zeus ve hera(kahpe hera, kancık hera, orospu hera)'nın oğludur.
aslında sadece hera'nın oğlu olduğu da rivayet edilir.
zira, zeus'un athena'yı kendi kendine doğurmasına öykünen hera'nın hephaistos'u kendi başına doğurduğu söylenir.
tabi hera, zeus kadar kudretli olmadığı için bu tek başına doğurma/çocuk yapma işlemi arızalı olmuş, hephaistos sakat olarak dünyaya gelmiş.
bu hera adlı kancık da kendi doğurduğu evladından utanmış, diğer olymposlu tanrılar "aaa hera'ya bak bir çocuk yapamadı" derler, kendisiyle dalga geçerler diye de hephaistos'tan kurtulmak istemiş ve çocuğunu uçurumdan atmış ve böylece hephaistos'un diğer ayağı da sakatlanmış.
hephaistos'a kıyamayan zeus, o'nu akhilleus'un anası olan thetis'e emanet etmiş, hephaistos'u da thetis büyütmüş, o'na analık yapmış.
tabi hephaistos daha sonra thetis anasına olan borcunu, akhilleus'a bir zırh yaparak ödemiş, akhilleus'a öyle bir zırh yapmış ki ok işlemez, kılıç saplanmaz, mızrak delmezmiş. böylece akhilleus yenilmez bir savaşçı olmuş.
hephaistos mühendislik ve zanaat tanrısıdır.
müthiş silahlar, zırhlar yapar, tanrılar için saraylar, tahtlar inşa edermiş.
zaten kendisini sakat bırakan anası hera'dan da bu şekilde intikam almış.
zeus, biricik zevcesi hera'yı sürekli aldatır ve yakalanırmış, her yakalandığında da hera'ya hediyeler verir gönlünü alırmış.
bir aldatma sonrası yine hera'ya yakalanınca, hera tarafından affedilmek için ona muazzam bir taht yaptırmaya karar vermiş, bu konuyu hephaistos'la paylaşmış ve ondan bir taht yapmasını istemiş.
hephaistos kafayı çalıştırmış, hera için bir taht yapmış ve olympos'a göndermiş.
hera tahtı çok beğenmiş, fakat tahta oturur oturmaz bir mekanizma çalışmış ve hera'yı tahtın üzerine kelepçelemiş.
ne yapsalar bu kilidi açamamışlar.
sonuçta hephaistos'u çağırmışlar.
hephaistos kilidi zinhar açmayacağını, hera'nın o'nu sakat bırakarak kötülük ettiğini söylemiş.
tabi karısının bu durumuna dayanamayan zeus devreye girmiş yine.
hephaistos'a, hera'yı bırakması karşılığında ne isterse vereceğini söylemiş. (ne istediler de vermedik lafının kökeni buradan gelmektedir.)
hephaistos'ta zeus'tan afrodit'i istemiş...
tabi teklif afrodit'e sunulmuş, afrodit; "lan manyak mısınız, ben alemlerin en güzel kadınıyım, topal bir demirciye varamam" dediyse de, zeus'un fevkalade israrlarına boyun eğmek suretiyle hephaistos'la evlenmek zorunda kalmış.
afrodit hephaistos'la evlenmiş evlenmesine ama, gönlü yok tabi, başlamış kocasına boynuzu takmaya.
bir ares ile düşüp kalkmış, bir hermes ile.
tanrılar afrodit'i kesmemiş, ölümlüler ile de birlikte olmuş, adonis ile yatmış kalkmış, ankhises ile pompiş yapmıştır.
neyse, tabi her gizli şey birgün ortaya çıkar hesabı, hephaistos'un pampası helios bir gün ares ile afrodit'i fofeynk yaparken görünce gitmiş hephaistos'a ispitlemiş, hephaistos'ta onlara bir tuzak hazırlamış.
hazırladığı bu tuzak bir yatakmış, işte bir gün afrodit ile ares bu yatakta pompiş yaparken yatak birden katlanmış ve bu iki zani kendilerini zincirlere vurulmuş bulmuşlar.
tabi hephaistos almış bunları olympos'a götürmüş, zeus'a göstermiş. "bu ne yarram" demiş, "adalet istiyorum, yıkarım bu olympos'u başınıza" demiş. poseidon felan da devreye girmiş, hem afrodit'e, hem ares'e ağır bir zina cezası verilmiş, ayrıca hephaistos'a da yüklü bir tazminat ödenmiş ve konu kapatılmış...
hephaistos'un büyük bir mühendis ve zanaatkar olduğundan yukarıda bahsetmiştik.
yaptığı en önemli eser ise şüphesiz ki pandora'nın kutusu'dur.
işte böyle, hephaistos doğuştan gelen fiziksel kusurlarını ve çirkinliğini aklıyla, sanatıyla, bilgi ve becerisiyle kapatmış.
olympos'un bütün kudretli tanrılarının -ki bunlar hephaistos ile birlikte 12 tanedir- hephaistos'a işi düşer, ona muhtaç kalırlarmış.
zaten ilk başlarda bunu hep küçümsemişler fiziksel kusurlarından ötürü, ama o aklıyla, sanatıyla azmetmiş ve bu büyük olympos tanrıları arasına girmiş.
demirci tanrıdır.achilleus un hektor la olan dövüşünde giydiği zırh ve kalkanı annesi thetis in isteği üzerine bizzat kendisi dövmüş,dövüşe şike karıştırmıştır.
kısaca: zeus ile hera’nın oğlu. bazılarına göre ise zeus’un athena’yı tek başına yaratmasını kıskanan hera’nın babasız tek başına doğurduğu da söylenir...
-ara not, islam inancına göre hazreti isa “babasız hak peygamberdir”; alakası şu, mitolojik bir vak’a olarak hephaistos’a itiraz eden olmaz ama iş hazreti isa bahsine gelince hemen bize de mi lo lo lo... mitoloji’nin oxford sözlüğü’ndeki “belirli bir dinî veya kültürel geleneğe âid” vasfına dikkat!- devam edelim.
hera onu doğurduktan sonra maden işçiliği öğrensin diye naksos’lu kedalion’a yolluyor. başka isimler de geçiyor yolladığı kimse hakkında.
topallığı ilyada’ya göre, zeus ve hera herakles hakkında tartışırlar. hephaistos annesini tutar ve zeus’un öfkesi ona patlar ve bacağından tutup olympos’tan aşağı atar. gün boyu düşer ve akşamüstü lemnos adasında topal ve zorla nefes alırken sintialılar tarafından bulunur hayata döner fakat artık topal kalmıştır...
diğer bir anlatımla; topallığı doğuştan, onun bu halinden utanan annesi diğer tanrı’lardan saklar ve olympos’tan aşağı atar, dokuz sene bir denizaltı mağarasında iki tanrı tarafından bakılır...
diğer bir anlatım; atılınca denize düşer, tanrıçalar tarafından kurtarılır...
onu atan annesinden intikam almak için altından bir taht yapar. taht, üzerine oturan kimseyi zincirliyordur. hera bu tuzağa düşer ve tanrıçalar hephaistos’u çağırmak zorunda kalırlar... dionysos onu sarhoş edip bir eşek üzerinde olympos’a getirir ve annesini kurduğu tuzaktan zincirlerden kurtarır...
tanrı’lar içinde “hephaistos ateş unsurunun efendisi” diye bilinir; devler ve tanrı’lar savaşında “dev klytios’u akkor hâlinde bir gürzle vurup öldürdü”...
“troya önünde de alevleriyle savaştı”...
“madenlerin ve sanayiin tanrısı, yanardağlara da hükmeden”...
renkli aşk maceralı vardır... pandora’nın çamurdan yoğurulup şekillendirilmesine ve prometheus’un kafkasya’da zincirlenmesine de yardım etmiştir.
demir ve alev tanrısı olup, tüm savaş teçhizatlarını yapan yunan mitolojisinde önemli yeri olan tanrı.
Çirkin ve topal olması, savaş unsuruna hizmet eden bir tanrı olmasına inat, yüreği güzellikten yanadır.
anne- oğul ilişkisi bakımından oldukça tuhaftır bu tanrı:
anası hera'nın kendisini istemediğini hiç unutmaz. intikam için altın bir taht yapar ve anasına onu verir. güzel ve görkemli şeyleri seven hera "hop" tuzağa düşüverir. oturur tahta, bir daha da kalkamaz. taht onu sımsıkı sarar. bütün dağ seferber olur, hera'yı kaldırmanın yolunu arar. dionysos'un aklına bir fikir gelir. hephaistos'a çilingir sofrası kurar. sarhoşken konuşturur, hera'yı nasıl kurtaracağını öğrenir. bu olay hayırlara vesile olur. "aslında hephaistos o kadar da kötü değilmiş canıım." düşüncesi tanrılar arasında yayılır onu da aralarına alır, benimserler.
alışılmadık ve garip bir çift olarak da afrodit ve hephaistos'u düşünebiliriz: çirkin topal, annesi tarafından istenmemiş bir tanrı, güzelliğine şike karışmış * olmasına rağmen arzu tanrıçası ilan edilmiş afrodit...
afrodit'in çapkınlığından bıkıp kilden ilk kadını yaptığı da söylenir.
promethes'u kayalıklara bağlayan zincir de onun eseridir. artemis ve athena'nın kullandğı oklar da...
Hephaistos ates tanrisi idi. Zeus ile Hera'nin oglu olan bu tanri topal olarak dogdu, üstelik çokda çirkindi. Hera onu dogurdugunda çirkinliginden utandi, ve diger tanrilarin kendisiyle alay etmesinden korkarak onu Olympos'tan asagi firlatti. Hephaistos'un Olympos'tan asagi Lemnos adasina düsüsü tam bir gün sürdü. Bir hocanin yardimiyla burada demir, bronz ve degerli madenler üzerinde çalisma sanatini ögrendi ve ve bir yanardagin içine demir atölyesini kurdu. Bu demirhane de insani hayrete düsürecek sanat saheserleri yaratti. Nadide yüzükler, bilezikler kalkanlar yapti. Fakat annesini ve onun kendisine yaptiklarini hiç unutmadi. Annesinin yanina çagirilmasi için bir seyler yapmasi gerekiyordu. Ve bir gün oturup annesi Hera için altindan muhtesem bir taht yapti. Bu öyle bir tahtti ki insanin gözlerini kamastiriyordu, diger yandan hiç te göründügü gibi degildi. Görünmez baglardan yapilmis kiskaçlari vardi ve üzerine biri oturdugunda bir daha açilmamak üzere kilitleniyor oturan kisiyi hapsediyordu. Tahti Olympos'a yolladiginda Hera tahtin ihtisamina hayran kaldi, fakat üzerine oturur oturmaz kiskaçlar kapandi ve Hera tahta baglanip kaldi. Bütün tanrilar el birligi ile onu tahtan kurtarmaya çalistilar ama basaramadilar. Son çare Hephaistos'u çagirdilar fakat Hephaistos kulak asmadi. Tüm çagrilari duymuyormus gibi davrandi. Kendisine yaptiklarindan dolayi Hera'nin cezasini çekmesini istiyordu.Zeus Hermes'I yolladi ancak Hermes onu Olympos'a çikmaya razi edemedi. Ardindan Ares geldi, onu Olympos'a çikarmak için zor kullanmaya çalisti ama, Hephaistos onu kavgada yendi ve gerisin geri geldigi yere yolladi. Bunun üzerine sarap tanrisi Dionysos onu getrimeye talip oldu ama o çok farkli bir yol denedi. Içirdigi saraplarla Hephaistos'u sarhos ederek ondan Hera'yi taht'tan kurtaracagina dair söz aldi.Fakat Hephaistos bunu tek bir sartla yapmayi kabul edecekti. Bunun için Tanrilar katina kabul edilmesi ve güzeller güzeli Aphrodite'in kendisiyle evlenmesi. Karisinin daha fazla aci çekmesine dayanamayan Zeus oglunun sartlarini kabul etti. Bunun üzerine Dionysos onu alip Olympos'a götürdü. Hephaistos Hera'yi kurtardiktan sonra ilk is olarark kendisine bastan basa tunçtan bir saray yapti. Saray günes dogunca paril paril parliyordu, dör tarafina yildizlar serpistirilmisti. Görenleri hayran birakan sarayin bir tarafina da muhtesem demirhanesini yerlestirdi. Hephaisto her sabah günes dogduktan sonra atolyesine gidiyor, aksama kadar hiç durmadan çalisiyor, tanrilari ve insanlari hayrete düsüren ve hayran birakan saheserler yaratiyordu. Zeus için muhtesem bir asa ve altindan taht imal etti. Demeter içinse parlak bir orak. Apollon ve Artemis içinse saglam ve hizli oklarla, ok kiliflari yapti. Tüm bunlarin yaninda Olympos'u süslemek için elinden geleni yapti; Apollon için güzel bir saray insa etti, Zeus'un sarayini güçlendirip süsledi. Ve tanrilar için onlarin arzularina göre hareket edecek koltuklar imal etti. Hephaistos sadece tanrilar için degil insanlar içinde bir çok iyilik yapti. Çirkin ve topal olmasina ragmen iyi kalpli olusu ile gerek tanrilar gerekse insanlar tarafindan sevildi ve sayildi. Ama arzu ettigi ve hak ettigi mutluluga hiç bir zaman tam olarak ulasamadi. Onu sevmeyen ve sürekli aldatan Aphrodite ile olan evliligi ona mutluluktan çok aci ve utanç getirdi.
