kafamda tür karmaşası yaratmış film. çıkınca ilk sorduğum soru ben bir film mi (kurmaca) yoksa bir belgesel mi izledim oldu. altın portakal da en iyi ilk film, altın kozada siyad en iyi film, uluslararası ortadoğu filmleri festivali'nde de en iyi belgesel ödülü almış. iki dil bir bavul bir belgeseldir. altın portakalda da belgesel dalında değerlendirilmeliydi. politik tarafı nedeniyle belgesel olması da film olmasından iyidir, çünkü birileri çıkıp güneydoğunun filmdeki temsiline gerçekçi olmadığı yönünde bir itiraz getiremez.
gelelim teknik ve estetik boyutlara, birkaç yerde insanlar (oyuncu dememek için) kameraya baktılar. bunu bir teknik kusur olarak değerlendirmek gerekir. sınıf içi çekimlerde bazı kadrajlar bence başarısızdı. (pencereden güneşin girdiği o çok hoş kareyi ayırmak gerek.) örneğin birkaç karede öğretmenin yüzü neredeyse sadece burnu kalacak kadar görünmüş. iki dil tamam, ama bavul yerine daha iyi bir kelime bulunabilirdi diye düşünüyorum. bu yorumun çok kişisel olduğunu kabul ederim ama örneğin okul ya da sınıf bavuldan daha ilişkili durmuyor mu? dış mekân çekimler ise birbirinden güzeldi. genel olarak bakarsak oldukça başarılı bir belgesel olduğunu düşünüyorum. tam da günceli yakalayarak çok güçlü bir söyleme sahip: anadilde eğitim haktır.
doğu batı arasındaki farkı ortaya koymuş bir film/belgesel. çocuklar, evler, köy o kadar sade ve gerçek ki. asıl düşündüğüm o çocuklar ilkokulu bitirdikten sonra ne olacak?
iki Dil Bir Bavul üniversiteden yeni mezun olmuş Şanlıurfa'nın bir Kürt köyüne atanmış Türk öğretmenin bir yılını, onun okula yeni başlayan ve Türkçe bilmeyen çocuklarla yaşadıklarını anlatır. Bir yıl boyunca öğretmenin farklı bir topluluk ve kültür içindeki yalnızlığına, çocuklar ve köylülerle yaşadığı iletişim problemine, aynı zamanda binbir güçlükle okumak için çabalayan doğu öğrencilerinin yaşamakta olduğu zorlukları,ailelerin eğitim ve öğretime bakış açısını ve yaklaşımını yarı film yarı bekgesel tadında ortaya koyan traji-komik bir film.Ayrıca film En Iyi Ortadogu Belgeseli secildi ve Siyah Inci Odulu'nu kazandi.
bizim çocuğumuz okulda ne öğreniyor? türkçe. o halde gördün mü çocuğun ana dili kürtçe! gibi yüzeysel bir anadil açılımı getirmiş yapımdır. izledikten sonra tek mesajın "ana dilde eğitim haktır" gibi dandik bir çıkarsama yapan izleyicilerin olması şaşırtıcı değil. ama bir allahın kuluda desin ki o kadar ilgislizlikte ana dilde eğitim yapsanız ne fayda? evde son model televizyonu müzik seti var ancak çocugunun ayağında ayakkabı yok. işte süper ilgili anne baba nın evladına ana dilinde eğitim versen ne olacak? uzay mühendisi mi çıkacak bu çocuk. eğitim sisteminde bir hata olduğu belli ancak milli eğitim diyorsanız adına tabiki tek dilde olacaktır. ne var ki yıllardır o bölgenin dilini kültürünü bilmeyen öğretmen atamanın da bir mantığı yok. öğretmen öğrencilerini anlamıyor, öğrenciler öğretmenlerini. zaten bir yerden sonra öğretmen çıldıracak gibi oluyor, telefon konuşmalarında veryansında da bulunuyor. horoz emrenin yıl sonu gidiş hızı, geri dönmeyecekmiş gibi oldu. hızlı bir final çok hoş değildi. son tahlilde izlediğimiz 70 dakikalık doğu turu tadında bir belgeseldir...
içerisinde hiç müzik unsuru bulundurmamasına karşılık en iyi müzik ödülünü alan, türkiye nin gerçeklerini anlatan , şirin bir film.filmdeki şirinlik oynayan sevimli veletlerden kaynaklanıyor.içinde hiç tanınmış, daha doğrusu benim tanıdığım bir oyuncu olmasada beğenerek izledim.katıldığı bir çok festivalde ödüller toplamıştır.lakin film bazı bünyelerde değişik algılanabiliyor.bu fikre ,bu konuda tartıştığım arkadaşımın filmden ana dilde eğitim konusunu anladığını söylemesiyle kapıldım.izlenilmesi gereken bir film.
Türk sinemasının "Plan Sekans"ı keşfettikten sonraki keşfi olan "belgesel ve kurmaca arası" türünde! bir yerlerde bulunan, ne tam belgesel ne de tam kurmaca olan film.
2009 yapımı, bol ödüllü belgesel.
16. Adana Altın Koza Film Festivali'nde SiYAD ve Yılmaz Güney Ödülü'nü kazanan film için Nuri Bilge Ceylan 'mutlaka izlenmesi gereken bir film' diyor... Haklı da.
Bir Kürt köyüne gidiyoruz, yokluğun ıssızlığın gölgesinde açılıyor film. Denizlili Emre Aydın yeni mezun bir ilkokul öğretmeni... Bu unutulmuş köye düşüyor yolu, biz de onunla beraber yola koyuluyoruz. bazılarının yaptığı gibi sadece bir öğretmenin çektikleri olarak bakılmamalı bu filme; Kürt çocuklarının yaşadıklarını gözlemledim ben; çünkü bunlar gerçek, hayat kadar gerçek... ayrıca görülüyor ki Dil kültürün aynasıdır! Çocuklar dünyayı Kürtçe penceresinden algılarken, Emre dünyayı başka bir dille anlıyor...
Ve eğer hala izlemeyen varsa, bu belgesele bir şans verilmeli diyorum.
şerif gören 'in kalite işi kurbağalar misali belgesel havası solutan, amatör ruh haliyle bölgenin olağan yapısına naturel bakmamıza sebep olmuş yakın zamanın iyi filmlerinden. filmde belgesel niteliğindeki bölgesel yapı analizi kadar, kimlik vasfı içinde kültürel bir paylaşım aracı olarak dil-iletişim parelelliği/ mühimliği masaya yatırılıyor. film yalın halde akıp giderken akıllara takılanlar: çabalayan geldiği yere dair ummadığıyla karşılaşan öğretmen, çocuklar için yabancı dilden farksız olan türkçe ve filmin sonu itibariyle de yaşadıkları coğrafya icabı özlerine sadık kalmaları dikkat çekenler. tabi zilkif'e ayrı paragraf açılmalı sanırım. ondaki öğrenme isteği ve mimikler aynı zamanda samimiyet timsali... yazın formaliteden kitap okuyacağım demeyecek kadar art niyetsiz.
filmin amatör ruh hali yer yer batsa da genel olarak filmi istediğini veren yapıda bulduğumu ifadeleyeyim. iş, demek ki göründüğü kadar kolay değil dedirtiyor film. ve bunu zorlamadan yapıyor. kasmadan, sıkmadan...
edit: yıldırım türker ve nuri bilge ceylan referansı da işin ekstrası.
10 üzerinden 7.5!
nuri bilge'nin kasaba filmden esintiler hissettiğim çok doğal bir film. kürtçeyi anadili olarak benimsemiş bir köyde türkçe öğrenmek bir yabancı dil öğrenmek kadar zor geliyor onlara. bir yandan yaşadığı bölgede zorluklara rağmen tutunmaya çalışan her yeni başlayan öğretmen gibi hevesli,azimli,idealist köy öğretmetmeni. türkçe öğretmeye kararlı bir öğretmenin yaşadığı psikolojik gelgitler bazen çok sabırlıyken bazen de çıldırma noktasına gelişi. zilkif adlı yaramaz çocuğun yaz tatilinde kitap okuyacak mısın sorusuna verdiği hayır cevabındaki samimiyet. film çok doğal,iletişimsizliğin ne kadar zor olduğunu,kültürel farklılıkları, siyasete girmeden sadece dil bağlamında ele alıyor ve çok güzel bir film ortaya çıkıyor.
özgür doğan ve orhan eskikoy tarafından kotarılmış 2008 yılı yapımı bir film. aslında bana kalırsa yarı drama demek daha doğru olacak. belgesel bir anlatımla drama arasında gidip gelen bir anlatım diline sahip. ana sıkıntı oldukça amatör ve ruhla görüntülerin çekilmiş olması. maliyeti düşürebilmek maksadıyla öyle zannnediyorum ki kamerayı ya kendileri kullandılar ya da köydeki birinin eline tutuşturdular. çoğu yerde kafalar görünmüyor, kamera sallanıyor, ya da emre isimli öğretmen telefonda konuşuyor sırtı kameraya dönük vaziyette gösteriliyor.
ama ana fikir çok acımasızca gözler önünde. yüzyıllardan beri doğu insanımızın ihmale uğraması bir tokat gibi suratımıza aşkediliyor. bırakın bir insanın eğitim görmesi, bir hayvanın bile barınamayacağı bir ortamda eğitim verme çabası söz konusu. okul binasında su yok, su...tuvalete giren öylece kalıyor düşünün. emre öğretmen okulun bir bölümünü lojman olarak kullandığı yere suyu taşıyarak getiriyor, bulaşıklarını elde yıkıyor. bu durumdayken bile öğrencilerine bir şeyler anlatma derdinde.
şimdi eğri oturalım doğru konuşalım. aslında bu bir filmden ziyade tokattır. neden 30 yıldan beri terörün bitmediğinin çok açok bir belgesidir. devlet olarak oraya ne verdik, biz ordaki insanlardan ne aldık. eğitim mi verdik? sağlık hizmeti mi verdik? yol mu verdik?...hiç birini verememişiz...sonra da buradaki insanlarımız devlet ve gerilla arasında kalınca onları suçlamışız. oradaki şartlar daha insani olsa 2010'un türkiye'sindeki fotoğraf bu mu olurdu?
