islamın ilkeleri

entry2 galeri0
    2.
  1. 1.
  2. kuran merkezli olmak, nebevi metot, ahlakilik, islamcılık, ümmetçilik, inkılabilik, halkçılık, cumhuriyetçilik ve çağdaşlıktır.

    1-kuran merkezli olmak:
    temel kaynak kuran'ı kerim'dir.(dünya görüşü oluştururken, strateji belirlerken, sünneti yorumlarken vs.hayatın her alanında birinci kaynak, dayanak kuran'dır.) kuran'a parçacı değil, bütüncül yaklaşmaktır. hz. muhammed'i ve sünneti kuran merkezli yorumlamaktır. kuran'ı lafızlara göre değil, maksadına/muradullaha göre anlamaya çalışmaktır. kuran'ı mezhep ve meşreplere göre değil, mezhep ve meşrepleri kuran'a göre değerlendirmektir. kuran'ı tartışmak değil, kuran ile tartışmaktır. dilin sekülerleşmesini önlemektir.(kuran'i kavramları/terminoloji esas alan bir dil kullanmaktır.) meşru olan(kuranla çelişmeyen ve çatışmayan) tüm değişimlere açık olmaktır. kuran'ı hayatın merkezine koyabilmek için kuran (usul, metedoloji) bilgisine sahip olmaktır.

    2-nebevi metot:
    başta hz muhammed olmak üzere tüm peygamberlerin mücadele yöntemlerini örnek almaktır. peygamberler tarihini iyi bilmek ve bütün peygamberlerin mirasına sahip çıkmaktır. tarih boyunca sabit ve değişkenleri tespit ederek, içinde yaşanılan zamanı yorumlamaktır. toplumların gelişim seviyelerine göre farklılaşan peygamber uygulamalarını kavramaktır(tedricilik).

    3- ahlakilik:
    allah'ın boyası ile boyanmaktır. evrensel doğrulara sahip olmaktır. ilkeli, tutarlı, sözü ve özü bir, dürüst (şahsiyetli) olmaktır. günahlardan/haramlardan uzak durmaktır. kendini fedaya hazır olmaktır(inandığı değerler uğruna bireysel çıkarlarını feda edebilmektir.) benmerkezci olmamak, nefsini kontrol etmektir. mütevazi, alçak gönüllü, merhametli ve yumuşak kalpli olmaktır, asla kibirli bir kişiye sahip olmamaktır. fedakar, sabırlı, sebatlı, dirençli, azimli, kanaatkar olmaktır

    4-islamcılık
    mezhepçi ve meşrepçi değil din (islam) merkezli olmaktır. islam içi mezhep ve ve meşreplerin tümüne toleranslı olmaktır.(kuran ve hz muhammede açıkça ters düşmedikçe tüm mezhep ve meşrepleri makbul ve makul saymaktır) dinin sadece vicdana hapsedilmesini reddederek; tevhid, adalet ve özgürlük ekseninde bir hayat inşa etmektir. dini aslına döndürmeyi, öze dönüşü hedeflemektir, dolayısıyla sadece kuran ve sünneti/peygamberi dinin kaynağı kabul etmektir. bunun dışındaki kaynaklar, kuran ve sünnetten gelen, faydalınabilir yan kaynaklardır. her şeyi allah ile tasavvur etmektir. uluhiyet, rububiyet ve ububiyette allah'a ortak tanımamaktır. allah (islam)' sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik vs. hayatın bütün alanlarının merkezine koymaktır. adalet ekseninden asla ayrılmamak, her şeyi hak ettiği yere koymaktır.fıtratın önündeki engelleri kaldırmak(özgürlük), fıtratı bozmaya dönük her türlü faaliyete/zulme engel olmaktır. dünyayı ahiretin tarlası(imtihan) görmektir.

    5-ümmetçilik
    inanç ve hedeflerde birlik oluşturmaktır, islam dünyasının sosyal, siyasi, ekonomik ve askeri vs birliğini hedeflemektir. kasret içinde vahdeti sağlamaktır, dili, kavmiyeti, mezhebi, meşrebi farklı olan müslümanların birliğini oluşturmaktır.ırkçılık ve kavmiyetçiliğin her türlüsünü reddederek bütün müminleri kardeş bilmektir. bölgesel birlik ve bütünlükler ile yetinmeyerek evrensel birlik oluşturmayı hedeflemektir. islam ümmetinin birliğini ütopya değil, gerçekleştirilebilir bir hedef olarak görmektir. çeşitli kavimlerden/ırklardan oluşan müslümanların/ümmetin birliğini çağdaş/yeni modellerle gerçekleştirmeyi hedeflemektir. dünyanın neresinde olursa olsun tüm müslümanları kardeş bilmek ve onların sorunlarını kendi sorunu görmektir.

    6-inkılabilik:
    devrimci olmaktır, bireyi ve toplumu dönüştürmeyi, değiştirmeyi hedeflemektir. mücadele ve direniş yolunu tercih etmektir(istikbara karşı direnmek, direniş kültürü oluşturmak). kendini feda bilincini, şehadeti ve şehidleri çok önemsemektir. zalime karşı mazlumdan yana, istikbara karşı mustazaflardan yana olmaktır. içbirlikçi ve restorasyoncu yaklaşımları kabul etmemek,statükoya boyun eğmemektir. inançlardan, ilkelerden, değerlerden taviz vermemektir.

    7-halkçılık:
    önce hakka sonra halka dayanmaktır. halka tepeden bakan, seçkinci, elitist, imtiyazlı, zümre yaklaşımlarını reddetmektir. egemen güçlere, müstekbirlere uzak, mustazaflara (ezilen halk çoğunluğundan) yakın olmaktır. halka karşı ıslahatçı olmaktır, halka dayanmak, gücü halktan almak, halk hareketi oluşturmaktır.

    8-cumhuriyetçilik
    sorunlara çözüm üretmede ortak irade koyma anlayışı içinde olmaktır. her türlü saltanatçılığı, diktatörlüğü reddetmektir. her türlü darbeciliği ve ihtilalciliği redddetmektir. her milletin kendi kaderini tayin hakkını kabul etmektir. çoğunlukçu ve çoğulcu olmaktır. meşveret ve şurayı esas almak, her işi istişareyle yapmaktır. ümmetin, tüm toplumsal yetki ve sorumluluklarının ehliyet temelinde seçimle belirlenmesidir.

    9-çağdaşlık:
    çağın gerisine düşmek anlamına gelen gericilik ve yobazlığı reddetmektir. dini/islamı çağa göre değil, çağı islam'a/dine göre yorumlandırmak/okumaktır. çağın ruhunu iyi okumak, çağdaş teknolojiyi (iletişim ve ulaşım araçları gibi) kullanmaktır. yozlaşmaya meydan vermeden yeniliğe ve yenileşmeye açık olmaktır. dini olan ile dinin kültürünü birbirinden ayırabilmektir. (tarihten, gelenekten, kültürden, kaynaklanan değerleri din ile eşit tutmamaktır).

    (bkz: atatürkçülük ilkeleri vs islamın ilkeleri)
    1 ...
© 2025 uludağ sözlük