bir belgeselinde, hatırlayamadığım milyar ışık yılı uzaklığı görüntüleyerek kara deliği kayıtlara almıştır. anlatılmaz izlenir cinstendir.
bu teleskop sayesinde o kadar çok teoriler ortaya çıkmış ve halen her bulgu sonrasında daha yenileri çıkmaktadır.
beni en çok hayrete düşüren ise,
bilim adamları önceden ''kara delik'' kavramının evrende olabilitesini koymuşlardı ortaya. muhtemel kara deliğin bir tane olduğu ve tarifsiz bir çekim gücü olduğu.
nihayet kara deliğin teori olmaktan çıktığını düşünebiliriz artık. ancak daha sonra kara delik(ler) olduğu tezi kafalarda canlandı.
hubble sağolsun o da teori olmaktan çıktı. zira ''supermassive black hole'' ( kara deliğin onuncu kuşaktan dedesi) görüntüleriyle sağlamlaştı. ve araştırmanın son noktalarından biri,
kara delikler nerede bulunuyor?
teze göre, kara delik; her galaksinin oluşmasını sağlayan en büyük kütleli yıldızı. sürekli bir dönüşüm içinde olmaları, misal şuan evren genişleme durumunda. galaksinin güç kaynağı, gücü bitene kadar yanacak ve daha sonra soğuyacak. daha sonra ağırlaşacak, ağırlaşacak, hacmi azalmasına rağmen kütlesi sabit kalacak. yumruk büyüklüğünde güneş kütlesi düşünün. düşünmesi bile mümkün değil ama anlatılışı öyle. daha sonra müthiş bir çekim gücü, bir önceki patlamasından püskürttüğü tüm cisimleri belki fazlasıyla belki azıyla o kadarını bilemem geri bünyesine alacak. ta ki yeniden doyana kadar ve sonra yeniden uykuya dalacak. tıpkı şuanki gibi.
yani demem şu ki, güneş sistemine 27 bin ışık yılı uzakta kara delik tespit edilmiş. güneşin 4 milyon katı büyülüğünde. hadi uğurlar olsun.
mutlaka izleyin bu teleskopun belgesellerini.
dünyanın bir kaç milyar yıl önceki halinin aynısı olan gezegenler, yıldız çarpışmaları, volkanik olaylar,, fırtınalar... hepsi milyonlarca, milyarlarca ışık yılı ötesinde gerçekleşiyor. ya da gerçekleşti ve biz izleyebiliyoruz.
enerjisini güneş panellerinden sağlayan, 2.4 metre yarıçapa sahip, 16 metre uzunluğunda, aynaları sayesinde dünya teleskoplarından 20 kat fazla görüşe sahip olan, kızılötesi ve morötesi görüşe sahip, dünya etrafındaki turunu 97 dakikada tamamlayan nasa menşeili teleskoptur. bugün bildiğimiz evreni gören gözlerimiz olmuştur.
resmi sitesi: http://www.hubblesite.org/ bu sitede binlerce galaksi,yıldız,bulutumsu, gezegen resimleri, videoları ve bilgileri var. galeri bölümünden resimlere ulaşabilirsiniz. şiddetle tavsiye edilir.
kendi galaksimizi ve evreni anlamamızı sağlayan nasa yapımı muhteşem alet.yakında görev süresi bitecek ve yerine james webb teleskobu gönderilecek ve tabi gönderilecek olan teleskob daha iyi olcak.ama şeklini biraz garip.
teoremde ışık hızının sabit ve aşılamayacak olması göz önünde buldurulursa hubble teleskobu'nun çektiği bilmem kaç ışık yılı uzaklıktaki cisimler zaman makinasının icadına değil kütlenizin artmasına yol açar a sevgili sensei. zamanda yolculuk yapacağım derken göbeği büyüttüğünle kalırsın. *imla
bilim bilim diye yanıp tutuşan kıymetli ergenler, yukarı da da belirtildiği gibi bu teleskop 90 da uzaya fırlatılmıştı. zaman uzayda da zaman. demem o ki her şeyi eskitiyor. o en büyük acıları unutturan zaman her şeyi tüketiyor. habılı da eskitti. bu sene içinde ıskartaya ayrılması düşünülüyordu. du çünkü nasa oldukça riskli ve pahalı bir operasyonla habılın ömrünü en azından 2014 e kadar uzattı. astronotlar toplamda 37 saati bulan uzay yürüyüşleri ile habılın eskiyen parçalarını ve 19 yıllık pillerini değiştirdiler.
sizin için şurada habılın en güzel resimlerinden seçilmiş bir kaç örnek var. hayrını görün.
habıl sayesinde 13 milyar ışık yılı uzaktaki galaksileri görebiliyormuşuz. öyleyse biz o galaksinin şu andaki halini değil 13 milyar yıl önceki halini görmüş oluyoruz. değil mi? evet. demek ki zamanda geriye doğru yolculuk yapmak mümkün. nasıl mı? şöyle ki ışıktan hızlı şekilde ileriye doğru yol alırsanız zamanda yolculuk yapabilirsiniz. ama geriye doğru. habıl aynı zamanda zaman makinesiymiş. ehehehe.
harbiden haa. evren o kadar büyükse, ki 13 milyar ışık yılından bahsediliyor, ışık hızı aşıldığı zaman geçmişe gitmek mümkün. demek ki ışık hızının iki katı hızla herhangi bir yöne yaşınızın yarısı kadar yol alırsanız doğumunuzu bile görebilirsiniz.
vay be bu da benim bilim dünyasına armağanım olsun. biri tutar bu fikirden hareketle zaman makinesi falan yaparsa payımı isterim haa.
tam ismi (yörüngede döndüğü için) "hubble uzay teleskobu" olan güzel alet.
insanı paralize eden kareler yakalamış, zamanın öncesine, ışık yılları öteye bakmıştır.
sönen yıldızlar, supernovalar, nebula ve galaksiler, harika görünen galaksilerden büyük ve renkli kozmik toz bulutları, kafamızdaki "boş ve siyah" uzay izlenimini sonsuza kadar değiştirmiştir.
sıradan yeryüzü teleskopları ısık kirliliği , atmosfer ve toz nedeniyle kısıtlı yakınlaştırma yaparlar; medeniyetin geldiği son nokta, bu teleskop uzyda bir yörüngede seyir halindedir ve evrenin dibinin resimlerini dünyaya yollayıp durmaktadır . yorulmuş, metalleri gıcırdamaya başlamıştır hubble'in . elbet son yıllarını yaşayan bu muhteşem ihtiyara son kez el sallayacak dünyalılar vardır. (bkz. ben)
Hubble bundan 14 yıl önce, 24 Nisan 1990 tarihinde Dünya'nın etrafındaki yörüngesine oturtulmuştu. Hubble Teleskobu'nun doğum günü kutlu olsun. Hubble şimdiye dek 20 bin hedef gök cismi üzerinde 645 bin gözlem yaptı. Dünyanın etrafındaki yörüngesinde 82 bin kere dönerek 3.2 milyar kilometre yol katetti. Bilim adamları, Hubble Teleskobu'nun çektiği kızılötesi ve ultraviole resimlerden esinlenerek 5 bin'den fazla akademik araştırma makalesine imza attılar.
Hubble'ın 2.4 metrelik aynasında netlik ayarı bir saç kılı kadar bir oynama olduğundan, teleskobun ilk çektiği fotoğraflarda ciddi bir flulaşma sorunu yaşanmıştı. Bu nedenle 1993 yılında astronotlar uzaya çıkarak teleskobu yörüngesinde tamir etmek zorunda kalmışlardı.
Hubble doğum günü şerefine mavi yıldızlardan oluşan bir çemberli galaksi fotoğrafı yayınladı.
KARA ENERJiYi ORTAYA ÇIKARDI
Hubble'ın son marifetleri arasında süpernovalar üzerinde yaptığı gözlemler bulunuyor. Bu gözlemler, ilk olarak Einstein tarafından ortaya atılan evrenin giderek artan bir ivme ile genişlediği tezini kanıtladı.
Süpernova gözlemleri, bilim adamlarının üzerine çok fazla bilgi sahibi olmadıkları kara enerji denen gücün de varlığının tartışılmasına olanak verdi. içeriği hala bir muamma olan kara enerji, maddelerarası çekim gücünün zıttına giden bir itiş gücü uyguluyor. Tüm maddeler arasında vuku bulan bu itiş gücü, kozmik olarak evrenin çekim gücü ile birbirine girmesini önlediği gibi, evrenin genişlemesine de neden oluyor. Kara enerjinin evrenin ilk gününden itibaren uzayı genişlettiği düşünülüyor.
Hesaplamalar kara enerjinin maddelerarası çekim gücünü yendiğini gösteriyor.
EVRENiN EN GENÇ HALi
Hubble bu yılın ilk aylarında uzayın derinliklerini gözlemlemiş ve evrenin ilk oluştuğu yüzyıllara ait galaksileri görüntülemeyi başarmıştı. Big Bang'den hemen sonra oluşmaya başlayan 13 milyor yaşındaki genç yıldızlar Hubble'ın dijital merceklerine takılmıştı. Hubble 2001 yılında ise Güneş Sistemi yakınlarında bir gezegenin atmosfer yapısını incelemiş ve bu gezegen atmosferinin tüm kimyasal analizini çıkarmıştı.
YARATILIŞIN SÜTUNLARI
Hubble, yeryüzüne gönderdiği binlerce fotoğraf bir yana, bunların en ünlüsü ve belki de dünyanın en ünlü fotoğraflarından biri olan "Pillars of Creation" (Yaratılışın Sütunları) görüntüsü ile ölümsüzleşecek. 1995 yılında çekilen fotoğraf 7 bin ışık yılı uzaklıktaki yıldızların hidrojen gazlarını kızdırmasını resmediyor. Fotoğraf tüm dünyada sayısız dini ve felsefe dergisine kapak konusu olmuştu.
HUBBLE EMEKLi OLUYOR
NASA, Hubble Teleskobu'nun yerine daha gelişmiş bir teleskop olan James Webb Teleskobu'nu uzayda yörüngeye oturtmak istiyorlar. Görev değişimi 2011 ile 2013 yılları arasında gerçekleşecek. Tahminlere göre Hubble, 2013'ten önce bir tarihte devre dışı kalarak yörüngeden çıkacak ve okyanusa düşecek. ABD Başkanı George Bush'un teleskobu 2008'da devre dışı bırakmak istediği biliniyor. Bilim adamları, astronomi bilimine önemli katkıları dokunan Hubble'ın bir süre daha hizmet etmesi için hükümete baskı yapıyorlar.
(NTVMSNBC)
