higgs parcacigi ya da higgs alani. bozon parcacik demek ama higgs ayni zamanda bir alan. kuantum alan teorisine gore parcaciklar ayni zamanda birer alandir. foton bir parcaciktir ama ayni zamanda elektromanyetik alandir. elektromanyetik alanin kuantize hali fotondur. ayni sekilde higgs de bir parcaciktir ama belirsizlik ilkesi geregi hem konum hem de momentum ayni anda bilinemeyeceginden oturu ayni zamanda uzayin tamamina yayilmis bir dalgadir. yani kuantize haldeki o tek higgs parcacigi dalga formunda zamandan bagimsiz sekilde her yerdedir. sagduyuya fazlasiyla aykiri ve kavramasi zor bir olay ama gercek bu.
parçacık kelimesi atom altı her yapı için kullanıldığından higgs parçacığı denmiştir.
parçacıklar belli hızda hareket ederken higgs alanına girdikleri anda yavaşlarlar ve higgs alanı ile sarılırlar ve kütle kazanırlar.
higgs alanın öyle her parçacığı kabul edip kütle kazandırmaz. mesela elektronlar bu alandan suyun içinde hareket eden hamsi gibi geçerken; kuarklar sen ben gibi suyla bayağı bir haşır neşir oluruz. boyut olarak aynı olan iki parçacık olmasından daha çok etkileşim için gereken ağır olmaktır.
cern de bulunan büyük hadron çarpıştırıcısı sadece higgs bozonu için tasarlanmamıştır. bilim insanları tespiti için uğraşmışlardır. zira parçacıkların çarpışma anında saniyede milyonlarca fotoğraf çeken iki dedektör söz konusu. al sana higgs parçacığı diye bir fotoğrafın olma olasığı çok çok az. ancak al sana higgsin etkisindeki poarçacıkların fotoğrafı diye bir fotoğraf sunulabilir.
bu bozonu kontrol edebilmedeki asil amac sanildigi gibi zaman yolculugu falan degildir, sonsuz enerji uretmektir. bu sayede tum evrende isik hizinda yolculuk yapilabilecek, tum dunyaya sonsuza kadar tek bir parcacikla enerji saglanabilecek. tum dunyada gida sikintisi diye birsey kalmayacak ve dolayisiyla zenginlik fakirlik diye birsey olmayacak. bir diger adi tanri parcacigi olan bu bozon, insanlik tarihinde daha once gorulmemis bir evreye gecirecek dunyayi.
pek çok entry de güzel örneklerle ne olduğu açıklanmış buluş. ilk entrylere bakıldığında en çok sorulan sorulardan biri olan zaman yolculuğu nasıl mümkün kılabileceğine dair teorim şu şekilde;
öncelikle şu ufak bilgiyi veriyim. higgs bozonunun bulunuşuyla kontrollü bir şekilde kara delik yaratabilime imkanımız doğdu.
konumuza geri dönelim. zaman yolculuğunu mümkün kılması teorik olarak mümkün olsa da pratik olarak gerçekleşmesi neredeyse imkansız olacaktır. teorik olarak şöyle mümkün olabilir, hawking, einstein ın kütle olarak daha ağır olan bir yerde zamanın daha yavaş geçtiği teorisinden yola çıkarak*, karadelik çevresinde dönüldüğü taktirde zamanı olabildiğince yavaşlatıp, dünyanın geçirdiği zamandan daha fazla bir zaman geçirerek aynı süreyi yaşayabileceğimizi öne sürmüştür. bu şu demektir, mesela sizin bir oğlunuz var 6 yaşında, siz 30 yaşındasınız, karadeliğin etrafında 3 sene döndünüz ve 33 yaşına geldiniz, dünyaya geri döndüğünüzde ise oğlunuz 7 yaşına yeni girdi.kısacası bu zamanda yolculuk imkanı, hayal edildiği gibi istenilecek bir tarihe geri dönme şekilde işlememektedir.
şimdiye kadar denenilmemesinin nedeni ise kara deliğe gitmek ve onun etrafında dönmek maliyet ve risk açısından mantıksız bulunduğu içindir. bu buluş sayesinde ise kontrollü ortamda bu deneyin yapılabileceğini düşünenler, zaman yolculuğu ile higgs bozonunun bulunuşunu ilişkilendirmişlerdir. *
