ömrünün 17 yılını cezaevlerinde geçiren, türk olmasına rağmen kürt sorunu üzerine araştırmaları ve yazılarıyla tanınan ve düşüncelerinden dolayı hakkında toplam 100 yıl hapis cezasına çarptırılan son olarak 1999 yılında yapılan yasal değişikliklerle tahliye olan sosyolog ve yazardır. sarı hoca olarak da bilinen ismail beşikçi'nin bu zamana kadar yazdığı 36 kitabın 32 tanesi yasaklanmıştır. yazdıklarıda kendisi de saygıya değerdir.
kürt'lerin mamoste diye hitap ettiği aslında türk asıllı olan çorumlu sosyolog. bir çok kitabı toplatılmış ve yıllarca cezaevinde yatmıştır. abdullah öcalan'ın türkiye'ye getirilmesinden sonra izlediği yoldan ötürü pkk ile yollarını ayırmıştır. hala kesinleşmemiş bir çok davası sürmektedir.
36 kitap=13 cezaevi belgeseliyle hayatı anlatılan eşsiz örnek sosyolog. Saha araştırmalarıyla ve gözlemleriyle dönemin gerçeklere gözlerini kapayan sistemin boyun eğen sosyologlarına inat dik duruşu ve kararlılığıyla tarihe geçmiş Musa Anter tarafından heykeli dikilmesi için vasiyet edilen yüce şahsiyet.
Mahkemede bir savunmasında;
'Evet bu ülkede bir Kürt Cumhurbaşkanı olabilir,doktor olabilir,milletvekili olabilir,öğretmen olabilir ancak bir Kürt bu memlekette sadece Kürt olamıyor' tarihe geçecek sorunu kavrama açısından aydınlatıcı sözü söylemiş kimse.
Söylemleri elbetteki ırkçı zihniyeti rahatsız edecektir bu doğaldır.
ismail Beşikci (d. 1939), sosyolog ve yazar. iskilip'te dünyaya gelmiştir. Beşikci ailesi; iskilip'te aile yapısı olarak oldukça muhafazakar ve milliyetçi bir Türk aile olarak bilinir*1. Ülkemizde Kürtler, cumhuriyetin kuruluşu ve tek parti dönemine ait eserleriyle tanınır.
iskilip'te ilkokulu okuduktan sonra Çorum lisesini bitirerek, 1962 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. 1965-1971 yılları arasında Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde asistanlık yaptı. Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde sosyoloji asistanı iken aynı bölümde sosyoloji doçenti olan Orhan Türkdoğan tarafından, Marksist propaganda ve bölgecilik yaptığı gerekçesiyle 'ihbar' edilen Dr. ismail Beşikci, 12 Mart 1971 döneminde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı ve üniversite ile ilişiği kesildi.1974 affıyla cezaevinden çıkar, bu kez de Kürt sorununu işleyen düşüncelerinden ötürü yargılanır.
Kürt sorunu üzerine araştırmaları ve yazılarıyla tanınan Beşikçi, 8 kez cezaevine girip çıktı ve yaşamının 17 yılı cezaevinde geçti. "Tek kişilik gizli örgüt" kurmakla suçlanan ilk kişilerdendir. 12 Eylül askeri darbesinden önce 1979'da cezaevine girer ve 1987'de serbest bırakılır ancak davalar bir türlü peşini bırakmaz bu davalardan giydiği hükümlerle 1999'a kadar tutuklu kalır. 1999 yılında yapılan sınırlı yasal düzenleme sonucu tahliye olduğunda hakkında toplam 100 yıl hapis ve 10 milyar lira para cezası verilmişti. ismail Beşikçi'nin 36 kitabından 32'si yasaklandı.
Özellikle Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde asistanlığı döneminde yaptığı çalışmalarla dikkati çekmiştir. Bu dönemde doktora tezi olarak hazırladığı "Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir inceleme" alanında ülkemizde yapılmış olan en önemli sosyolojik bilimsel bir çalışmadır.
Öğretim üyeliği döneminde ülkemizde yaşanan öğrenci hareketleri de göz önüne alındığında çalkantılı bir döneme denk gelmektedir. Dönemin hükümeti tarafından (S. Demirel hükümeti) suçlanmış ve akabinde uzun yıllarını geçireceği hapishane hayatı başlamıştır.
Ülkemizde özellikle Kürt Milliyetçiliğini benimseyen ve savunan insanları etkilemiş ve yönlendirmiştir. Kendisine saygı duyulduğu gibi Beşikci için sarı hoca demektedirler.
Türk marksist düşüncesi tarafından da ilk dönem eserleri sonrasında hapishane döneminde yazdığı kitapları nedeniyle Kürt Milliyetçiliği yapmakla suçlanmaktadır.
Günümüzde bazı elit çevreler tarafından yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Elbette bu anlaşılma durumu Beşikci'nin doktora tezi çevresinde şekillenerek o dönem bazı çözümlerin üretilmesi sağlanabilirdi demektedirler.
Hayatını üç evre olarak izlemek ve incelemek onu anlamak açısından yararlı olacaktır.
iskilip dönemi.
Üniversite öğrencilik ve öğretim üyeliği dönemi.
Hapishane dönemi ve sonrası.
Eserleri
Doğu Mitinglerinin Analizi 1967
Doğu Anadolu da Göçebe kürt Aşiretlerinde Toplumsal Değişime 1968
Doğuda Değişim ve Yapısal Sorunlar 1969
Doğu Anadolu nun Düzeni, Sosyo-Ekonomik ve Etnik Temeller1969 çapa 2.
Bilim Yöntemi 1977
Bilim Yöntemi, Türkiye de ki Uygulama 1 Kürtlerin Mecburi iskanı 1977
Bilim Yöntemi, Türkiye de ki Uygulama 2 Türk Tarih Tezi, Güneş Dil Teorisi ve Kürt Sorunu 1978
Bilim Yöntemi, Türkiye de ki Uygulama 3 Cumhuriyet Halk Fırkasının Tüzüğü ve Kürt Sorunu 1978
Cumhuriyet Halk Fırkası'nın Programı (1931) ve Kürt Sorunu
Devletlerarası Sömürge Kürdistan 1990
Bilim, Resmi Ideoloji, Devlet, Demokrasi ve Kürt Sorunu 1990
Bir Aydın Bir Örgüt ve Kürt Sorunu 1990
Tunceli Kanunu ve Dersîm Jenosidi 1990
Savunmalar 1991
Hayali Kürdistanın Dirilişi
Bilincin Yükselişi
Dipnotlar
1-Beşikci ailesinin bir üyesi olan Kemal Beşikçi ki ismail Beşikçi'nin kuzenidir de. Gençlik yıllarında iskilip'te gazete çıkarmışlığı da vardır. Hayatının bir evresinde uzun yol TIR sürücülüğü yaparken yolu sık sık avrupaya düşmüştür. Bu yolculuklarından birinde Viyana'da tarihi Viyana Kuşatmasına atıfta bulunan anıtı görür ve üzerindekileri orada Türkçe'ye çevirttirirek ne yazdığını öğrenir bunun üzerine hemen orada parasıyla tercüman tutup Viyana Kuşatması hakkında orada bulunan Viyana'lılara Viyana Kuşatması'nda Türklerin durumu hakkında o anıtta yazılı olmayan konuları anlatarak birifing verdirir.
türklerin gurur duyacak figür arıyorlarsa hemen sarılmaları gereken bilimin,dürüstlüğün,cesurluğun ve mütevaziliğin karşılığı olan 20.yüzyılın en önemli bilim adamlarındandır benim gözümde.
bugün ankarada bir kitapçıda gördüğüm tanışıp sohbet imkanı bulduğum kürt sorununa en duyarlı isimlerden biri. said-i nursi hakkında bir yazı hazırlıyormuş bu aralar.takip etmek isteyenler için ara ara dipnot isimli dergide yazıları yayımlanıyor.
