
kimi yozgat'tan gelmiştir, kimi konya'dan. kimi trabzon, kimi zonguldak, kimi malatya'dan. hepsi izmir'i kurtarmak için gelmiştir.
izmir'in koynunda şehit düşmüşlerdir, kurtuluş savaşı sırasında.
izmir'in koynunda yatarlar hala.
bu bile 9 eylül'ün önemini anlatmak için yeter sanırım.
bu tarih tüm ulusun seferber olduğu bir savaşın nihayete, zafere erdiği tarihtir.
izmir marşı işte bu destan için yazılmıştır.
herhangi bir marş değildir. bir ulusun kurtuluşunu söyler. tanımlar.
bir ulusun kurtuluş savaşının son akdinin marşa dökülmüş halidir.
