Ney, yârinden ayrılmış olanın arkadaşıdır. Onun makam perdeleri,
bizim nûrânî ve zulmânî perdelerimizi -yânî, vuslata mânî olan perdelerimizi- yırtmıştır.
12. Hem çü ney zehrî vü tiryâkî ki dîd
Hem çü ney dem sâz ü müştâkî ki dîd
Ney gibi hem zehir, hem panzehir; hem demsâz, hem müştâk bir
şeyi kim görmüştür
Gamlı geçen günlerimiz uzadı ve sona ermesi gecikti. O günler, mahrûmiyyetten ve ayrılıktan hâssıl olan ateşlerle arkadaş oldu;yânî, ateşlerle,
yanmalarla geçti - .
16. Rûzhâ ger reft gû rev bâk nîst
Tû bimân ey ânki çün tû pâk nist
Günler geçip gittiyse varsın geçsin. Ey pâk ve mübârek olan
insân-ı kâmil; hemen sen vâr ol..
mevlana'nın kendi yazdığı, ''dinle bu neyden ki şikayet ediyor, ayrılıklardan bahsediyor...'' diye başlayan, mevlevilerce kutsal sayılan, mesnevinin anahtarlarıdır.
mesnevinin yazılması hüsameddin çelebi tarafından istenince mevlana'nın sarığından çıkartıp verdiği beyitlerdir. mesnevinin geri kalan kısmı hüsameddin çelebinin kaleminden zuhur etmiştir.