yerli telefonumuz, milli mikroçipimiz ve fabrikası bir tarafına girmesi gereken insan iddiası. halihazırda en teknolojik insansız hava araçlarını üretiyoruz, elektrikli otomobilde pazarın en büyük şirketlerinden bir tanesine sahibiz, bildiğim kadarıyle itrail terör örgütü hiçbirine ortaklık etmiyor.
etraf bu anlayış, dünya görüşü insanlarla dolu. bilerek mi bilmeyerek mi konuşuyorlar anlamam ama kesinlikle nasıl bir dünya nasıl bir durumda olduklarının ya farkında değiller ya da umursamıyorlar.
daha önce de yazmıştım. dünya'da teknoloji borsası nasdaq da işlem gören tekno şirketlerin ait olduğu ülke sıralamasında abd 1. sırada, kanada 2. sırada, israil 3. sırada. nasdaq da bu sıralama bu teknoloji şirketlerin kurulduğu ait olduğu ülke sıralaması. amerika ve kanada'da ya da başka bir ülkede kurulmuş olup ama israil ile dolaylı-direkt olarak bağlantısı olan şirketleri de düşünürseniz nasdaq da işlem gören teknoloji şirketlerinde israil 1. sıradadır.
israil'in sahip olduğu bu teknoloji şirketleri arasında sadece chip, yazılım, endüstriyel-4. sanayi devrimi vb alanında faaliyet gösteren-ürün-hizmet üreten şirketler yok.
yani, kalkıp arabanız bilgisayarınız telefonunuz televizyonunuz klima beyaz eşya, fabrikanızda robot üretim gereklilikleri vs ürünler ve ürünlerin elektronik yazılım-sistem parçalarını iletişim-işletim-güvenlik gereçleri (yazılım-donanım gerekliliklerini) üreten firmalar yok.
biliyor musunuz? bu şirketler arasında Kavundan karpuza, üzümden hurmaya, domatesten biber patlıcana kadar her şeyin yanı sıra deniz ürünleri (mercanlar balıklar vb) yetiştirildiği moşavlar ve kibutzlar (tarım, hayvancılık, deniz ürünleri üreten çiftlikler) var.
edibüdü: özel mülkiyetin olduğu tarım çiftlikleri moşav, özel mülkiyetin olmadığı ve devletin sahip olduğu ama komün sistemle (devletin himaye ettiği, kontrol teşvikle geri planda desteklediği) işletilen çiftliklere kibutz denir.
neyse, devam edelim; "ne alaka ya? şimdi kalkıp urfa ceylanpınar tarım işletme çiftliğnin bünyesinde bir kurumu kalkıp dünya'nın en büyük teknoloji borsası olan nasdaq da işlem mi görecek?" diyebilirsiniz.
"adamlar kalkıp kara için patlıcan deniz için mercan vs yetiştiriyor diye dünyaca sayılı teknoloji şirketi mi oluyor" demeyin, oluyor.
bu çiftlikler birer ar-ge merkezi. baktığınızda dıştan görünen kavun karpuz patlıcan tarlası ama toprağın elverişsiz ve iklimin çöl olması nedeniyle toprağın sadece üst kısmındaki 30 cm. bölümünde ekim yapıp yılda bazen 3 bazen 4 kez hasat elde ediyor.
israil, Ölü Deniz'in güneyinde Ürdün sınırı boyunca Akabe körfezine doğru uzanan deniz seviyesinin 150 metre altındaki suyun olmadığı Arava çölünde kurduğu tarım çiftliklerinde bölgeye adeta bir vahaya çevirmiş.
su olan yerler de yer altı suları olup bu sular tuzlu ve tarıma elverişli olmamasına rağmen kurduğu tarım teknolojileri sayesinde üretiminin %10 kısmı iç piyasaya, %90 kısmı abd avrupa'ya ihraç ediyor.
israil dediğiniz gücü tanıyın.
ister sevin ister nefret edin, ister dost ister düşman olun, bir şeyi kabul edin-inanın veya ret edin inanmayın ama neyin ne olduğunu bilin.
tabi ki zekanız, aklınız, eğitiminiz, ahlakınız ve etik değerinizin izin verdiği ölçüde...
israil dediğiniz güç patlıcan kavun deniz mercanı balık vs (kara ve deniz yaşamı-habitat) üretim çiftliklerini kalkıp marabalık, ağalık sistemi, köylülük, çiftçlik olarak görüp "adamlar köylü lan, domates biberle uğraşıyor, balık mercanla uğraşıyor" diye aşağılamayın. daha da ileri gidip cahilliği aşıp aptalca "bunlar ne yüksek teknolojisi, ar-ge çalışması ya?" demeyin.
sıfır su olan, tamamen çöl olan, toprağın sadece 30cm kalınlıkta üstü-kısmı çöl için uygun ot diken yetişmesine elverişli olan, asla bir meyve sebze ekimine izin vermeyecek yapıda iklimde olan bir coğrafyada kalkıp tamamen sulu nemli yağmurlu hava ve toprak yapısında yetişen bir sebze meyveyi yetiştirmek kolay değil.
üstelik Tarım çiftliklerinde domatesler, patlıcanlar, biberler yatay değil dikey olarak ağaç şeklinde yerden 2 metre yukarı doğru uzuyor.
dünya'da hurma pazarında israil yabana atılmaz bir üretici, bundan da yılda 3-4 defa hasat almak teknoloji ar-ge sonucudur.
hele ki hurma ağacı için sorun olmayan içmeye veya tarımda kullanamayacağınız kıt olan yoğun tuzlu asitik yeraltı sularını da yerüstüne çıkarıp bu suları sadece güneş enerjisi kullanarak arıtarak tarımda kullanmaya içilir hale uygun hale getirecek şekilde arıtarak kullanmak...
üstelik tarımda bunu yaparken sıfır mazot benzin doğalgaz maliyeti ile yapmak, sadece elektrik enerjisi kullanmak ve bu elektriği de size düşman olan çöl ikliminden güneşinden elde edecek güneş panelleriyle yapmak, enerji maliyetini fosil yakıta göre %80 derecede azaltarak.
çiftliklerde tarım dışında son yıllarda ilaç sanayii içinde bitkiler üzerinde araştırmalar yürütülüyor. kanser araştırmalarına yönelik çalışmalara yoğunluk verilmiş. özellikle kan kanseri (Lenfoma) ve göğüs kanseri vb türler üzerinde bitkiler üzerinde araştırma yapıldığı malumunuz.
yine başka bir moşav (özel üretim çiftliği) sadece balık üretilmiyor, deniz ile bağlantısı olmayan bu çiftliklerde okyanus suyu ortamı hazırlanmış akvaryumlarda mercanlar yetiştiriliyor ve yapılan deneylerde kemik tedavisinde 10 kat daha hızlı tedavi sağlayacak ilaç geliştirilmeye çalışılıyor.
israil de moşav kubitz denilen devlet ve özel üretim çiftlikleri öyle sıradan köylü işi-uğraşı, tarım, amelelik merkezi değil de bir ar-ge, teknoloji, biyolojik genetik araştırma deneme üretim sahaları.
her yıl buralarda israil de üretilen gıda ürünleri numuneleri toplanır araştırılır ve değişen iklim toprak su miktarına yapısına göre ürünler genetik biyolojik olarak revize edilir.
senin 100 metrekarelik bir alana ekmiş olduğun sebze meyveyi sulamak için harcadığın 500 litrelik suya karşı israil damıtma yöntemiyle en fazla 50 litre su harcıyor.
basit bir kıyaslama yapmak gerekirse, toprak su iklim coğrafya kullanılan enerji vb açısından değerlendirmek gerekirse; sen atatürk olimpiyat stadının sahası seyirci koltukları da dahil tüm bir alandan almış olduğun verimi israil sadece bir seyirci oturduğu koltuk kadar alandan alıyor.
hollanda'nın tüm alanının 3.5 katı kadar bir tarım alanını biz ekemiyoruz, kullanamıyoruz.
123 milyonluk japonyanın tüm tarım alanı büyüklükte bir tarım alanını, tüm topraklarıyla Hollanda, isviçre, Danimarka büyüklüğünde.
Belçika'nın, Ermenistan'ın, Arnavutluk'un 1,5 katına yaklaşan, israil'in iki katı, Lübnan'ın, Kıbrıs adasının 4 katı. 50 milyona yakın nüfuslu Güney Kore'nin yarısına yakın bir tarım alanını biz ekemiyoruz kullanamıyoruz.
