ikinci gürcü mehmet paşa

entry1 galeri0
    ?.
  1. Beş defa vezir-i azam olan Koca Sinan Paşa'nın kölesi iken Enderuna (sarayın harem-i hümayun kısmına) verilmiş, sonra cebecibaşılıkla çıkmış, çavuşbaşı olmuş, bazı sancakbeyliklerinde bulunduktan sonra 1625'de vezirlikle Diyarbakır ve sonra Halep'de valilik etmiş ve 1634'de Anadolu valiliği ile Revan seferine katılıp Erzurum valiliğine tayin olunarak Bağdat'ın alınmasında bulunmuştur (1638 ). Gürcü Mehmed Paşa, aynı sene sonlarında Erzurum'dan Zülkaderiye (Maraş) beylerbeyliğine naklolunup daha sonra ikinci defa Anadolu valisi ve 1643'de kubbe veziri, Şam valisi ve ikinci defa kubbe veziri olduktan sonra 1651' de Siyavuş Paşa'nın yerine sadrâzam olmuştur.

    Gürcü Mehmet Paşa'nın bu tarihte yaşı 80'i geçmiş olup Osmanlı vezirlerinin en eskisi (şeyhü'l-vüzera) idi ve idareden tam mânasıyla acizdi; fakat saray hadımları bütün işleri ellerinde bulundurmak için böyle âciz bir hükümet reisinin iş başına gelmesini istediklerinden dolayı Siyavuş Paşa azledilmiştir; hakikaten Gürcü Mehmed Paşa bunların her istediklerini yapmak suretiyle mevkiini muhafaza etmek istedi; kendisiyle görüşenlere "ben sakalımı devlet hizmetinde ağırttım" demeyi alışkanlık haline getirmişti; bu sözü bir defa da küçük hükümdarın huzurunda söylediği zaman, pâdişâhın yanında bulunan Valide Turhan Sultan, bu âciz vezire tekdir yollu:
    "Bak a paşa ak sakal kara sakal akıl ve dirayet için bir numune değildir, işleri idarede gaflet ve ihmalin anlaşıldı bundan sonra Kazasker efendinin (Hocazâde Mesud Efendi) emrine muhalefet etme" sözleriyle sadrâzamın ayarını ortaya koymuştu.

    Gürcü Mehmet Paşa, mevkiini muhafaza için şöyle böyle adları söylenen vezirler ve bazı devlet ricalini birer suretle, azl ve sürgün ettirmeye başladı; bu arada Mısır valiliğinden mâzul Tarhuncu Ahmet Paşa'yı hapis ve sonra Selanik sancağıyla istanbul'dan çıkartmış, Boynueğri Mehmet Paşa'yı rütbesini düşürerek Kanije'ye yollamış Köprülü Mehmet Paşa'nın vezirliğini üzerinden alarak Köstendil sancağını vermek suretiyle hakaret etmişti.

    Sadrâzamin acz ve ahmaklığı, kendisini o mevkiye sevketmiş olan Valide Sultan ile kızlar ağası Süleyman Ağa'yı da hayrette bıraktığından nihayet Hocazâde Mesud Efendi'nin şevkiyle Selânik'e gönderilen Tarhuncu Ahmet Paşa gizlice sadrâzamlığa davet olunarak gelir gelmez Gürcü Paşa'dan alınan mühr-i hümayun kendisine verilmiştir (1652 Haziran).

    Tarhuncu Ahmet Paşa, kendisine yaptığı fenalığın intikamını almak üzere Gürcü'yü iki ay kadar Yedikule'de hapis ve şeyhülislâm Bahai Efendi'nin ricası üzerine salıverip Ohri sancağıyla istanbul'dan çıkartmıştır. Gürcü Mehmet Paşa 1653'de vezir-i âzam Derviş Paşa'nın ricasiyle Eyüp'teki bahçesinde oturmasına izin verildi, hırs ve ahmaklığından yine sadrâzamlığı istemek gibi boşboğazlığı duyulunca Temeşvar valiliğiyle istanbul'dan çıkarılmış, sonra Budin valisi olmuş ve 1665'de 90 yaşını geçtiği halde orada vefat etmiştir. Vezir-i âzamlığı müddeti 8 aya yakındır; sadareti zamanında çok adam sürgün ettiği için zamane zarifleri kendisine Habbü's-selâtin lakabını takmışlardır.
    *
    2 ...
© 2025 uludağ sözlük