x: bir zeytinli poğaça alabilir miyim?
y: kalmadı maalesef
x: peynirli alayım o zaman
y: poğaçamız yok şu an
x: hımm... patatesli de yok?
y: yok...
x: hiç mi yok?
tanım: diyalogda da görüldüğü üzere hayal kırıklığında son ana kadar umut arayan anlamsız sorudur.
aslında "hiç mi yok" ironik sorusunu doğuran, bazı "şey"leri (nesne vs) var olsa da insanlardan saklama durumundan kaynaklanır. insanlar erken yaşta bu soruyu sormaya itilirler. Şöyleki :
"hiç mi yok" sorusu öncesi :
çocuk : Anne çukulata var mı?
Anne : (var olmasına rağmen) yok çocuğum.
- elbette çocuklar sanıldığından akıllı olduğu için çukulatanın varlığından haberdar olur.
sonraki zamanlarda :
çocuk : Anne şeker var mı? Anne : yok yavrum.
çocuk : hiç mi yok? (daha önceki deneymlerinden "yok" cevabının yalan olduğunu bilerek)
Anne : yok evladım.
çocuk : azıcık nolur anne ya.
ve anne dayanamaz bir şeker verir. Çocuk artık öğrenmiştir. bir şeyi elde etmek için zorlaması "yok" denmesine rağmen diretmesi gerektiğini kavrar.
ileriki yaşlarda :
çocuk : abi ekmek var mı? (artık büyümüştür. otuzuna bile gelse biz ona çocuk diyeceğiz.) bakkal : yok birader.
çocuk : hiç mi yok?
bakkal : yok. tükendi.
çocuk : yapma abi ya, nerden bulayım bu saatte şimdi. (üzüntülü ifade, acındırma vs.)
bakkal : yav tamam şurada mehmet efendiye ayırmıştım bir ekmek bu saate kadar gelirdi, onu al tamam.
çocuk : eyvallah abi.
işte "hiç mi yok" sorusunun sorulmasının sebebi budur.
-çocuklar ek kağıt yok
(20 dk. sonra bir öğrenci)
+hocam ek kağıt alabilir miyim?
-evladım ek kağıt yok dedik ya!
+hiç mi yok?
-?????? sil yazdıklarını küçük küçük tekrar yaz
+mümkün olduğu kadar küçük yazdım hocam ama esas yazacağım şeye kağıtta yer yok
-hiç mi yok
+????
-hadi şimdi siktir git.
başlığı okuduktan yaklaşık 15 dk sonra başıma gelen olay benzer olay:
askerliğimi kazancı olarak yaptığım bir askeri birligin kazan dairesinde kapı hızla çalınır. kapıyı açarım ve tanımadığım bir asker isimimle hitap ederek, "banyo yapacağım, kazan yanıyor mu" diye sorar. ben hayır kazan bozuk, bugün yanmayacak diye cevap veririm. tabi askerimiz gayet mantıklı soruyu patlatır:
genelde birinden sınırlı sayıda olan bir şeyi isteme durumudur. ama biz türkler bu lafı da olması gerekenden başka yerlerde kullanırız tabi ki.
---aslan abi sizin kırtasiyeye konstrüksiyon final sorularını bırakan oldu mu?
---yok
---hiç mi yok?
şansınızı zorlama anıdır. fazla da zorlamamak gerekir.
-nalan ne olursun bir şans daha?
-olmaz necip bitti diyorum anlamıyor musun?
-umut yok mu nalan?
-yok necip.
-hiç mi yok nalan?
-bir daha siksen dönmem necip.*
-para varmı abi?
-yok.
-hiç mi yok?
-biraz var aslında.
evet. bu "biraz var aslında" diyen bir toplumumuz olduğu için ilk sçylenilene güvenmeyen bir toplumun ettiği normal cümledir "hiç mi yok?".
