Rus şair ve yazar Ivan Alekseyeviç Bunin 22 Ekim 1870'te Rusya'da Voronej'de doğdu, 8 Kasım 1953'te Paris'teöldü. Yaşamını gazetecilik, çevirmenlikle sürdürdü. 1901'de bir şiiriyle Puşkin Ödülü'nü aldı. Şiirleri Parnasçı bir hava taşır ve Puşkin öncesi şiir geleneğine bağlıdır. Çağdaş, öncü akımlarla ilgilenmemiştir. 1909'da Rus Akademisi'ne onursal üye seçildi. 1917 Devrimi ile uyum sağlayamadı,1920'de Rusya'dan ayrılarak Fransa'ya yerleşti. Kısa öykü, roman, incelemeler yazdı. Özellikle toplumsal çöküntü yaşayan Rus köy yaşamı anlattı. Biçemci Rus sanatçıları arasında yer alır. 1933'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.
tam adı ivan elekseyeviç bunin, anadan doğma rus, sonradan olma fransız şair, yazar, çevirmen ve gazeteci.
kısa öyküleri ve romanları başta olmak üzere hemen tüm eserlerinde, devrimden önceki son dönemlerde ortaya çıkan ve rus köylüsünde yaşam anlayışı itibarı ile meydana gelen ani değişiklikleri yergi dolu bir bakış açısı ile ele alır.
1933 nobel edebiyat ödülünü fransız vatandaşı olduğu dönemde almıştır. diyebilirsiniz ki "adam kendini bir fransız vatandaşı olarak daha mutlu ve huzurlu hissetmiş." evet! ama nobel edebiyat ödülü seçici kurulunun onu ödüle layık görme gerekçesi şu sözlerle ifade edilmiştir;
"Nesir yazımında klasik Rus geleneklerini taşıyan düzgün sanat becerisi nedeniyle."
velhasıl, karmaşık bir konudur bu. sonuçta, ruslar da fransızlar da onu kendilerinden görürler. bir sanatçı için iki ülke arasında paylaşılamaz olmak ne güzeldir!
*****
[alenuşka]
ormanda yaşar, alenuşka.
alenuşka esmerdir...
gözleri parıldar alenuşka'nın;
parıldayan kederdir gözlerinde.
güzelim alenuşka, nedendir;
babana uyup da bunca içtiğin?
sonra aşkı öğreneyim diye,
estirik kafanla ormanı seçtiğin?
aşkı ararken bulduğun nedir?
Bir çam ağacı sallanır durur,
sonra alenuşka'nın canı sıkılır.
Eğleneyim der biraz, varsın eğlensin!
Eğlenmek iyi ama bu ateş de nedir?
Ne yaptın! Alenuşka, sen ne yaptın!
Eğleneyim derken, koca ormanı yaktın!
ve kaybolup gittin bir güzel,
lakin nereyedir kimseler bilmez.
alenuşka, keşke gitmeseydin.
gitmeseydin alenuşka...
rus edebiyatının en önemli isimlerinden bir tanesi olduğu halde, Türkiye'de fazla bilinmez. istanbul'un en merkezi ve "entel" yerlerinde (istiklal'de mesela) sıra sıra dizili kitapçılara bunin'i sorduğunuzda, çoğu kitapçı çalışanının, bunun'in adını bile duymadığına tanık olmak şaşırtıcıdır. ve hemen bilgisayara sarılan çoğu görevliden alınan yanıt da "bilmem kaç sene önce yapılan baskısının kalmamış olduğu" şeklindedir. dosto'nun, tolstoy'un, çehov'un pek çok eserinin belki 30 ayrı çevirmen tarafından aktarılmış farklı çevirileri bulunmasına karşılık, bunin pek çevrilmemiş. bunun nedeni dilinin ağdalılığı olmalı kanımca. zamanında, yalnızca pek çok çevirmenin değil, pek çok yazarın da bir tek kitap yayınlatabilmek için neredeyse kapısında yatmaya razı oldukları anlı şanlı yayınevlerinin bunin çevirisi talep ettikleri, buna rağmen karşılık (ya da yeterli düzeyde karşılık) alamadıkları söylentisi de dolaşmıştı ortalıklarda. her halükarda, bunin türkçede yok. oysa mesela istanbul'u nesirle bunin kadar güzel bir tek yahya kemal anlatmıştır. ve yine mehtaplı çöl gecelerini şiirle bunin kadar güzel bir tek Ahmet Haşim anlatmıştır.
P.S. Ama yapılıyor, merak etmeyin. haydi, iyisiniz yine.
