savaş üstüngel adı bir sürü makale yazmış olan laz ismail. tkp'nin- eski tkp- genel sekreterlerindendir. 1922 yılından beri tkp'li olan ismail bilen, 1933'te hapisten çıktıktan sonra moskova'ya gitti ve bir daha vatanına asla dönemedi. 1973 yılında genel sekreterliğe gelmesi ile birlikte parti türkiye tarihinde ilk defa ayağı bu topraklara basan bir çalışma başlattı. 12 mart ile birlikte nitel ve nicel olarak gerileyen türkiye devrimci hareketini toparlayan hareketlerden biridir. bu hareketin ismi atılım olarak geçmiştir.
tkp bu dönemde disk'te ve chp'te örgütlenmiştir. 77 ile birlikte baskı görmeye başlayan devrimci hareket bir çok sorunla karşı karşıya kaldı. bunun üzerine tkp 76'dan beri dillendirdiği ileri demokratik düzeni ulusal demokratik cephe atılımına çevirdi. bu atılımın bir sonucuda sosyalist devrimin kaçması ve 12 eylül geldiğinde onca süre chp'cilik yapan partinin hiçbir direnç gösterememesine neden olmuştur. 1983 yılında ismail bilen parti genel sekreterliğinden ayrılmış, başkanlığa getirilmiştir. aynı yıl ise ölmüştür.
"siirt pervari'deki vahim tecavüz olayına ilişkin yaptığı açıklamada, pervari küçük, hepimiz akrabayız. olayı kapattık gittik kendi aramızda diyen pervarinin demokrat partili belediye başkanı ismail bilenin hüsamettin cindorukun telefonlarına çıkmadığı ancak kendisine ulaşılır ulaşılmaz istifasının isteneceği öğrenildi"
ilerleyen aydınlığın içindeyim
ellerim iştahlı, dünya güzel.
gözlerim doyamıyor ağaçlara
ağaçlar öyle ümitli, öyle yeşil.
güneşli bir yol gidiyor dutlukların arkasından
mapushane revirinde penceredeyim.
duymuyorum ilaçların kokusunu,
bir yerlerde karanfiller açmış olacak.
işte böyle laz ismail,
mesele esir düşmekte değil,
teslim olmamakta bütün mesele!
