woody allen'ın evlilikte kadın erkek ilişkisini, evrimini ele aldığı harikulade filmi.
neredeyse izlediğim her filminde irili ya da ufaklı bir bergman esintisi bulunan woody allen bu filmde de bunu eksik etmemiştir. bergman'ın bir evlilikten manzaralar'ında işlenen ana tema bu filmde de hakimdir genel hatlarıyla.
bu da filmde bir diyalog esnasında geçer zaten:
"dediğim gibi, evliliğim ölüydü. yıllardır. nedenini bilmiyorum. biliyorum. termodinamiğin ikinci yasası. er ya da geç her şey boka sarar."
filmde iki-üç dakika süren şu anlatım ise oldukça iyidir benim için. ve tabii biraz da özetleyici.
"kalbi öfkeyle ve hüzünle doldu ve kafası karıştı. ancak amaç neydi? sersem stratejiyi dile getirmek mi? üremek mi? ona bir şey anlatıyordu. milyonlarca spermin bir hücre için yarıştığını, ve tersinin olmadığını. erkekler çok sayıda kadınla, hatta yabancılarla sevişirken, kadınlar seçici davranırlardı. küçük bir yumurtanın taleplerini yerine getiriyorlardı. erkeklerin milyonlarca çılgın spermi şöyle bağırıyordu:
çıkartın bizi, lütfen! çıkartın bizi, hemen!
kişisel ilanlar gibiydi. Kişisel ilanlar. onlarca şart vardı. sadece sigara içmeyenler.
feldman bu kişilikte çekici bir kadınla tanışmak istiyordu. onun gibi espri anlayışı olan, onun kadar bach'tan ve sıcak iklimlerden hoşlanan birisiyle. kısaca kendisinin kadın haliyle.
pepkin evlendi ve sıcak, evcimen bir hayat sürdü. sakin ama sıkıcı.
knapp bir çapkındı. evlilikten sakındı ve farklı kadınlarla yattı. hemşireler, ev kadınları, öğrenciler, bir doktor, bir satıcı kız. hepsi knapp'i bacak aralarına aldı. pepkin sadakatinin sükunetinde , knapp'e imreniyordu. inanılmaz yalnız olan knapp de pepkin'e imreniyordu.
balayından sonra ne oldu? arzu arttı mı yoksa aşinalık eşlerin başka sevgili istemesine mi yol açtı? giderek derinleşen sevgi kavramı, aynı anda orgazm olmak gibi sadece efsane miydi? rifkin ve karısının aynı anda yaşadıkları tek orgazm, boşanma kararlarının verildiği andı.
belki de ana fikir, hayattan fazla şey beklenmemesi gerektiğiydi."
ve filmde geçen şu söz, fazlasıyla yerindedir çoğu şeyi açıklamak için.
"hayat sanatı değil, kötü televizyonculuğu taklit eder."
woody allen'in çektiği günah çıkarma filmlerinden biridir.
ve bu filmleri bana çok samimi gelmektedir. yaşım 25 olsa da -yalnız bu gibi durumların üstüne epeyce düşünen biri olarak- çok hassas, önemli noktalara temas ettiğini düşünmekteyim. insanı yaşadığı ilişkileri sorgulamaya, ondan da öte ilişkiyi yaşadığı kişilerin farklı bir açıdan kritiğini yapmaya zorluyor. kadınlar hakkındaki bazı tespitlerini onaylamaktan başka bir tepki de veremiyorsunuz. ayrıca -birçok filminde olduğu gibi- şunu da düşündürttü; ''şama maka woody bizim sözlükte olsa 'sözlük yazarlarının itirafları'nda kendimizden geçebilirdik''.
biraz belgesel, biraz film havasında olan woody allen işi. bazı kısımlar insanı kassa da genel itibariyle vasat üzeri. yine woody allen, yine kadın erkek ilişkileri, yine aldatma tabi. ancak bu filmde bergman şaheseri scenes from a marriage den yoğun bir şekilde ilham alınmış. zaten woody' de bunu saklamıyor ve her fırsatta bergman' ın en büyük hayranı olduğunu söylüyor.
bunların haricinde en sevdiğim final sahnelerinden birine sahiptir. basit ve orijinal. filmi götüren ise daha çok mia farrow. liv ullmanningmar bergman için ne ise adeta mia farrow da woody için öyle gibi. ah bir de o juliette lewis yok mu. sırf onun için bile izlenir ki bu.
woody allen'ın 1992 yılında çektiği, evlilik kurumunu belgesel havasında ele alan güzide bir film. woody allen filmde bir profesörü canlandırır. psikoloğuyla diyaloğu sırasında "tabi ki birçok profesör öğrencilerinin körpecik duygularını istismar edip, onlarla beraber olabiliyorlar. ama ben kesinlikle böyle bir şey yapmadım, yapmam da. tarzım değil." derken şu an 29 yaşında bir dilberle evli olduğu geldi aklıma da. *
ha bir de, harikulade bir teşbih yapmıştır. önünde diz çöküp ağlarım senin köpoğlu.
bütün kadınlar kadın gibi, bütün erkekler erkek gibi, bütün ilişkiler ilişki, bütün ilişkisizliklerde tam olduğu gibi.
hepsi, biraz çok bilmenin kontrolsüz atını sürüyor. kaç (l) ile yazılır bu sözcük(entellllektüel) kıvamında sorgulanıyor apışaraları.
filmin başında öğrencilerinin yazı yazma konusunda ki yeteneksizliklerinden bahsediyor adamımız. bunun kendinde birşey olduğundan, öğretilemeyeceğinden filan.
daha sonra sevgili olma eşiğine geleceği bir öğrencisindeki (juliette lewis)cevheri örnekliyor.
kızın yazdığı hikayenin adı "oral sex ve yapı çözüm çağı" dır.
uzun süreli ilişkilerin sorunlarını parçalayarak ele alan, atmosferi woody allen kokan bir film. bu filmin 92 yapımı olduğuna bakınca woody allen filmleri üzerine yaptığım eleştirilerden utandım. biz atari salonunda ryu 'yu alıp chun li 'yi döverken adam evlilik müessesesi üzerine film çekiyormuş.
woody allen'in evlilik üzerine düşüncelerini anlatan film. profösyönel bi kamera tarafından çekilmemiş ve bi belgesel havası yaşattırıyor insana.. tadından yenmeyenlerden.
