göktürkler'de abi bumin kağan asıl hükümdar sıfatıyla türklerde hakim "ikili teşkilat" anlayışıyla ülkenin doğu kanadını idare ederken, istemi yabgu ise doğudaki kağana bağlı olarak devletin batı kesimini yönetmiştir..
istemi yabgu ipek yolu'nun büyük kısmının göktürk hakimiyeti'ne girmesi için Akhun devleti'ne karşı sassani devleti ile işbirliği yapmış; bu işbirliğinden de sonuç almıştır..
kendisine turk diyen, baska uluslar sordugunda kendini turk diye tanitan, yada turk oldugunu hisseden bir kimsenin ogluna verecegi en guzel isimlerden biridir.
Gerek bilgeligi, gerek savasci karakteri, gerek ahlaki, gerek onuru ve erdemi olmak uzere tum turk tarihine idol olmus, yaptigi savaslarda kazandigi zaferlerde hep efsanevi bir sekilde anlatilmis ulu bir turk beyidir.
Ellerinin buyuklugunden, ve gozlerinin keskinliginden bahsedilir hep, rivayete gore, avladigi ceylanin derisini tek hamlede yuzer, firlattigi ok 3 yurume 2 kosma 1 atli gunu uzaga duser, vurdugu kilic gurgeni keser, dokundugu gul tomurcuk acarmis.
orhun yazıtlarında bumin kağan ile birlikte kendisinden de bahsedilmektedir. kül tigin anıtlarında şu şekilde sözü geçer;
Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. insan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, istemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyi vermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu salarak dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbi kılmış. Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş. Doğuda Kadırkan ormanına kadar, batıda Demir Kapı'ya kadar kondurmuş. ikisi arasında pek teşkilâtsız Göktürk öylece oturuyormuş."
ölümü sonrası kendisine tanrı edasıyla tapılmıştır. macarcadaki allah'ın tanımlamalarından birisi de "isten", "isteni" gibi sözcüklerin yardımıyla yapılır. bunda istemiye allah gözüyle bakılmasının rolü vardır.
bir erkek çocuğa konacak en güzel isimlerden birisidir. nam-ı yürüsün istemi'nin.
Gök Türk Kağanlığı'nın kurucusu Bumin Kağan'ın kardeşi ve yardımcısı olup ayrıca Batı Gök Türk Kağanlığı'nın ilk yabgusudur. istemi Yabgu, ipek Yolu ticareti için önce Ak Hunlara karşı Sasanilerle işbirliği yapmış, daha sonraları Sasanilerle aranın bozulması sonucu Sasanilere karşı Bizans imparatorluğu ile ittifak yapıp Sasanileri çökertmiştir. Türk-Bizans ittifakının Sasanilere karşı yaptıkları bu savaş, farkında olmadan Güneybatı'dan gelen Raşidin Halifeliği'nin, Sasanileri ortadan kaldırmasına ve Müslüman Arapların, Şaman Türklerle sınır komşusu olmasına sebep oldu. Daha sonra da 751 TalasSavaşı'nda Türklerin Müslüman olması ile birlikte Dünya'nın kaderi değişti. istemi Yabgu'yu saygıyla ve sevgiyle anıyoruz.
ilgili linkler:
1) https://altayli.net/turk-...kleri-7-istemi-yabgu.html
2) https://gnsoguz.wordpress...i-yabgu-ve-bati-siyaseti/ https://galeri.uludagsozluk.com/r/2416582/+
