evet ancak görülmemek her durumda aksini sağlamaz. en azından insanların %90ı tek başına kaldığında başkalarına göründüğünden bariz farklı olur. yalnız kalmayı dünyada yaşayan tek insan olmak şeklinde değiştirirsek istisnalar sayılı olur.
toplumdaki gerekliliklerin kaynağı toplumun devamlılığını sağlamak için gereken çıkar ilişkileridir. bu gereklilikler de ahlak, yasalar gibi birimlere ayrılır. bu tarz gerekliliklere ihtiyaç duyulması bunların aksine bir eğilimin olduğunu gösterir. elini ateşe koyma gibi bir kural yoktur çünkü buna gerek yoktur.
yani toplumsal baskının azaldığı zamanlarda gerçek aynı oranda açığa çıkar.
insanı suç işlemekten alıkoyan görülmek değildir gören kişinin ona ceza kesebilmesidir. Misal devletin sana iyi bir ceza keseceğini bilsen o suçu işlemezsin.
Din olduğunu düşünmüyorum.Hayatta genel gayesi iyi bir insan olmak olan biriyim.içimde ki o iyi insan olma duygusunu beni yanlış yapmaktan ,zarar vermekten alıkoyuyor.Eger içimde bu duygu olmasaydı görülüp görülmemek umurumda olmazdı.Kısacası önemli olan izlenmek değil ,kendimizi bir izleyici olarak görüp aynanın karşısına geçebilmek.
Bir kişi görülmediğinde işleyeceği bir suçu arzuluyorsa görülmemek için fırsatlar yaratır yine o suçu işler. yaratamıyorsa da arzulamaya devam eder. Ama vicdanen bir suçun erdemli olmadığını düşünüyorsa ne kadar aklından geçirmiş de olsa fırsatını bulsa bile o suçu işlemez. Yani kişiden kişiye farklılık gösterecek durumdur.
evet görülmek de alıkoyucu bir etken. mesela dün marmarayda 1 tl gördüm biri oturduğu yere düşürmüş etrafta insanlar olmasa o parayı alacağımdan emindim ama bir şeyden daha emindim ki diğer insanlar da aynı şeyi düşünüyordu.
