ah canım benim. vergi ödemediler diye öldürülmüş hepsi.
dersim harekatı hatalar ile dolu olabilir. bugünün dinamikleriyle katliam olduğu bile düşünülebilir.
ama kimse çıkıp da "vergi ödemediler diye öldürüldü hepsi yhaa :((" demesin. abartmayın...
yarım asırdan uzun süredir ondan fazla harekat düzenlenmesine rağmen kendisini devletin parçası olarak görmeyen,
osmanlı ile özerklik konusunda görüşmelerinden ötürü türkiye cumhuriyetinde de özerk olacağını zanneden,
karakolları basıp onlarca türk askerini öldüren,
köprüleri yıkan,
askere pusu kuran, pek çok askeri öldüren
yine dersim aşiretleridir.
sadece kubilay asteğmen için koca menemen'i yakın diyen atatürk, bu olay karşısında, hadi gidin konuşarak halledin demezdi herhalde. atatürk'ün asker yapısı buna izin vermezdi.
tekrar ediyorum, hatalı diyebilirsiniz, aşırı diyebilirsiniz, hatta katliam da diyebilirsiniz... ama tutup kimse sadece vergi ödemediler diye öldürüldüler demeye kalkmasın.
**senin okuma alışkanlığın da pek yoktur uzun yazı görünce korkarsın politikse hiç yanaşmazsın zaten ya sözlükte bulunmasını istediğimden bunları en azından ifşa etmiş olmak minnet duyulanların kim olduğunu göstermek için yazıyorum ne kadar çok yayılırsa o kadar bilince ulaşılır yoksa okuyup okumadın çokta umurumda değil.
1935 yılında Atatürkün emriyle Doğu ve Güneydoğu illerini, ilçelerini adım adım dolaşan dönemin Başbakanı ismet inönünün hazırladığı çok gizli raporu kısaca ve yorumsuz bir şekilde alıntılıyorum;
(dikkat edin bizzat atatürke mal ediyorum bu katliamları ismet inönü yaptı atatürk değil denmesin cumhurbaşkanı olduğu dönemdi.
ek olarak yanlış bilinen bir şeyi de düzeltelim; ezanı türkçeleştiren de ismet inönü değil atatürktür cumhurbaşkanının onayından geçen bir şeyi başbakan yapmış olmaz.)
--spoiler--
- Ağrı'da Kürtlerin medenileşip, sükunet bulmaları bile kardır. Karaköse, hükümete bağlı bir Kürt şehridir. Erzincan Kürt merkezi olursa Kürdistan'ın kurulmasından korkarım.
- Iğdır'da Kürtlerin yerinden oynatılmasına ne lüzum, ne imkan vardır.
- Türklüğe hevesli bir Arap şehri olan Siirt'in doğuya naklini tercih ederim
- Van ve Erzincan'da acele olarak, Muş Ovası'nda tedricen ve Elazığ Ovası'nda kuvvetli Türk kitleleri vücuda getirmek zorundayız.
- Türklerle Kürtler aynı okulda okumalıdır. Bu Kürtleri Türkleştirmek için etkili olacaktır.
- "Diyarbakır, kuvvetli Türklük merkezi olmak için tedbirlerimizi kolaylıkla işletebileceğimiz bir olgunluktadır.
- "Düşman unsurlar içinde saldırgan olan teşkilat Kürt reisleri ve adamlarıdır. Fransız istihbarat zabitleri her istedikleri anda Kürt reislerini çeteler halinde memleketimize saldırtmağa muktedirdirler."
- "Mardin vilayetinden çıkarılacak Hıristiyan ve Arapların yerlerini Kürtler derhal dolduracaklardır. Bu hal bizim için pek zararlıdır.
-"Siirt Türklüğe hevesli bir Arap şehridir. Hükümete yakın itaatkar halkı vardır. Havası gayet iyi olan Siirt susuz, pis bir trahom merkezidir. Siirt vilayetinde başlıca kuvvetimiz; idare merkezlerimiz, memurlarımız ve zabitlerimizdir. idare merkezlerimiz çok kuvvetli olmalı. icabında konulup kaldırılmak üzere özel adliye rejimi kurulmalıdır."
- "Bitlis, Hizan ve Mutki arasında suni olarak daima devlet kuvveti ile vücuda getirilmiş bir Türk merkezidir. Bitlis olmasaydı bizim onu yaratmamız gerekecekti."
- "Muş Ovası uzun süre boş kalmayacak, herhalde Kürtler yavaş yavaş dolduracaklardır."
- "Van halkı derlemedir. Bütün halkın ümidi devletin göstereceği ilgidedir. Sağlam bünyeli şarkta Cumhuriyetin çok önemli bir temeli olacaktır. Böyle bir temel Türk hakimiyeti için her bakımdan lazımdır."
- Malazgirt kadar bitkin ve fena bir yer güçlükle tasavvur edilebilir. Halbuki buranın, yeni temiz bir Türk şehri Türk merkezi olarak kurulması bizim için pek kıymetli olacaktır."
- "Kürtleri verimli topraklardan nereye göndereceğiz? Hudut üzerinde bulunan yerleri derhal Kürtlerle dolacak. Ağrı'dan geçici olarak gelen Kürtleri de bir yere gönderemeyiz. Sükunet bulmuş olmaları bile kafi bir kardır."
- "Bundan 10 sene sonra Sarıkamış'ın ordugahına askeri olarak ihtiyacımız olacağını zannediyorum."
- "Kars'ı ve Artvin'i bir an evvel soyup tahrip etmek fikrinde değil, bütün kuvvetimizle son ana kadar muhafaza etmek kararında olduğumuza içeriyi ve dışarıyı kesin olarak inandırmak mecburiyetindeyiz."
- "Erzurum'un kalkınmasını az senelerde temin edebilirsek, şimalde hududa karşı ve içeride Kürtlüğe karşı sağlam bir Türk merkezini yeniden kurmuş oluruz."
- "Az zamanda Erzincan'ın Kürt merkezi olmasıyla asıl korkunç Kürdistan'ın meydana gelmesinden kaygılanmak yerindedir."
- "Bütün seyahatimizde en iyi şey olarak, belki bütün Türkiye'de bu bakımdan birincidir; Samsun hususi idare bütçesini gördüm."
- "Türkler ve Kürtleri ayrı ayrı okutmakta yarar yoktur. ilk tahsili birlikte yapmalılar. Bu, Kürtleri Türkleştirmek için etkili olacaktır."
- Dersim Vilayeti'nin teşkili ile askeri bir idare kurulması ve Dersim ıslahının bir programa bağlanması lazımdır.
- Memur yetiştirecek büyük müesseseler güneyde yoktur. Orta mektebe girecekler içerisinde Kürtlerden de müracaat olursa, onları da reddetmemeliyiz.
--spoiler--
ve asıl mesele ise dersim'de gerçekleşiyor. devletin dersim katliamında bizzat rol alması başındakilere ve devletin adaletine olan güveni sarsıyor. bir çok itirafçı asker var bir çok görgü tanığı var şahit var bunları internetten bulabilirsiniz rahat bir şekilde özellikle bir araştırma yapıp bunu buraya taşımak istemiyorum ama kimilerinin! insanlığını görmek adına bir kaç şey iliştireceğim buraya. diktatörden ne farkı kalıyor bu kimilerinin siz karar verin.
inönü, o dönem Dersimde Birinci Umumi Müfettiş olarak görev yapan Abidin Özmene geniş yetkiler verirken; özellikle ilbay yani Vali olarak buraya atanması öngörülen Vali-Paşa Abdullah Alpdoğanı da sınırsız yetkilerle donatmaktadır. inönünün planladığı Dersimi Islah Proğramı; 1-Hazırlık, 2- Silahtan Tecrit, 3- Yeniden iskan safhalarından oluşmaktadır. Birlikte izliyoruz: Hazırlık ve silahsızlanma üç senede olacaktır. (Gerçekten de üç yıl içinde hazırlık yapılmış, insanlar silahtan arındırılmış ve katliama geçilmiştir. MB)
görüldüğü gibi; Genel Müfettişliklerde olduğu gibi, idam kararlarını infaz etme yetkisi de doğrudan Valiye verilmektedir. Bu, bir bakıma önce idam et, sonra usulen yargıla yöntemidir. inönünün askeri donanım konusunda da önerileri var: ilbaylığın emrinde asgari 7 seyyar jandarma taburu bulunacaktır. Sabit jandarma ayrıdır. ilbaylığa yardım etmek Genel Müfettişlerin vazifesidir. ilbaylık bu teşkilatı ile idareye alacaktır. 1935 ve 36da yolları, karakolları yaptıracaktır. 1937 ilkbaharına kadar hazır olursa mürettep (düzenlenmiş MB) ve seferber iki fırka kuvvet ilbaylığın emrine 1937 ilkbaharında verilecektir. Süratle bütün Dersim silahtan tesrit olunacak, ilbaylığın o zamana kadar tetkiki neticesinde kuvvetle yapılmasını tasavvur ettiği, hükümete bildirdiği icraat da yapılacaktır. Bundan sonra Dersime verilecek şeklin safhası başlayacaktır. Bütün bu tasavvurlar gizlidir.
Görüldüğü gibi, son derece gizli tutulan bir katliam hazırlığı söz konusudur. inönü, bu katliam ve tasfiye hareketi gerçekleştirildikten sonra, bölgenin yeniden iskanı konusunda da önerilerde bulunmaktadır: Van, Muş ve Erzincan ovaları Kürt yayılmasına açıktır. Van ve Erzincanda acele olarak, Muş Ovasında tedricen, bir de Elazığ Ovasında Kuvvetli Türk kitleleri vücuda getirmek zorundayız. Yalnız Erzincan Ovası için, Dersim ıslahından sonra karar vereceğiz.
Dikkat edilirse, burada planlanan hususların önemli bir bölümü, 1925te gizlice hazırlanıp yürürlüğe konan Şark Islahat Planının da öngörüleri arasındadır. Askeri yöntemlerle Kürt kimliği yokedilerek Kürt sorununun çözülmesi ve Türkleştirme hedefi burada da açıkça vurgulanmaktadır. Zaten iki yıl sonra katliam başlamış ve iki yıl içinde tamamlanmıştır.
Canlı hiç bir şey bırakmayın
Dersim katliamı sırasında Albay olarak görev yapan Hulusi Yahyagilin şu itirafları zaten herşeyi açıkça ortaya koymuyor mu: 1938de bizi Dersim isyanını önlemeye ve bastırmaya memur etmişlerdi. isyan dedikleri şey de, bazı dağ köyleri o yıl vergi vermemişti. Bize verilen emir ise tek kelime idi: imha. Vergi vermedikleri için yok etmek Bu düşünceyi, bu uygulamayı kim yapabilir? Zorbalar, insanlık suçunu işleyenler. Elbette vergi işin bir yönü; gerçek neden Dersimi Türkleştirmekti. Ben kıta komutanıydım, bize verilen emir (Canlı hiç bir şey bırakmayın) şeklindeydi (Bkz. N. Şahiner: Son Şahitler).
Atatürkün savaş pilotu Sabiha Gökçenin, Bombalama sırasında benim için insan önemli değildi, hareket halindeki her şey benim için hedefti yolundaki sözleri de, bu anlatımları doğrulamıyor mu?
-Kürtlerin etkisini azaltmak için Karadenizden buraya muhacirler getirilmelidir. Örneğin Vana yerleştirilen Karadenizli Türklerden söz ederek onların memnun edilmelerinin sağlanmasını ister. Böylece diğer muhacirlerin Kürt bölgelerine gelmeleri kolaylaştırılmalıdır.
-Türk ve Kürt şehirleri olarak ayırdığı mıntıkalar ayrı şekillerde hizmet almalıdır.
-Kürtlerin bulunduğu yerlerde henüz okul açılmamalı, açılacaksa Türkler için okul açılmalıdır, ikinci planda Kürtleşmiş fakat Türkçeyi çok daha çabuk öğrenebilecek yerlerde açılmalıdır.
-Fransız ve diğer ülkelere karşı Mardin, Urfa ve Hakkari gibi sınır bölgelerinde iyi bir idare kurulmalıdır.
-Boşaltılmış olan Ermeni köylerine Kürtlerin yerleşmesi engellenmelidir.(halbuki vaad buydu)
-Kürt bölgesi, nüfusu bakımından kalabalık olmasına rağmen, ülkeye kalabalığı oranında katkı sunmamaktadır. Bundan dolayı yeraltı zenginliklerinin (petrol, linyit) daha çok nasıl kullanılabileceği araştırılmalıdır.
-Bölgede trahom ve cüzzam (sadece Karsta bin dolayında cüzzamlı var) hastalıkları çok yaygındır.
-Kürtler asimile edilmelidir. Kürt çekim kuvvetine karşılık Türk merkezleri oluşturulmalıdır.
-Kürdistan coğrafyası şimendifer (tren) hattı ile kontrol altında tutulmalı.
-Dersime müdahale edilmeli.
-Kaçakçılığın önüne geçilmeli. Kürtlerin ekonomik güç elde etmeleri engellenmeli. Gerekirse bunun için vergiler indirilmeli.
--spoiler--
