iye/ine/Ene kökünden türemiştir. Anne ve sahiplik anlamları içerir. Türklerde bazı boylarda kutsal olarak kabul edilen inek kelimesi ile aynı kökten türemiştir. Moğolcada ineh sözcüğü gülmek demektir[2], ve Tunguz dillerinin tamamında da yine gülme anlamı içerir. Gülmek sihirli bir olgu olup bereket getirdiğine inanılır.
iye sözcüğü ile de alakalıdır. iyi ve iyilik sözcükleriyle de aynı kökten gelmektedir.
Güçlü gülüşleriyle doğum yapan kadına hatta doğuran ev ve ahır hayvanlarına yardım eder. Gülüş Türk kültüründe farklı bir öneme sahiptir. Bolluk, tokgözlülük gibi anlamları vardır. O yüzden bir şaman doğarken gülerek hayata başlar. Bir kadının yapılan bir törenle kriz halinde güldürülmesi onun kısırlıktan kurtulacağı anlamına gelir. Kahkaha cinselliği çağrıştırır. Gülüş bazen ölüyü bile diriltir masallarda.
