zekanın ölçülebilmesi için önce tanımlanması gerekir. her zeka testi ya da o testi geliştiren kişi, kendi zeka tanımına göre ölçüm yapar. bu yüzden yıllar içinde zekanın tanımının değişmesine paralel olarak zeka testleri geliştirilmiştir.
kimi zekayı iyi bir hatırlama becerisine sahip olmak olarak, kimi problem çözme yeteneği, kimi muhakeme yapabilmek, kimi ilişkileri kavramak vs olarak tanımlayabilir.
artık zekanın çok yönlü becerileri içeren bir özellik olduğu kabul edilmektedir ve zeka testleri değişik alanları ölçme özelliğine sahip olan alt testlerden oluşmaktadır. bu anlamda günümüzde en çok kullanılan zeka testi wisc-r dır. yetişkinler ve çocuklar için olan versiyonları vardır.
gardner' a göre ıntelligence quotient (ıq), tek ve değişmez bir belirleyicidir. ıq testlerinin, asıl beceri ve yetenekleri ölçmekten yoksun olduğunu belirten gardner, " bu testlere göre insanlar ya zekidir ya da değildir, o şekilde doğmuşlardır, bunu değiştirmek için yapılacak pek fazla şey yoktur ve testler de size zeki kişiler arasında olup olmadığınızı söyler " diyerek, hem ıq tarzı bir düşüme biçimi sergilemiş hem de ıq testlerine karşı çıkmıştır.
zihinsel zekaya genel olarak verilen ad. çoğu zaman bir uyanık çıkar yıllar önce yaptığı iq testinin sonucuyla hava atmaya çalışır; ancak bilmezki zeka dediğimiz olay=zihinsel yaş/bedensel yaş*100dür. öyleyse 5 yaşında zeki olup da kendine bir şey katmazsan bu hala zeki olduğunu göstermez.
ilk kez 1905'te uygulandı. alman psikolog wilhelm stern'in ortaya koyduğu iq * kavramı lewis terman tarafından stanfort-biret testinde kullanılmak üzere uyarlandı. ortalama iq sayısı 100 olarak kabul edilmiştir. 130'un üzerindeki değerler istün zekalı, 70'in altındaki değerler geri zekalı olarak nitelendirilir.
tv'da birkaç sene önce yapılan ve öğretmenler, doktorlar, şoförler vs. gibi grupların içerisinde şoförlerin en yüksek puan aldığı zeka testi. (bkz: intelligence quotient)
