norveçliler dövecek gibi, sert konuşurlarken, isveçliler böyle hep ince seslerle konuşurlar. tavırdan bahsetmiyorum yani, fonetik anlamda. yine de böyle kelimeleri ağızlarında yuvarlayıp "lölölö" yapıyorlar sevmiyorum arkadaş. ama yok yok, kesinlikle norveççe'den daha kibar. yer yer almanca'dan ayırt edilemediği de olabiliyor.
ingilizce'yle karışık muhteşem bir zımbırtısı vardır bu dilin. şöyle ki,
isveççe'de "hız" anlamına gelen fart, ingilizce'de "osturuk" anlamına gelmektedir. osturmak da diyebiliriz. ingilizce'de "smell" kokmak veya koku anlamına gelirken, isveççe'de aynı şekilde telaffuz edilen "smäll" çarpma, vurma, etki, darbe anlamına gelir.
yani şöyle bir olay oluyor,
bir tarafta "osuruk değil kokusu öldürür" diğer tarafta "hız değil çarpma öldürür" demiş oluyoruz. çok güzel lan.
yardımcı fiillerin şahıslara göre değişmediği ve bu yönüyle kankası almanca'dan ayrılan, telaffuzu zor olmayan ancak almanca'daki gibi, ismilerin çoğul hallerinin pek de düzenli olmadığı dil.(ama en azından almanca'daki artikel belası yoktur.)hulâsa edersek; öğrenilmesinin bana kalırsa çok zor olmadığı sosyal demokratların dili.
estonca ve finceden daha yumusak bir tiniya sahip olan dildir. farkli dil ailelerinden olsalar da kuzey dilleri olarak karsilastirabilirim, mesela estoncada boyle kuk kik gak tak nok sesleri kulaga cokca carparken isveccede sesler kulaga carpmaz usulca gelir gecer.
neredeyse anadilim gibi ingilizce ve yurtdisinda rahatlikla anlasabilecegim kadar almanca bilmeme ragmen tam olarak ogrenemedigim, bir suredir gelmisimi gecmisimi beceren dildir. ilk baslandiginda "ahaha kolaymis ya ben ogrenirim bunu :d" diyen bireyleri birkac ders sonra yildirabilir.
harflerin telaffuzu genellikle aynidir, ancak kuzey-guney lehceleri farkli olur. en basit orneginden, kuzeyde sj-sk harf gruplari $ olarak telaffuz edilirken guneyde almanca'daki ch sesi gibi, ancak biraz daha yumusak telaffuz edilir. isvec'in gelismis bolgeleri guneyde oldugu icin guney lehcesini ogrenmek mustakbel isvecce ogrencilerine yarar saglayabilir. r harfini bazilari ispanyolca konusur gibi bastirarak, bazilari da fransizca konusur gibi yutarak soyluyor, hangisi nerenin lehcesi onu anlayabilmis degilim ama ben bastirarak telaffuz ediyorum.
fiil cekimleri cok kolay. sadece bir cekim var ve butun oznelerde onu kullaniyorlar. ornegin "sevmek" anlamina gelen att älskar fiili jag älskar (seviyorum), du älskar (seviyorsun), han/hon älskar (seviyor) vs. seklinde cekimleniyor. gecmis zaman yapmak icin -de/-te eki getiriliyor, gelecek zaman yapmak icinse fiilin basina ska getirip fiilin sonundaki -r kaldiriliyor. bu kadar basit anlayacaginiz, ama problem su ki sadece fiiller basit.
cogul yapma kurallari almanca'daki gibi karmakarisik. kendine gore kurallari var elbette ama oturup ezberlemeye kalkarsaniz isin icinden cikamayabilirsiniz, en sagliklisi almanca ogrencilerine de tavsiye edildigi gibi kelimeleri artikelleri ve cogullariyla ezberlemek.
isimlerde ayrica artikel belasi var, evet. isvecce'deki artikeller ett ve en. mesela äpplet kelimesi belirli bir elmayi tanimlarken (the apple misali), ett äpple kelimesi herhangi bir elmayi tanimlar (an apple). ayni sekilde en artikeli de mjölken-en mjölk kivaminda isler.
cumle icinde kelimelerin sirasi ayni almanca'daki gibi, fiil illa ki ikinci pozisyonda olacak falan tarzi seyler.
grameri cok iyi sokseniz de konusulanlari anlamak en basta guc olur. cunku gercekten bazi kelimeler ve harfler var ki hic telaffuz edilmiyor veya yazildigiyla cok cok alakasiz telaffuz ediliyor.
iphone, ipad veya ipod touch kullanan arkadaslar itunes udaki lunds universitetetin hazirladigi temel isvecce kurslarini oneririm, onun yaninda app store'dan babbel'in isvecce vocabulary programini indirirseniz de feci faydasini gorursunuz, benden soylemesi.
sadece iskandinavyada yaygın dillerdir. finliler ve norveçlilerin geneli bilmektedir. zaten norveç isveçten ayrılmadan önce isveç topraklarındaydı. bilmeside çok normaldir.
bir dönem çok özendiğim ama kuzeyde yaşayan insanların ekseriyetle iyi bir ingilizce her işe yeterli, herkes çok iyi biliyor demesiyle koy götüne rahvan gitsin dediğim karizmatik dil.
Gramer olarak ingilizceye çok benzeyen, telaffuzu almanca kadar kaba olmayan, ne kadar yazıldığı gibi okunuyor deseler de öyle olmayan ("polis" diye yazılıyor, "litse" şeklinde okunuyor.), Lisede bir iki kelime öğrendiğim, şimdi unuttuğum, Öğrenmeyi çok isteyip de "ne işime yarayacak tüm isveç halkı ingilizce biliyor." diyip öğrenmediğim iskandinav dili.
zamanında erasmusla gittigimde, pazardan iki kilo domates alacak kadar öğrendiğim dildir.şimdilerde kullanmaya kullanmaya unutuyor insan.ingilizceye oranla gerçekten kolaydır ve ingilizceyede çok benzemektedir.iskandinavyada da oldukça populerdir.
hele o sarısın mavı gozlu ısveclı kızlar hej hej filan derken ,turkceyı unutur native isveçli speaker olursunuz.
Cermen dillerinin kuzey koluna ait bir dil. Danca ve norveççe ile yakınlığı yüksek olduğu için bu dilleri konuşanlar birbirlerini rahatça anlamaktadır.
isveç'in resmi dili. cümle yapıları açısından ingilizceye kabaca benzese de ingilizceden farklı olarak bu dilde bazı durumlarda cümleleri devrik cümle yapmak gerekmektedir.
