toprağın suya doymuş kısımlarının eğime bağlı olarak yer değiştirmesi olayıdır ve ülkemizde en çok yağışın bol olduğu doğu karadenizde görülmektedir. daha çok olumsuz etkileri olduğu düşünülsede tortum gölü gibi oluşumlara sebep olmaktadır.
suya doymuş olan toprak, taş ve kum partiküllerinin oluşturduğu ya da üçü birden bulunan yamaçların tabana kadar uzun zaman zarfında taşınmasıdır. heyelan sanıldığı gibi ani ve birdenbire olan bir olay değildir.*
"insanlara zarar veren doğal afetlerden biri de toprağın kütle olarak yer değiştirmesidir. Kütle hareketi genel olarak düşme, kayma, akma veya bunlardan birkaçının bir arada görülmesi şeklinde olmaktadır.
Kütle hareketlerine;
- depremler,
- bitki örtüsünün tahrip edilmesi
- insanların yer yüzeyinde yaptığı değişiklikler
- volkan patlamaları,
- aşırı yağışlar
gibi faktörler neden olmaktadır.
Kütle hareketi ile binalar ve evler zarar görebilir, elektrik hatları, su, gaz ve kanalizasyon boruları tahrip olabilir, kara ve demir yollarında büyük zararlar ortaya çıkabilir. Ayrıca kütle hareketleri sonucunda insan ve mal kayıpları da yaşanabilmektedir.
Heyelanların önlenmesi için istinat duvarlarının yapılması, yamaçların düzenlenmesi, drenaj sisteminin oluşturulması, zeminin sertleştirilmesi, kütle hareketleri konusundaki çalışma ve araştırılmaların yapılması gerekir."