enerji kaynaklarının başka ülkelerin elinde olmasının büyük bir tehlike oldugunu düşündüren durumdur. tuz gölünün altına derhal dogalgaz deposu kurulmalıdır.
avrupa ve çin in enerji kaynaklarını güvence altına alması uğraşısı ve rusya nın doğalgazı silah olarak kullanması ile ilgi kurulabilecek durum. satranç oyunu gittikçe kızışmaktadır.
erbakan amcanın ülkemize attığı kazıklardan bir tanesi.
iktidara gelir gelmez iran ile doğalgaz antlaşması yapan amcamız, aldırdığı fahiş fiyatla doğalgaz yetmiyor gibi üstüne bir de iran istediği zaman doğalgazı kesebilir maddesini koyduruyor.
aferin amca sana, sen müslümansın değil mi? kul hakkı yiyen, halkını zarara uğratan müslüman(!) bir eski başbakan. emin ol soğuktan üşüyen binlerce insan senin ve ailenin kulaklarını çınlatıyor. saygılar sunarım.
olası durum. dünyada hızla tükenen petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip ülkeler son dakikaya kadar ellerindekini bize satacak değiller elbette. dış politikalarda bir sorun yok. peki ülkemiz ne yapıyor? olmayan kaynakları her eve taşıyor, otobüsleri bile doğalgazla çalıştırıyor, petrolü tüm alanlara daha çok sokuyor.
zaten olacak olanla en çabuk yoldan yüz yüze gelmek belki alternatif yollara yönelim sağlayabilir.
her sene aynı hikaye dedirten durumdur.
kendi enerjisini üretemeyen bir ülke sonuç olarak başka ülkelerin avuçlarına bakmaya da mecburdur. adamlar keser gazı sen öyle kalırsın ortalıkta. ondan sonra da çareler aramaya çalışırsın. yarın öbür gün * rusya da keser gazı biz de kombili ya da doğalgazlı evlerimizde soba yakarız.
cengiz üstün'ün en kötü esprimiz böyle olsun köşesi karikatürünün konusu olmuştur. *
- onbeş yıldır kömür taşımamıştım iyice hamlamışım oy oy belim
+ olum kim dedi sana iki ton kömürü taşı diye?.
- iran dogalgazı kesince bi an çok korktum ismail abi.
(bkz: fermuar)
basınd işin asıl sebebinin pek dillendirilmediği, nedense doğalgaz kesintisinin hatlarda gazın donması ve akabinde yaşanacak iklim koşullarına yönelik olduğu hiç söylenmemekte...
yoksa adamlar gerzek mi ? bölgedeki güçlü bir devletle-ilişkileri de ballı kaymak kıvamındayken- neden kriz yaşasın...
bize sunulan bilgiler ne kadar gerçek/doğru/tarafsız.
"iran'ın doğal gaz sevkiyatını kesmesi, enerji politikalarında dışa bağımlılığın yarattığı sonuçları değerlendirmek ve yanlış politikaları gözden geçirmek için bir imkan olarak değerlendirilmelidir
türkiye mevcut gaz alım sözleşmelerini, alım miktarları, alım fiyatları, ödeme şartları v.b. kriterler yönünden 'takrir-i müzakere' konusu yapmalıdır
iran'ın türkiye'ye gaz sevkiyatını durdurması, 2006 ocak ayında rusya ve iran'ın, 2007 ocak ayında da iran'ın ülkemize sattığı doğalgazı azaltmasını hatırlatmıştır. kronikleşen sorun, yoğun kış şartları nedeniyle bugün iran'ın, yarın "arz sıkıntısı, fiyat sorunu" veya başka bir nedenle rusya'nın türkiye'ye sattığı gazı azaltmasıyla açıklanamayacak ve iddiaların aksine "üç beş gün içinde" çözümlenmeyecek kadar ciddi bir sorundur. son üç yılın ocak aylarında yaşanan gelişmeler bu gerçeğe işaret etmektedir.
sorunun temelinde yıllardır çeşitli siyasal iktidarlarca enerji sektöründe izlenen yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına ağırlık vermeyen, enerjide serbestleştirme politikaları ve dışa bağımlılık bulunmaktadır. bu çarpık politikalar nedeniyle,
- zengin linyit ve taş kömürü kaynaklarımız yeterli bir şekilde değerlendirilmemiş, bugünkü elektrik üretim kapasitesinin dörtte biri oranında 10.000 mw kapasite ömür yakıtlı santraller kurulmamış,
- özelleştirileceği gerekçesiyle mevcut linyit yakıtlı santrallerde gerekli iyileştirme, kapasite artırımı, bakım ve onarım çalışmaları yapılmamış,
- zengin hidrolik kaynaklarımızın yalnızca 1/4'i değerlendirilmiş, yapımı süren santrallerin süresi içinde bitirilmesi için dsi'ye yeterli kaynak aktarılmamış,
- yerli rüzgar ve jeotermal kaynaklarımız yeterince değerlendirilmemiş,
- toplam elektrik enerjisi üretiminin % 23.66'sı, "doğalgaz temin ve
üretilen elektriğin satın alma " garantisi verilen özel sektör santrallerinden satın alınmış, elektrik üretiminin % 50'si doğal gaza dayandırılmış, ithal taşkömürü ile birlikte bu iki girdinin payı % 55'e ulaşmış,
- doğalgaz temininde rusya'ya % 63, iran'a %18 oranında bağımlı kılınmış ve doğalgaz temin anlaşmalarına türkiye aleyhine hükümler konulmuş,
- yeterli kapasitede doğalgaz depolama tesisleri zamanında inşa edilmemiştir.
gaz temin programları bir dizi teknik öğe yanı sıra politik parametre içermektedir. bu nedenle gaz temin anlaşma ve programlarının ilgili tüm tarafların, uzmanların ve akademisyenlerin de katılacağı çok ciddi bir stratejik çalışma olarak ele alınması gerekmektedir. zira ülkemiz uluslararası arenada enerji kozunu elinden çıkarmakta, vanaları başkalarınca açılıp kapanabilecek bir küresel enerji savaşında "enerji koridoru" olmakla avunmaktadır.
ülkemizin bir enerji krizi ile karşılaşmaması ve yaşanan bu tür uluslararası sorunlardan etkilenmemesi için kapsamlı adımlar atılması gerekmektedir. bu adımlar şunlardır:
1. doğalgaza bağımlı enerji politikalarından bir an önce vazgeçilerek yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımıza yatırımlar yapılmalıdır. doğal gazın gerek birincil enerji tüketiminde gerekse elektrik üretiminde payı azaltılmalıdır. doğal gazın kentlerde ve sanayide kullanımının yaygınlaşması yanı sıra yeni tesis edilecek santrallerde yakıt olarak kullanılmasıyla doğal gaza talebin daha da artacağı resmi kurumlarca tahmin edilmektedir. doğal gaz tüketim artışındaki en büyük etken, elektrik enerjisi üretiminin yaygın bir biçimde doğal gaza dayandırılmasıdır. elektrik üretimi içinde ithal doğal gaz ve taşkömürünün elektrik üretiminde yarıyı aşan payları, yerli ve yenilenebilir kaynaklar devreye alınarak, kademeli olarak önce % 30'lara, sonra dörtte birlere düşürülmelidir.
2. 190 milyar kws olarak gerçekleşmesi beklenen 2007 elektrik üretiminin neredeyse iki katı kapasitede yılık üretimi sağlayabilecek yerli kaynaklar, atıl vaziyette değerlendirilmeyi beklemektedir. yerli linyit kaynaklarının % 70'i, hidrolik kaynaklarının % 75'i, rüzgar ve jeotermal potansiyelin ise neredeyse tamamı değerlendirilmeyi beklemektedir. elektrik enerjisi üretiminde ulusal ve kamusal kaynaklar ile yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmelidir.
3. özel olarak elektrik enerjisi üretiminde, genel olarak tüm enerji kaynaklarının temin ve kullanımında, ülke ve kamu çıkarlarını gözeten bir strateji esas alınmalı ve ülke ölçeğinde geçerli olacak bir "master plan" uygulamasına geçilmelidir.
4. doğalgaz ithalatı ile ülke ihtiyaçları arasında bir açık söz konusu olduğunda, kentlerin ve sanayinin gazı kesilmemeli, doğalgaz yakıtlı elektrik üretim santrallerine verilen gazda kesinti yapılmalıdır.
5. termik santrallerimizde gerekli bakım, onarım, iyileştirme, kapasite artırımı çalışmaları hızla sonuçlandırılmalı çevre kirliliğini önleyecek önlemler alınmalı, bu santraller tam kapasitede çalıştırılmalıdır.
6. dsi'nin hidrolik santral yatırımlarına gerekli kaynaklar aktarılarak hızla sonuçlandırılması sağlanmalıdır. epdk lisans verdiği santrallerin yapım çalışmalarının öngörülen süre içinde sonuçlanıp sonuçlanmadığını denetlemelidir.
7. botaş'ın küçültülmesi politikaları son bulmalı, kurum güçlendirilmeli ve etkin kılınmalıdır. botaş'ın mevcut doğal gaz sözleşmelerinin özel kuruluşlara devrine son verilmelidir.
8. enerji sektöründeki kamu kurumlarını küçültme, işlevsizleştirme, özelleştirme amaçlı politika ve uygulamalar son bulmalıdır. mevcut kamu kuruluşları etkinleştirilmelidir. doğal gaz ve petrol arama, üretim, iletim, rafinaj, dağıtım ve satış faaliyetlerinin entegre bir yapı içinde sürdürülmesi için botaş ve tpao, "türkiye petrol ve doğal gaz kurumu" bünyesinde birleştirilmelidir.
9. mevcut doğal gaz alım sözleşmeleri yeniden görüşme konusu yapılmalı, anlaşmalarda fiyat, alınmayan gazın bedelinin ödenmesi, ödemelerin nakit olarak yapılması, gazın üçüncü ülkelere satılmasının önlenmesi v.b. türkiye aleyhine olan şartlar iptal edilmelidir. satın alınan gaz bedellerinin mal ve hizmet ihracıyla ödenmesi sağlanmalıdır. gaz teslimatlarında ihracatçı ülkelerden kaynaklanan eksiklikler ve aksamalar tazminat konusu olmalıdır. ihracatçı ülkelerin günlük, aylık, yıllık satış miktarlarını taahhüt etmeleri sağlanmalıdır.
10. yeni sahalarda ortak petrol ve doğal gaz aranması ve çıkarılması, ortak elektrik santralleri kurulması v.b. projelerle türkiye ile enerji alanında uzun vadeli ve kapsamlı ilişkiler kurmak isteyen iran'a sorumlulukları hatırlatılmalı, dost bir devlet sorumluluğu ile davranması talep edilmelidir.
11. yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallerinin sözleşmeleri tekrar gözden geçirilmeli, bu santrallere verilen gaz temin ve elektrik alım garantileri ile ayrıcalıklar iptal edilmelidir.
12. rusya ve iran'a bağımlılığımızın azaltılmasına yönelik çalışmalar yürütülmeli, başka ülkelerden kaynak çeşitlendirmesine gidilmeli, yerli doğal gaz arama ve üretim faaliyetleri desteklenmeli, doğal gaz depolama tesis yatırımlarına öncelik verilmelidir.
13. azerbaycan'dan yapılan gaz ithalatının artırılma imkanları araştırılmalıdır. türkmenistan ve mısır'dan ülkemize doğru boru hattı tesisi çalışmalarına ağırlık verilmelidir. doğal gaz ithal edilecek ülkelere ırak'ın eklenmesine çalışılmalıdır.
14. rusya ve iran'dan kaynaklanabilecek herhangi bir gaz kısıntısına karşı cezayir ve nijerya'dan lng ithalatında artış imkanları araştırılmalı, uluslararası spot piyasadan lng alımı programlanmalıdır.
15. 2000 yılından beri sürüncemede kalan tuz gölü depolama tesisleri projesinde yapım çalışmalarına ivedilikle başlanmalı, yeni doğal gaz depolama alanları araştırılmalıdır.
16. enerji açısından dışa bağımlı olan ülkemizde enerjinin verimli ve etkin kullanımı ulusal politika haline getirilmeli, enerji verimliliği kanunu'nun gerekleri acilen yerine getirilmelidir.
17. yerli doğal gaz üretiminin artırılmasına çalışılmalıdır. zonguldak taşkömürü sahalarındaki metanın ticari olarak kullanım imkanları sağlanmalıdır. tpao'nun karadeniz'deki ve ülkenin bütünündeki doğal gaz ve petrol arama çalışmaları desteklenmelidir.
18. kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli kaynak kullanımını reddeden, bu alandaki yatırımların aksama, gerileme ve gecikmesinin temel nedenini oluşturan serbestleştirme ve özelleştirme uygulamalarından vazgeçilmeli, enerji sektöründe kamusal çıkarları gözeten planlama ve uygulamalar esas olmalıdır."
atatürk mta yı kurar. sebep. çünkü enerji önemlidir. ve türkiye enerji yüzünden dışa bağımlıdır. ve bir sevinçle bu sözü söyler. sizden mujdeli suprizler bekliyorum.
ey atam: sen ne zaman rahat uyuyacaksın. ne zaman kemiklerin sızlamayacak.
kesintinin nedense gül'ün abd ziyareti sonrasında gerçekleşmesi ilginç olan durum.
Soru şudur: "sizi yok edeceğiz" diyen bir devlete gidip o devletinde yer aldığ coğrafy ile ilgili "fikir alış verişinde" olan bir komuşuya siz ne yapardınız?
