seni kimse satın alamaz,
eve düşen yıldırım da
satın alınmaz
anladık dediğin dedik,
ama dediğin ne?
doğrusun, söylersin düşündüğünü,
ama düşündüğün ne?
yüreklisin,
kime karşı?
akıllısın,
yararı kime?
gözetmezsin kendi çıkarını,
peki gözettiğin kimin ki?
dostluğuna diyecek yok ya,
dostların kimler?
şimdi bizi iyi dinle:
düşmanımızsın sen bizim
dikeceğiz seni bir duvarın dibine
ama madem bir sürü iyi yönün var
dikeceğiz seni iyi bir duvarın dibine
iyi tüfeklerden çıkan
iyi kurşunlarla vuracağız seni
sonra da gömeceğiz
iyi bir kürekle
iyi bir toprağa.
Göreli bir değer yargısıdır. Ahlaksal bir süzgeç tarafından yapılan değerlendirmenin sonucunu belli etmeye yarayan sözcüktür.
Kimine göre dini için bomba patlatan adam iyidir, kimine göre kötü. Rte birçok kişiye ve kendine "iyi" olarak gözükecek iken, bana veya size "kötü" olarak gözükebilir.Bir kişi kendine yararı olan bir kişiyi veya olayı "iyi" diye adlandıracakken, bir diğeri aynı olayı kendisine zararı dokunacağından "kötü" diye değerlendirecektir.
içimizden gelen sesi dinleyecek olursak, 'iyi'nin olduğu, varolduğu inancına varırız, hatta buna bir tür bilgi de diyebiliriz. 'bilgi' sözcüğünü kullanışım 'iyi'nin bir sanı olmadığını göstermek içindi. 'iyi'nin tanımı üzerine giriştiğimiz tartışmalarda çoğun yaya kalışımızın nedeni ise, böyle bir bilgiyi nereden, nasıl elde etmiş olduğumuz sorununda odaklanır. çünkü 'varlık'ın bilgisi için, duyu verilerimizden, gözlemlerimizden, deneylerimizden yararlanmışızdır. dahası, varolanın genel ilkelerini biliyoruz, varolan ve olup biten her şeyin, neden varolduğunu, neden olup bittiğini açıklamaya yeten bir nedeni vardır: demek nedensiz hiçbir şey varolamaz ve olup bitemez. bununla da bitmiyor; varolan herşey cinslere ve türlere ayrılır ve varolan her şeyin birtakım nitelikleri vardır. 'iyi' konusunu incelerken bu saydığımız nitelik ve ilkeleri gösteremeyeceğimiz, ya da kolaylıkla gösteremeyeceğimiz için karşımızdakini inandıramayız, susturamayız, belki biz susmak zorunda kalırız. iyiyi savunurken düşülen bu durum ne acıdır! işte içimizden gelen sesi dinlemek, o zaman imdadımıza yetişir, "kim ne derse desin, iyi ve iyilik vardır" diye düşünürüz gizli gizli. öyle ise 'iyi'nin bir tür bilgiye dayandığını ne diye söyledim? hele 'iyi'nin bir nesnesi olmadığı düşünülürse, böyle bir görüşte bulunmak neredeyse saçma olmaz mı?
ne yaparsınız ki, var böyle nesnesi olmayan bilgiler ve biz onlara, denemeye girişmeden inanmaktayız, onlarsız yapamıyoruz, yapamayacağımız da belli oluyor. yalnızca aritmetik ve geometrik bilgileri örnek getireceğim sanılmasın; ama söylemeden geçemeyeceğim ki, eski bilgeler, aritmetikte ve matematikte bile 'iyi'nin niteliklerini göstermeye çalışmışlardır (platon'un "1 iyidir" dediğini unutmayalım): çünkü bunlar doğa bilimlerinin bilgileri gibi değildirler, denenemezler. deneyden geçiremeyeceğimiz için, erdemi, cesareti, doğruluğu yadsıyacak mıyız? bunu söylerken değer yargılarının nesnel olmadığını görmezlikten geliyor değilim; "bu adam kötüdür" derken herkesin yüzde yüz bana katılacağını söyleyemem, ama gene de bizde iyiyi ve kötüyü, cesuru ve korkağı, doğruluğu, acımayı, sevecenliği ve bunların bütün karşıtlarını bilen bir akıl olduğunu söyleyeceğim. kendimizle ciddi olarak hesaplaşırsak, bizde neyin erdem, neyin erdemsizlik, neyin hak ve haksızlık olduğunu açık olarak tanıtan bir bilgi vardır. elbet bunları tam olarak sınırlandırmak ve kavramlarla saptamak güçtür, ama gene de yapıp ettiklerimizi rastlantıya bırakmayan yöneltici bir ilkeden söz edebiliriz. öyle ise bunlar vardır ve var olanın ise bilgisi de vardır, diyebilirim.
öyle ise, insanın iyi olması yeter, iyi olmaya kalkması gerekli değildir. çünkü iyi görünmeye kalkmak, onun kendi iyiliğinden kuşku duyduğu anlamına gelir ve yukarıda konuştuklarımıza dayanarak, iyilik taklit edilemez görüşüne varabiliriz. ama bu durumda biz bir insanın iyi olup olmadığını nasıl, nerden anlayacağız? ortak olan 'iyi'nin ölçütü, elbette kendinizde bulunan ölçüttür; bu ölçüt evrenseldir. "madem bende bir ben var, öyleyse başkasında da var." 'iyi'nin toplumdan topluma, çağdan çağa değiştiği konusunu hiç hesaba katmıyorum; ben genel olanı, zamanla değişmeyeni ele aldım. buna 'iyi'nin özü de diyebiliriz.
mor ve ötesi nin gül kendine albümünde yer alan burak güven tarafından seslendirilen şarkısı.
pazar günlerini severim
belgesel izler
kuşların hayatını
maymunların aşkını
zebranın kaçışını
ormanlardan uzak odamda
çay içer, izlerim
bir de benim belgeselim var
yönetmenim belli
hayatım aşkım kaçışım
gülüyorum ben orada
güzel bir hareket çekmişim dünyaya
iyi gözüküyorum, iyi
iyi, bugün her şey iyi.
not:bir şarkısından sonra 11:52 dk da çalmaya başlar
niyette ve gayrette "iyi" üzereyseniz dünyada ve ahirette kaybetmeniz söz konusu değildir. allah bilendir. onun bilmesi de yeterlidir. motivasyon allah'ın rızasını kazanmaktır. iyi olan her şeyde allah'ın rızası vardır merak etmeyin. iyilik ibadettir. iyilik ediyorsan allah'ı anıyorsun anlamına gelir. üşenmeyin, iyilik etmekten korkmayın ve başkalarının buna engel olmasına fırsat vermeyin. bu tür insanlara da hoş dille öğütlerde bulunun onlara kızmayın. belki de onun sizden daha başarılı bir iyilik elçisi olmasına sebebiyet verirsiniz inşallah. allah büyüktür.
