Türkçülük akımının öncülerinden Azeri tıp profesörü ve siyaset adamı. turan şiiri ile turancılık idealinin ilk dışa vurumunu yapan kişidir.
ilköğrenimini Tiflis Müslüman Mektebi'nde tamamladıktan sonra, Petersburg Üniversitesi'nde doğa bilimleri, matematik, doğu ve islam tarihi okudu. istanbul'da Askeri Tıbbiye'yi (Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane) tabip yüzbaşı olarak bitirdi (1895). Haydarpaşa Askeri Hastanesi'de deri hastalıkları ve frengi uzmanlığı yaptı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Tesalya bölgesinde hekim olarak görev aldı.
II. Abdülhamit döneminde ittihat ve Terakki'nin kurucuları arasında yer aldı. ittihat ve Terakki Cemiyeti'yle ilişkisi nedeniyle karşılaştığı siyasi baskı dolayısıyla Türkiye'den ayrıldı (1903). Bakü'de, Rusya'da yayımlanan ilk günlük Türkçe gazete olan Hayat 'ın kurucularından biri oldu. iki yıl bu gazetenin başyazarlığını ve müdürlüğünü yaptı. Gazete kapandıktan sonra "Füzuyat" adlı haftalık bir dergide yine müdürlük ve başyazarlık yaptı. Ayrıca Rusça Kaspi gazetesine başyazılar yazdı. Saadet Mektebi'nde ders nazırlığı yaptı.
II. Meşrutiyet'ten sonra Türkiye'ye dönerek (1909) Tıbbiye'deki görevini sürdürdü. ittihat ve Terakki Cemiyeti'nin merkez yönetiminde görev aldı. Türkçülük ve Turancılık hareketlerinin öncülerinden, Türk Yurdu (1911) ve Türk Ocağı'nın (1912) kurucularından oldu. I. Dünya Savaşı (1914-18) sırasında Yusuf Akçura ile birlikte Turan Heyeti adlı kurulda yer aldı ve Orta Avrupa'da propaganda gezilerine katıldı. Bu geziler kapsamında Azerbaycan'a giderek burada bağımsız bir devlet kurulması çalışmalarına katıldı.
1926'da istabul Darülfünunu'nda tıp profesörü oldu. 1931'de emekliye ayrıldıktan sonra da Üniversite Reformu'na (1933) kadar ders verdi.
sizlersiniz ey kavmi macar bizlere ihvan
ecdadımızın müşterken menşei turan
bir dindeyiz biz hepimiz hakperestan
mümkün mü ayırsın bizi incil ya da kuran
dizelerindeki gibi, çağları aşan, turancı bir ideoloji kurucusu.
sizlersiniz, ey kavm i macar bizlere ihvan
ecdadımızın müştereken menşei turan...
bir dindeyiz biz, hepimiz hak - perestan
mümkün mü ayursun bizi incil ile kur an ?
cengizleri titretti şu afaki ser a ser,
timurları hükmetti şehen - şahlara yek - ser,
fatihlerine geçti bütün kişver i kayser...
