hikayenin birinci kısmında şeytanın allaha isyan ettiği ve lanetlendiği anlatılır. burada vurgu dogmalara kayıtsız şartsız uymak otoriteye boyun eğmektir.
oysa gerçeği: şeytan allah'tan başka kimseye secde edilmeyeceğini derinden kavramış ve allah'ın tüm melekleri test etmek için, hadi adem'e secde edin emrini bu sebepten reddetmiştir. böylelikle yaratılmışlar arasında bir üstünlük sıralaması olmadığı gerçeğini vurgulamıştır. bu çok önemlidir çünkü burada bilimsel yöntemin altı çiziliyor otorite tanımamak. karşınızdaki tanrı dahi olsa ölçüp tartmak ve doğru olanı yapmak. (çünkü burada tanrının gerçek isteği bu değildir. tanrı kendisinden başkasına secde edilmesine müsade etmez.) yaratılmışlardan hiçkimse diğerine üstün değildir. aynı zamanda tüm canlılara karşı saygı duyulması gerektiğini de vurguluyor.
diğer melekler bu testi geçememiştir. burda meleğe meleke dendiğini vurgulamak ve meleke kelimesinin kabiliyet-yetenek (akıl melekeleri noksan cümlesinde olduğu gibi) manasında da kullanıldığını vurgulamak gerekir. o halde bu hikaye sembolik olarak neye vurgu yapmak istiyor diye sormak makul oluyor. burda ikinci bir soru devreye giriyor ki o da şeytanın hangi melekemizi temsil ettiği? bu srunun makul cevaplarından biri de sanırım akıl-zeka dır. o halde sözkonusu hikayeden çıkarılması gereken ders belkide insanın diğer tüm yeteneklerinden çok aklına güvenmesi gereği dir. çünkü diğer yeteneklerin tümü bu testi geçememiş ve bir zorlama karşısında derin düşünüp asıl gerçeği görüp görünür tüm risklerini göze alamayıp daha büyük bir tehlikeye (allah'tan başkasına secde etmek)düşmüşlerdir. (burada allahtan başkasına secde etmek aklın ve vicdanın dediği dışındakine uyarak gerçeğe ihanet etmek manasınadır.)ve böylelikle yanılmışlardır. oysa şeytan yani akıl fırtınalı bir havada uşurumun kenarında duran biri gibi tüm soğuk kanlılığıyla düşünmüş ve bu gergin ortamın gözleri kör eden gerginliğine rağmen gerçeği görebilmiştir.
bu hikayenin ikinci kısmında şeytan'a kendi isteği üzerine kıyamete kadar mühlet verilir ve şeytan insanları kendisine uyduracağını ve böylelikle kendisinin insandan üstün olduğunu kanıtlayacağını idda eder. burada insan egosu devreye girip güya insanın şeytandan (şeytanı burada somut bir varlık olarak görüp kendi kıt aklınca egosunu tatmin ediyor) üstün olması kıyamete kadar devam eden (burada sonsuzluk kadar uzun süren bir zaman dilimi vurgusu vardır) aksi yöndeki tüm çabalara ve tuzaklara rağmen gerçekleştirilemez vurgusu yapılıyor ki bu tümüyle yanlış bir yorumdur.
doğru yorum şudur: kıyamete kadar mühlet verilerek o hikayede akılın birgün galip geleceği vurgulanıyor insanın tek ihtiyacı olan zamandır. zamanla tüm saçmalıklar yok olacak ve yerini akıl ve tecrübeyle edinilmiş bilgelik dolu bir yaşama tarzına bırkacaktır. ne yazık ki insan çok geç öğrenip tecrübe kazanıyor o yüzden bu hikayede kıyamete kadar zaman gerektiği kinayesi yapılıyor.
