canım iyicene yaşlı moduna sokuyorsunuz milleti. 90-ların başında okula başlamış her kesin (tabi bilgi aramak derdi olmuşsa) yaptığı şeydir. o zamanlar internet falan pek yaygın değildi ve doğal olarak bilgi edinmek için ansiklopedilere falan başvuruyorduk. bizden sonra en fazla bir kuşak gelmiştir, yani shining artifact of the past değiliz.
üstünü çizmem yasaktı yırtmam yasaktı evimizin en yegane köşesinde gelen geçen herkese entelektüel bakış atan ansiklopediler dururdu. komşu çocukları annemden isterlerdi
" Sevilaay teyze ödevimiz var araştırcaz ans..? anslope..? aksilope.. anjsdnkn ya sevilay teyze işte o kalın ansilobedileri diyoruz yaaa " derlerdi bende onlarla aynı yaşta olmama rağmen ansiklopedi diyebilmenin * verdiği haz ve onlara sahip olmanın verdiği zenginlikle
" yaa anne bana lazım akşam birşey yapıcam "
diyerek mahrum bırakırdım onları benim değerli bilgi varlıklarımdan ve bizimkiler resimlide olduğu için hep onlara bakardım. sanki durdukları raftan bana göz kırparlardı ışık saçarlardı.
benim de içinde bulunduğum şanslı nesildir. az mı 5 kilolık (bkz: ana britannica)ları koridordaki en üst raftan indirmeye çalıştım. sonra babam odama koymam için bana (bkz: temel britannica) almıştı. onlar kırmızı kaplı ve daha inceydi, dolayısıyla daha hafifti. güzeldi, sayfaları çevire çevire bir şey aramak. bir de (bkz: ipekçilik caddesi)nin yukarısındaki kütüphane kokusunu unutamam.
bilgi öğrenmenin tadına varan nesildir..geçen haftaya kadar bende herşeyi ansiklopediden araştırırdım evlerinde internet olmayan kuzenime verdim ödevlerini yapsın diye içim bi tuhaf oldu sanki evin yarısı boş gibi.
aramadan daha öncesi vardır, o bilmem kaç cildi toplayabilmektir. gazeteler verirdi tabak canak furyasından önce. kupon toplamakla 32 cildin bir araya gelmesinin zorlugu karsısında care kadıköyde salı pazarının kuruldugu yerdeki rus pazarı olmustur. ne sözlükler, ne ansikloped,ler, ne kitaplar alınmıstır malum pazardan.
wiki kadar güncel olmasa da çok daha güvenilir oldugu kesindir.
bilgi : dönem ödevi dir o zamanlar ve ansiklopediyi sadece dönem ödevi araştırmak için kullanır nesildaşım. son güne kadar beklenir ve yumurta kapıya dayandığı vakit evdeki-komşudaki kuponla biriktirilen meydan larousseler, temel britannicalar açılır ve * karınca duası gibi yazılar bir kağıda geçirilir.
bilgi öğrenilmez yani kağıda geçirilir.
o nesile dahil olduğumdan kendimi şanslı addediyorum.
evimde 1988 basımlı, abimden bana kalan ansiklopediler vardı. (halen mevcut) 1990lı yılların başlarında ve ortalarında; kendisi ticaret lisesine giderdi ama ansiklopedi kültürüne o yıllarda başladım, çok küçük yaşlarda. hatta bazen bakıyorum da arada altını çizdiğim yerler (kırmızı kurşun kalem), tarihler (1995)... çok güzel yıllardı.
hatta birara takdir belgemi bile bulmuşluğum vardı, arasına koymuşum, öyle kalmış kaç yıl. ilkokul 4. sınıftayken. hehe.
hatta ansiklopedi olarak meydan larousse adlı siyah kalın kitaplar vazgeçilmezidir bu neslin. internet çıktıktan sonra da odada veya kütüphanede fazla yer kaplamaması açısından ihtiyaç sahiplerine verilmiştir birçoğu.
1974 basımı spor ansiklopedisiyle çocukluğunu geçirmiş biri olarak söylüyorum ki futbol denince akla turgay şeren, baba hakkı, şeref bey gelir. bunların efsanevi centilmenlik hikayelerini hatırlayıp şimdiki futbolculara hayıflanırsınız. didi'nin düşen yaprak vuruşunu hiç izlememiş olmanıza rağmen ezbere bilirsiniz. eskişehir ve göztepe'nin başarı hikayelerinin farkında olup bu takımlara saygı duyarsınız. sizin için literatürde fuar şehirleri kupası diye bir kupa vardır. 80 öncesi dünya kupalarında heyecandan kaç kişi ölmüş, hangi kupa çalınmış bunlar hafızanında yer etmiştir. şimdinin büyük teknik adamlarının kısa şortlu parmak ucu yerden destek alan resimlerini hatırlarsınız.
ansiklopedi görünce tüyleri diken diken olan nesildir. çünkü kupon biriktirip alınmıştır ve o ansiklopediler küçük rakamdan büyüğe doğru televizyonun üstündeki bölüme yerleştirilmiştir, gören imrensin, kültür fışkırıyor bak ansiklopedi dizmişler kültürlü insanlar bunlar kamil desin diye. ama ben biliyorum ki o ansiklopedilerin yüzde 99'unun kapağı bile açılmadı.
(bkz: acı gerçekler)
o zamanlar ansiklopedi bulunmadık bursa kumaşı gibi geliyordu insana. anlayan ve hoşlanan için ansiklopedinin o renkli sayfaları arasında dolaşmanın büyüsü farklıydı. hatta okumaya bazen öyle kaptırılırdı ki, bir de bakmışsınız koca ansiklopedi yarılanmış.
milliyet büyük larousse, hürriyet ana britannica, sabah meydan larousse (renksiz saman kağıdı)bunlardan bazılarıydı.
Ansiklopedilerdeki Bilgi kirliliğine de maruz kalmış nesildir. Malum şuan internetten iyi kötü kimi yazarların kimi bilgilerine ulaşılabiliyor. Lakin Ansiklopedi olunca işler karışıyordu. Bir evde en fazla iki farklı ansiklopedi olur, bu ansiklopedilerin bir kısmı britanika gibi gayri-türk ansiklopedileri, bir kısmı da Türkiye gazetesi gibi akıl yoksunu muhafazakarların dağıttığı ansiklopediler olurdu. 90ların başında Bozkurt'a Totem diyen Türkiye gazetesi ansiklopedilerini teknolojik şeyler harici açmadığımı hatırlıyorum.
Ha bir de hala bitmemiş olan islam ansiklopedisi var, (galiba bitmemiştir) yıllar yılı alıp baktık bitmeyecek almaya son vermiştik. Ulan ansiklopedi devri bitti adamlar daha ansiklopediyi bitiremedi. Sonra bu ülke niye gelişmiyor.
Ama her şeye rağmen güzel nesildir, Ansiklopedilerin kağıdına göre değişen kokusunu hatırlayan nesildir.
