"eğer yollarımız birbirimizi anlamaktan geçmiyorsa hiçbir yere varamayacağız." sözünün sahibi şair. bana göre yaşayan en büyük türk şairidir. bir türkçü, bir marksist, bir islamcı olsa da şiirlerini severek okumaktayımdır.
Şiirlerine duyduğum hayranlığı gizleyemeyeceğim bir şair. Marksistlikten nasıl türkçü islamcı olmuş aklım almıyor, ideolojik yaklaşımları hoşuma gitmiyor ama ahmet kaya dinleyen ülkücü gibi dinliyorum kendisini.
ismet Özel’in şiiri tartışılırken, onu iki döneme ayırmak eğilimleri görülmekte. Oysa ismet Özel şiirinin, sanıldığı gibi iki dönemi değil, üç dönemi var. ilk döneminde gerçi sol hareket içinde yer almıştı ama yazdığı şiirler ikinci yeni izinde, modernist örneklerdi. Hatta, kendi imkânlarıyla bastırdığı ilk kitabı "Geceleyin Bir Koşu" – herhalde elde kaldığı için - tomar tomar Türkiye işçi Partisi şubelerine gönderilmişti. O zamanın edebiyatla ilgili kişileri, şubelerine gelen kitapları alıp, dağıtmıştı. Tabii o zamanlar herkese "tuhaf" geldi, beğenilmedi. Özel'in sosyalist şiir yazma denemeleri "Halkın Dostları" döneminde oldu. Özellikle Ahmed Arif şiirinin dönüşü ve gördüğü ilgi, bu genç şairleri hem etkilemiş, hem tedirgin etmişti. Özel'in bu dönem şiirlerinde Ahmed Arif etkisi uzaktan uzağa hissedilir. Ancak; daha önce vurguladığım gibi, bu dönem Özel’in şiirde en çok zorlandığı dönem oldu. Cemal Süreya’nın, kendilerini gerici ilan eden bu şairleri “ikinci Yeni’yi ters yüz edip kullanmakla” eleştirdiği günler. Rastlantı bu ya, ismet Özel 12 Mart ertesinde, mayıs ayında Malatya’da göz altına alındı. Meğer, o civcivli günlerde Anadolu gezisine çıkmış, Malatya’da bir pastanede kahvaltı yaparken “görünüşünden şüphelenilerek” göz altına alınmış. Tabii bunda başka bir olay da etken olmuştu. Mahir Çayan ve arkadaşları israil konsolosunu kaçırdıklarında, dönemin başbakan yardımcısı Sadi Koçaş bir konuşma yapmış, olayla “uzak yakın ilgisi olan” herkesin gözaltına alınmasını buyurmuştu. Bütün şehirlerde solcu bilinenler toparlandı. Malatya’da gözaltına alınan çok sayıda insan arasında TiP yöneticilerinden olan tanıdıklarım da vardı.
Onlardan birinin dediğini aktarayım "Ankara Hukuk’ta öğrenciydim, olayı öğrenince TiP genel merkezine gittim. Behice Hanım (Boran) hayli tedirgindi. Ricam üzerine Malatya’ya telefon açtı, göz altına alınanlardan biri olan Lütfi Kaleli’nin basımevine ulaşarak, kardeşlerinden durumu öğrendik. Hepsi, sıkıyönetim merkezi olan Diyarbakır’a götürülmüşlerdi. Malatya’ya döndüm, oradan babamın eşyalarını alıp Diyarbakır’a gittim. Neyse ki bu hukuksuzluk geri tepti, gözaltına alınanlar üç dört gün sonra serbest bırakıldılar. Babam, ismet Özel’in de kendileriyle birlikte gözaltında olduğunu, evin durumunu bilemediği için kendisini davet edemediğini söyledi. Onun gözaltı durumunu böyle öğrenmiş olduk. Şair arkadaşım Işıl Çırak ile birlikte belli otelleri dolaştık ama ismet Özel’i bulamadık."
Kendisi kabul etmese de, ismet Özel’in şiirindeki ve düşüncesindeki üçüncü dönemi bu olayın etkisine bağlayanlar var. ismet Özel, bu dönemde daha çok kimi siyasal çıkışlarıyla haklı tepkilere neden oldu. Bu dönemdeki şiirleriyle ise, yine modernist dönemindeki düzeyi yakalayamadı ve şiirde bir Sezai Karakoç özgüveni sergileyemedi. Yazgısı, hep ilk şiirleriyle kabul görmüş Necip Fazıl’a benzer. ismet Özel’de de, Necip Fazıl gibi, siyasal kaygı olmadan şiir yazabildiği dönemine gizli bir özlem sezmişimdir. Kendisinin şiirde üç dönemi arasında özdeşlik görmesinin ana nedeni de bu olsa gerek. Edebiyatımızda siyaseti içselleştirmiş ve poetikasına bir “alaşım” düzleminde eklemleyebilmiş, yine de şair kalabilmiş adların sayısı fazla değil. Yahya Kemal, Nâzım Hikmet, Sezai Karakoç, Can Yücel... . Belki Dağlarca, Ceyhun Atuf Kansu, bir başka düzlemde Edip Cansever... ismet Özel’in olduysa bir katkısı, sosyalist ya da islami şiire değil, modernist şiiredir. Ben onu “son modernist” saymaktan yanayım.
Zamanının hızlı Marksistlerinden olup sonradan 180 derece islamcı olan şahıstır
Hatta bir ara Murat Bardakçı ile tartışıyordu ismet Özel türk yok Türkçe müslüman halkların kendi arasında anlaşmak için uydurduğu Latince,yunanca, arapça,farsca karışımı yapay bir dilmiş diyordu vs işte klasik dinci zırvaları.
Demek Âdem ahfâdından
Savaş bittiği için koynu boşalan
Bir kişi gerekiyormuş o da bendim
Diğerleri ellerini çabuk tutup kesme şeker
Hakkında edindikleri barut kokulu fikre
Acilen tadilat getirmişler
Sıkı yönetim kalkmış
Savaşın bittiği kesin
Yama bulmak
Dirseklere hünerse kendi kumaşından
Kim neylesin
Savaş bitti
Kır gezmelerinde bundan böyle şüphe çekmeyeceğiz
Kime kalacak kırlara çıkmanın burun sızlatan anlamı
Dinlemek zorunda değiliz muhallebicide
Yabancı dilden anıştırmalarla yüklü kaçış
Hikâyelerini mültecilerin
Memur beyler neler karıştırdıysa şehir kulübünde
Buraya kadardı
Bu saatten sonra
Briyantin saçlılara hiç kimse
Göster eşkinli beygir vesikanı diyemeyecek
Kanaviçe veya goblen
Kime ne
Arık fitil odam loş
Savaş bitti koynum boş.
Kadın şairler aşktan bahsettikleri zaman
Mangalın küle mahcubiyeti artar
Divitlerin ucu eğrilir akıtmaya başlar hokkalar
Ayırır denizin kibrini bin parçaya ünlü keman
ve
Tanrı seslenmiş olamaz
Kuşlar gelmiş olamaz
Ben olmuş olamam
Bu çok fazla.
Neden Tanrı neden kuşlar neden ben
Hep Tanrı hep kuşlar hep ben
Uçmaklara uçanlara uçuşa
Bu çok fazla.
Başkalarının aşkıyla başlıyor hayatımız
yaprakla yağmurun aşkı meselâ
kim olsa serpilen coşturuyor bizi
imreniyoruz başkalarının mahvına.
Yağmur mahvoluyor çarparak
kendini parçalıyor mâşukunun açılan kıvrımında
yaprak dirimle irkiliyor nazlı ve mağrur
silkiniyor vuran her damlayla.
Başkalarının aşkıyla başlıyor hayatımız
bakıp başkasının başkayla kurduğu bağlantıya
aşka dair diyoruz ilk anı bu olmalı
ilkönce damarlarımızda duyuyoruz çağıltısını
uzak iklimlerin
kokusu gitmediğimiz şehirlerin önceden
bir baş dönmesiyle kabarıyor hafızamızda
sonra ayrılıklar düşüne dalıyoruz:
Bize ait olan ne kadar uzakta!
Başkalarının aşkıyla başlıyor hayatımız
başkalarının düşünceleriyle değil.
Üstümde yıldızlı gök demişti Königsbergli
içerimde ahlâk yasası.
Yasa mı? Kimin için? Neyi berkitir yasa?
ister gözünü oğuştur,istersen tetiği çek
idam mangasındasın içinde yasa varsa.
Girmem,girmedim mangalara
Yer etmedi adalet duygusu
içimde benim
çünkü ben
ömrümce adle boyun eğdim.
Yıldızlı gökten bana soracak olursanız
kösnüdüm ona karşı
onu hep altımda istedim.
Başkalarının aşkıyla başlıyor hayatımız
ve devam ediyor başkalarının hınçlarıyla
düşmanı gösteriyorlar,ona saldırıyoruz
siz gidin artık
düşman dağıldı dedikleri bir anda
anlaşılıyor
baştan beri bütün yenik düşenlerle
aynı kışlaktaymışız
incecik yas dumanı herkese ulaşıyor
sevinç günlerine hürya doluştuğumuzda
tek başınayız.
Diyorum hepimizin bir gizli adı olsa gerek
belki çocuk ve ihtiyar,belki kadın ve erkek
hepimiz,herbirimiz gizli bir isimle adaşız
yoksa şimdiye kadar hesapların tutması lâzımdı
hayatımıza kendi adımızla başlardık
bilmediğimiz bu isim,hesaptaki bu açık
belki dilimi çözer,aşkımı başlatırım
aşk yazılmamış olsa bile adımın üzerine
adımı aşkın üstüne kendim yazarım.
*her şairin hayatında dönüm noktası dediği anlar olmuştur elbet. Aklı, fikri nasıldır ilgilenmem. Yalnız iyi şairdir.
