edebiyatın inceleme konusudur. lakin dünyaya saldırgan ırkçı bakış açısıyla bakanlar için maalesef yavan mizah anlayışı ürünü zırvalıklar üretme konusu olabilmektedir.
islamiyet sonrası kurmanci lehçesiyle yazan, ilk şair şeyh elî heriri dir.
miladi 1010 tarihinde herir köyünde dünyaya gelmiştir. herir köyünün Soran bölgesinde olduğunu belirten rivayetler vardır. fakat aleksander Jjaba herîr köyünün şemdinan bölgesinde olduğunu söyler. hakkari ye bağlı olduğunu söyleyenler de vardır.şeyh elî heriri nin 1070 yılında vefat ettiği söylenmektedir.
ali el-harîrî, küçük yaşta ilim öğrenmek için şam a gitti. babasının vefâtı üzerine amcasının himâyesinde yetişti. geçimini temin etmek için, amcasından meslek öğrendi. şeyh ebû ali mağribî nin sohbetlerinde bulunarak, kemâle geldi. ali el-harîrî, derecesi yüksek, hâl ve kerâmet sâhibi, cesûr, vekarlı bir zât idi.
şiirleri halkımız arasında gece okunurdu. dinleyenler üzerinde büyük etki bırakırdı. birisinin güzel şiir okuyuşundan bahsedilip övülmek istendiğinde, eli heriri nin tadındadır, denirdi. şiirleri akla gelirdi.
eli heriri, ozanlığında olduğu kadar bilge yönüde vardı. halk arasında biri tahsilini iyi yapmadığı vakit okudu da sanki eli heriri oldu şeklinde eleştiriliyordu. özcesi eli heriri büyük bir adam, olgun bir alim ve herir de, bilginin diyarıydı. o şehirde eli heriri den başka bir çok alim ve bilgin çıkmıştır. özellikle eli heriri nin oğlu şeyh ahmed.
