insan ne kadar özgür olduğuna inanırsa o kadar özgürdür. Özgürlük tamamiyle insan zihnine bağlı bir kavramdır. insanı sınırlandıran durum, kişi ve kurallar vardır ama kişi bunların değiştirebildiği kadarını değiştirip kalanların gerekliliği ve katlanılırlığını kabul edip uyum sağladığı ölçüde özgür kalacaktır. Değiştirilmesi imkansıza, değiştirildiğinde zarara uğranılan durumlara Uyum sağlamamak ve direnmek özgürlük kavramında bir hayal kırıklığıdır, insanı yaşlandıran ve bunaltandır.
Özgürlük, Kimine göre zihnindedir, kimine göre zaten özgür doğmuştur. bana göre yoktur. Hiçbir zaman iyi ki varım ve iyi ki yaşıyorum demedim. Kendimin olmamasını dilerdim. Varlığımda karar kılamadığım için özgür değilim. Yokluğumun kararını verebilirim ama arada mutlu olduğumdan varolmayı tercih ediyorum. Hiç hayatın tadına bakmadan olmamak en iyisi olurdu.
Hepimiz birbirimizin hayatını etkiliyoruz. Çoğu insan aileden kalma bir milliyetçilik, din, siyasi ideoloji, batıl inanç ve tonla normla yaşıyor. Bunları kendi seçtiği için değil öyle öğretildiği için tercih ettiğini sanıyor. Bu etkiler altında özgür olduğunu savunuyor. Hiçbir siyasal veya sosyal hareket, örgüt, ideoloji, din, milliyetçilik veya aidiyet hissettiğim kategori yok. Eskiden vardı zamanla terk ettim. Özgür müyüm? Değilim çünkü toplum içinde sosyal etki altında küçük dahi olsa yönlendirmeler içimdeyim. Bunları okudukça ve öğrendikçe fark ediyorum. Bu bağlamda Hiçbir zaman tüm bilgiye sahip olamayacağım için hiçbir zaman tam özgür olamayacağım.
Bu konu için türkiye felsefe kurumunun basımını yaptığı ioanna Kuçuradi’nın Uludağ konuşmaları kitabını öneririm.
Günün yarısını çalışarak diğer yarısını uyuyarak geçirmediği zaman
Yani zengin olup sermayesini ve işçilerini çalıştırdığı zaman
Onların sırtından keyif sürebildiği zaman.
Kısa süreli çalışıp yüksek miktarlarda kazanabildiği zaman.
Kendi ayaklari üzerinde durmaya basladigi zaman.
Yani; her konuda muhtacligi giderdigi anda. Kendi kendisine yettigi anda.
- Annesine veya babasina muhtac bir evlat özgür degildir.
- kazandigi para ile gecinemeyen, sürekli borclanan kisi özgür degildir.
vb. bircok örnek verilebilinir.
