somut ve soyut kavramları üzerinden gidilmelidir olayın üzerine bana göre.
Somut nesneler, düzgün bir tanımlama dahilinde varlıkları ya da yoklukları ispatlanabilir şeylerdir. Sıcak ve soğut somut verilere dayandırılabilen soyut kavramlardır. Isı ise somuttur. Isının ölçülebilitesi derecelendirmesi vasıtasıyla olur; -100 derece bizim için soğuktur ( hatta çok ); ama sıvı nitrojen -196 derecede kaynar. Onun için -100 hayli sıcaktır. Yani sıcak ve soğuk gibi bir kavram bizlere "somut" gibi gelse de aslında o bile gayet göreceli ve soyuttur.
Bu bağlamda, insanın özünün iyi mi kötü mü olması sorunsalının; sorunsal olmasındaki yegane sebep "iyi" ve "kötü" kavramındaki göreceliktir, değişkenliktir. Herkesin bu konudaki sınırlandırmaları ve tanımlamaları farklı olacaktır, dolayısıyla asla ortak bir sonuca varılamayacaktır.
Benim fikrim şudur; kişi önce "iyi" dediği olgunun somut ve ölçülebilir birimlerle tanımlamasını yapmalı ve one göre sonuca gitmelidir, böylece ispatlanabilir ya da çürütülebilir sonuçlara varabiliriz.
Bana göre iyi insan; kendisini düşündüğü gibi diğer insanları da düşünen; yeri geldiğinde yarı-aç olabilmek pahasına kendi tabağının yarısını başkasıyla paylaşmaktan çekinmeyen insandır. Bu kadar. Hayat bunun üzerine kuruludur. Bizim sahip olduklarımız ve aslında paylaşmak istemediklerimiz ; ayrıca sahip olmak için yanıp tutuştuğumuz objelerle doludur her taraf. ( iyinin tanımı )
Insanların mutluluklarını sayısallaştırsa idik, kazançlar artı mutluluk puanı, kayıplar eksi mutluluk puanı olsaydı eğer; bana göre pek çok insanın hayattaki gayesi mutluluk puanını maksimize etmek olurdu. Ancak kişiye mutluluk veren parametreler büyük değişkenlik gösterdiğinden bunu örneklendirmek zordur. Bazen birisine yardım etmek bizi mutlu eder ama aslında içten içe kendimizi mutlu etmek için başkasını mutlu ettiğimizi düşünürüm hep. Amaç, aslında mutluluğumuzu maksimize etmektir. Ya da bir anne fedakarca çocuğunu besler, onu kollar; ama o çocuğu alelade bir insan olduğu için değil; "kendi" çocuğu olduğu için besler. Aslında iç güdüsel olarak amaç yine kendi soyundan olan bir bireyi, kendisinden bir parça olan kimseyi mutlu ederek kendi mutluluk puanlarını arttırmaktır. ( insanın yaşama bakış açısı )
iyilik tanımı ve insanın yaşama bakış açısından yola çıkarak diyebilirim ki, bu kadar değişken zevklerin bulunduğu bir sistemde ( hayat ), bu kadar rol modelin kendi mutluluk puanlarını kısıtlı kaynaklarla maksimize etmeleri gerekiyor ki; böyle bir dünyada bir insanın amacına ulaşabilmesi için önce kendini düşünmesi gerekmektedir. Kimse kendisini daha az mutlu edecek şeyi, tanımadığı başkasını daha mutlu edecek diye kabullenmez. Kabulleniyor gibi görünse de aslında amaç dolaylı yoldan yine kendi tatminidir. Dolayısıyla insan kötüdür.
Ogrenilmeyen bir eylem var mı [Tabula rasa]. Ahlak iyiyi nasıl tanımlarsa iyi odur.
Aslan Ceylan'ı yer.burada ahlak yok. Çünkü bilinç yok. Savaşta en çok düşman askerini öldüren keskin Nişancı ulusal kahraman olup adına pul basıyor ülkeler ama gündelik hayatta 304 kişiyi öldürmüş biri olsanız size bu psikopat doğmuş özü kötü derler.
Kötülük toplumda geçerlidir. Robinson crusoe için kötü bir eylem var mıdır mesela.
Ne zaman adaya cumayı yemek için getirdiler o zaman ahlaki bir eylem olarak kendi türünde birini ateşte kizartilip yenilmekten kurtarma veya kendini korumayı seçmek arasında kaldı. Seçim yoksa iyi ve kötü var mı.
Robinson hayatta kalmak adına ateş edip silahlı çatışmaya girip cumayı yamyamların elinden kurtarmamayı seçmiş olsaydı biz bu eyleme kötü diyebilir miydik.
Robinson kendi vicdanında bunu kötü bulabilirdi çünkü medeni bir toplumdan kaza eseri adaya düşmus biriydi. Peki adada doğmus ve hiç insan tanımamış atıyorum Tarzan gibi maymunlar tarafından buyutulmus olsaydı ne olurdu.
Eylemin sonucunu bilmeyen için eylemin kendisinin anlamı var mı.
Normalde insanın Yaradılış fıtratı islam ahlakı üzeredir. Bu nedenle Çocukken masumdur. Etrafında melaikeler vardır. Büyüyüp nefsi emmaresi seyirtince (ergen) ruhu ile başabaş mücadeleye girer. Kalb ve akıl kontrol kademesidir. ilim kaptan klavuzudur. ibadet Zikir silahlı askerleridir. Kökü sağlamsa (besmele) ve iyi bir talim ve terbiye gördüyse hayra yönelir. iradesini hayra sarfederse kötü ve şerr işlerden muhafaza olunur. Yok şerre yönelirse, amelinin karşılığını görür. Aile toplum eğitim fıtrat ve ilahi nazar etken faktörlerdir. Buna rağmen kabul edilen genel görüşe göre başlangıçta insanoğlu, Her halukârda iyilik ve kötülük istekleri müsâvi (denk) mesâbede (seviyede) dir. iradesini kullanırken en çok toplumsal dinamikler ve aile başrollerde oynar. Fakat istisnalar her zaman vardır. ilâhi bir müdâhâle varsa o taktirde hayır cenâhına (yönünü) yönelmesi mukadderdir. Sonuçta normal şartlarda genelin hepsi ve herkes eşit bir imtihan içerisindedir. Aklını fikrini ruhunu kalbini vicdanını ilmini iradesini ahlâkını ve amelini konuşturduğu veya konuşturamadığı ölçüde yolunu bizzatihi kendisi belirler seçer ve tayin eder. ilâhi takdiratı ve Mukadderatı da bu ölçüde belirlenir.
Allah hayır isteyene hayır, şerr isteyene şerr verir. Ama hayrı da şerri de kulun ameline ve çalışmasına göre kaderini de yazan çizen dizayn eden ve yaradan allahü teala hz leridir. istisna olarak hayırda seçme ve kayırma olsa da, şerr de cebriyet yoktur. Cenabı hakk hiçbir kuluna kötülük murâdetmez. iyiliği ve kötülüğü yaratması, kişinin kendi ameline inancına imânına itikadına fikriyatına kendisinin şahitlik etmesi içindir. Herkes özgürdür. Ya cenabı hakka itâât eder veyahutta nefsine şeytana dünyaya ve şerli bir topluma biat (tabi olma-peşi sıra gitme) ederek rabbine âsi olur, bilerek isteyerek, isterse baskı ve tesir altında kalmaya kendisi müsâde ederek özgür hür iradesiyle yine kendisi karar verir.
