isvec kraliyet bilimler akademisi

entry2 galeri0
    1.
  1. namı diğer: Kungliga Vetenskapsakademien, 1739'da isveç Kralı I. Frederick tarafından kurulmuştur. Özellikle doğal bilimler ve matematik alanında çalışmalar yürüten bağımsız bir kuruluştur.

    Akademideki komiteler aynı zamanda, fizik, kimya ve edebiyat alanlarındaki Nobel Ödülleri'nin seçici kurulları olarak çalışırlar. fizik ve kimya alanlarındaki nobel ödüllerine layık görülenler; akademi içerisinde oluşturulan komisyon üyeleri tarafından doğrudan seçilirken, edebiyat nobeli'nde prosedür biraz daha farklı işler.

    şöyle ki,

    akademi bilim kurulunca görevlendirilmiş olan Nobel Komitesi, iki yüz kadar adayı inceler ve kraliyet Akademisi'ne yirmi kişilik bir liste sunar, sonra bu liste beşe indirilir ve tartışma başlar.

    Yaz boyunca Akademi üyeleri bu beş adayın yapıtlarını okur, zaten bazılarını daha önce de aday oldukları için okumuş olurlar. Komite üyelerinin her biri ayrıca sonbahardaki ilk toplantıda sunulmak üzere bir rapor hazırlar. Eylül'ün ortasında yapılan ilk toplantının ardından, ödülün açıklanacağı Ekim ortasına dek bir dizi toplantı yapılır ve adaylar tartışılır. Oyların çoğunu alan aday, on milyon isveç Kronu, bir altın madalya ve bir Nobel diplomasından oluşan ödülü kazanır.

    isveç Akademisi'nin on sekiz seçkin üyesi var: ikisi bu yıl öldü, bir üyeyse seçimlerde politik kaygıların ağır bastığı gerekçesiyle oylamalara katılmıyor. Her üye bu görevi ömür boyu sürdürüyor, ölenlerin yerine gelecekleri yine Akademi üyeleri seçiyor ve üyeler sandalye numarası ile anılıyor:

    1. Sandalye: Sten Rudholm (doğum 1918, üye seçilme 1977): Birinci sandalyeye 20. yüzyıl boyunca avukatlar oturdu, Rudholm da bir istisna değil. Kariyerinde yükselerek temyiz mahkemesi başhakimi ve kraliyet hukuk danışmanı olan Rudholm, ayrıca isveç Hukuk dergisinin editörlüğünü de yürüttü. Söylendiğine göre dil konusunda çok hassas bir kişi.

    2. Sandalye: Bo Ralph (d. 1945, ü. 1999). Göteborg Üniversitesi'nde Nordik dilleri profesörü olan Ralph, Nordik dillerin tarihini ve değişimini inceleyen bir dilbilimci. Strindberg'in toplu yapıtlarını yayıma hazırlayan komitede yer aldı. 3. sandalyede oturan Sture Allèn'in tanıdığı (1970'lerin başında Allèn'in araştırma ekibine katıldı).

    3. Sandalye: Sture Allèn (d. 1928, ü. 1980). Göteborg Üniversitesi emekli dilbilim profesörü. isveç Akademisi'nin Dil Koruma Ödülü'nü aldığı yıl bu kuruma katıldı; 1986-1999 arasında kurumun daimi sekreterliğini yürüttü, 2000 yılında da Akademi'nin Margit Pahlson Ödülü'nü aldı. En önemli yapıtları arasında Çağdaş isveççe Zamirlerin Ayrımı var. Allèn aynı zamanda isveççe sözlük veri tabanının oluşturulmasına katkıda bulundu ve Akademi'nin bilgi-işlem sistemini kurdu.

    4. Sandalye: Lars Forssel (d. 1928, ü. 1971). Bu sandalyede daha önce yazar Sigfrid Siwertz oturuyordu; Vossel de onun gibi bir yazar. 1998'de Akademi'nin Nordik Ödülü'nü kazandı. ilk şiiri 21 yaşındayken yayımlandı ve 'genç dahi' olarak selamlandı. Sonraki tiyatroya merak saldı. Oyunlar, denemeler ve operalar da yazan, isveç'in ulusal şairi olmaya çok yakın duran Forssel, 2000 yılında isveç Akademisi'nin 200. yıldönümü anısına yazdığı 'methiye'de, Akademi'nin varlığını sürdürmesi gerektiğini savundu.

    5. Sandalye: Göran Malmqvist (d. 1924, ü. 1985). Stockholm Üniversitesi emekli profesörü, dilbilimci, dil tarihçisi, Sinolog, çevirmen. Bu sandalyede daha önce dil tarihçisi Henry Olsson oturuyordu. Malmqvist ömrünün büyük bölümünü Çin, ingiltere ve Avustralya'da geçirdi. Çin Dilbiliminin Sorunları ve Yöntemleri adlı küçük çalışması hâlâ kullanılıyor. Çin'in farklı dönemlerinden kırk iki yapıtı isveççeye kazandıran Malmqvist, Akademi'de Çin uzmanı olarak tanınıyor.

    6. Sandalye: Birgitta Trotzig (d. 1929, ü. 1993). Yazar. Bu sandalyede daha önce yazar Per Olof Sundman oturuyordu. 1950'de yayımlanan ilk denemesinde, şiiri yaşamanın da, gerçeği şiirselleştirmenin de imkânsız olduğunu söyledi ve bu ikilem onun tüm yapıtlarını biçimlendirdi. 1998'de yayımlanan son kitabı ikilik'te, saga benzeri hikâyeler anlatıyor.

    7. Sandalye: Knut Ahlund (d. 1923, ü. 1983). Edebiyat tarihçisi, çevirmen, yazar. Bu sandalyede daha önce yazar Karl Ragnar Gierow oturuyordu. 1996'dan beri Akademi'nin çalışmalarına katılmıyor.

    8. Sandalye: Östen Sjörstrand (d. 1925, ü. 1975). Yazar. Par Lagerkvist'in yerini aldı. 2006'da öldü.

    9. Sandalye: Torgny Lindgren (d. 1938, ü. 1991). Yazar. Dilbilimci Ture Johannisson'un yerini aldı. Sosyal Demokrat Parti üyesi oldu, Katolik Kilisesi'ne katıldı. isveççenin yabancı dillere en çok çevrilen yazarlarından biri. 1978'de, başyapıtı olacak gerçekçi bir roman yazmaya çalıştı, ama karakterlerine hâkim olamadı. Daha sonraki romanları da bu minvalde gelişti.

    10. Sandalye: Peter Englund (d. 1957, ü. 2002). Akademi'nin en genç ve en yeni üyesi. Tarihçi ve yazar. Tarihçi Erik Lönnroth'un yerini aldı. Stockholm Üniversitesi'nde Tarihsel ve Toplumsal Anlatılar dersi veriyor. On beş ay askerlik yaptı, ardından askeri haberalmada çalıştı. ilk romanı Poltava'da, Rus ve isveç orduları arasında 1709'da gerçekleşen Poltova Savaşı'nı saat saat anlattı. Kitap çoksatar oldu. 17. yüzyıl isveç'ini ele alan üçlemesinin iki cildi (1500 sayfa) yayımlandı; üçüncü cilt yazılmayı bekliyor.

    11. Sandalye: Ulf Linde (d. 1929, ü. 1977, direktör). Yazar, müze direktörü, caz müzisyeni. Yazar Eyvind Johnson'un yerini dolduruyor. Üniversiteyi bitirmek yerine sanat yazıları yazmayı seçti. Bu yazılar iki ciltte toplandı. Dikkafalı bir modernist olan Linde, postmodern sanat eleştirmenleriyle sık sık polemiklere girmekten çekinmiyor. Okumayı seviyor.

    12. Sandalye: Per Wästberg (d. 1933, ü. 1997). Yazar Werner Aspenström'ün yerine seçilen yazar. on altı yaşında ilk yapıtı yayımlandı ve 1950'lerin ilk yıllarında bir ekol oldu. On yıl boyunca uluslararası Pen Club'ın başkanlığını yürüttü. 4 Ağustos 1967'de yazdığı bir gazete makalesinde, isveç'i çokkültürlü bir topluma dönüştürme fikrini ortaya attı. 1968'de yazdığı Sudan Kaleler adlı roman üçlemesinde, modern yetişkinliklerin özgür aşk ilişkilerini belgeledi. Son zamanlarda şiir ve aforizma yazıyor.

    13. Sandalye: Gunnel Vallquist (d. 1918, ü. 1982). Yazar ve çevirmen. Bu sandalyede daha önce yazar Anders Österling oturuyordu. Dominiken eğitimi alan Vallquist, 1939'da Katolik, 1981'de profesör oldu. Uzun yıllar Fransa'da yaşadı ve Fransız Katolikliği'nin inceliklerine vakıf oldu. 1973-1980 arasında incil'in Yeni Çevirisi Komisyonu'nda yer aldı, ama çeviriyi şiirsel bulmadığı için istifa etti. Yayına hazırladığı ve önsözünü yazdığı Eski Mezmurlar Kitabı, 2001 yılında Akademi'nin isveç Klasikleri dizisinden çıktı.

    14. Sandalye: Lars Gyllensten (d. 1921, ü. 1966). Yazar ve dokubilimci. Sanat tarihçisi ve yazar Ragnar Josephson'un yerini aldı. 2006'da öldü.

    15. Sandalye: Kerstin Ekman (d. 1933, ü. 1978). Tanınmak istemiyor.

    16. Sandalye: Kiell Espmark (d. 1930, ü. 1981). Yazar ve edebiyat tarihçisi, Stockholm Üniversitesi Edebiyat Tarihi emekli profesörü. Dilbilimci Elias Wessèn'in yerini aldı. Lirik şiirler ve eleştiri yazıları yazdı, 1980'lerdeyse romana geçti. 2000 yılında yayımlanan son romanı Voltaire'in Yolculuğu, şu unutulmaz cümleyle başlıyor: "Voltaire tam uyanmak üzereyken, dişlerine yeniden kavuştuğunu fark etti."

    17. Sandalye: Horace Engdahl (d. 1948, ü. 1997, daimi sekreter). Yazar, edebiyat tarihçisi, eleştirmen, yardımcı doçent. Yazar Johannes Edfelt'in yerinde oturuyor. 1980'lerde yayın kadrosunda yer aldığı 'Kris' dergisi, Derrida, De Mann, Adorno, Blanchot ve Barthes gibi yazarların isveç'te tanınmasını sağladı. 1990'ların sonuna dek isveç'in en önde gelen eleştirmeni olarak görüldü. 1999'da yayımlanan 'Meteorlar'da, yoğunlaştırılmış metinlere yöneldi.

    18. Sandalye: Kataria Frostenson (d. 1953, ü. 1992). Yazar Arthur Lundkvist'in yerini alan yazar. 1980'lerde kadın şairlerin öncülüğünü yaptı. 1987'yle 1996 arasında 'Hallifax' adlı yazın yıllığının editörlüğünü yaptı, Duras ve Bataille'ı isveççeye çevirdi. 1990'larda tiyatro oyunları yazdı.
    3 ...
  2. 2.
  3. aynı zamanda nobel ekonomi ödüllerini veren akademidir.
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük