hemen hemen tüm kafkas halkları'nın sahiplendiği, ülkemizde özellikle ardahan ve diğer vilayetlerde yaşayan ahıska türkleri ile bütünleşmiş bir hamur işidir.
Mantının Güney Kafkasya'daki hali. iç Anadolu'daki gibi bir kaşığa 40 tane sığan değil kaşığa sığmayan çeşidi. Gürcüler, çerkesler, abhazlar ve Ahıska Türkleri tarafından severek yenir. Belki Ermeniler de yer. Diğer Kafkas halklarına kapalı bir toplum olduklarından ermenilerde de hınkal var mıdır pek bilemeyeceğim.
her sofraya gelişinde ''ulan şunun dükkanını kursak parayı vururuz.'' denen, hamur içine kavurma koyularak yapılan çok lezzetli artvin* yemeğidir. ahıska taraflarında da bu isim kullanılmaktadır.
bildiğin mantının diğer adı. yalnız beni şaşırtan bu kelimeyi kullananlardır, şöyleki bu kelimenin balkanlarda kullanıldığını biliyordum ama hınkal yada hıngal ahıska türkleri ve doğu anadoluda da kullanılan bir isimmiş.
ardahan mantısına verilen bir isimdir. gerçi ardahanda yaşayanaların bir kısmının ahıskadan geldiğini düşünürsek bu ismi vermeleri gayet doğal. kayseri mabtısının en buyuk rakibidir lakin pek tanınmıyor.
çerkesler'in de yaptığı ancak çerkesler'e has olmayan, ahıska türkleri'ne özgü bir türk yemeğidir.
hınkal ya da hünkar isimleri ile türkiye'nin çeşitli yörelerinde yapılan bir mantı türevidir.
adet gereği hınkal bohçalarından birisinin içerisine altın koyulur, altın bulanın olur ve altını bulanın o andan sonra bahtının ömür boyu açık olacağına inanılır.
posof,şavşat ,ahıska yöresinde mantıya verilen yöresel isimdir.Fakat bu mantı bildiğimiz mantılardan olmayıp kayseri mantısı gibi küçük değildir, şekli yuvarlak olup,torba gibi büzülerek yapılır, özellikle yoğurt ve tereyağı gezdirerek yenmesi tavsiye edilir.yapılışındaki en önemli unsur hamura biçim verilmesidir. bu yüzdendir ki herkes hinkal yapamaz.
çerkezlere has etle birlikte yenen hamurişi. sodalı hinkal, tavuklu hinkal, sucuklu hinkal gibi çeşitleri vardır. bir de özel bir usulle hamuru örerek yapılanı vardır. nefistir.
