üstad, ahmet haşim'in bize göre adlı eserinden bir yazısıdır. aşk ile ilgili tespitleri üstada hayran olmak için başlıbaşına bir sebeptir.
"hemen her sabah gazeteyi açınca okuduğumuz şaşırtıcı haberlerden biri: "filan mahallede, filanın kızı, şu yaşta filan hanım, sevdiği gençle, şu veya bu sebepten evlenemediği için, eline geçirdiği bir şişe tentürdiyodu içmiş veya kendini etraftaki bahçelerden birinin kuyusuna atmış. zamanında yetişilemediğinden ilh..."
aşkın yaraladığı bin türlü talihsizler içinde en çok bu hiçe giden kurbanlara acımalı. çünkü bu zavallılar bilmiyorlar ki, birbiriyle evlenmemesi lazım gelenler varsa onlar da yalnız âşıklardır. üstadım gourmont'un dediği gibi aşk ile evliliği karıştırmamalı. aşk yabani bir hayvandır. kanunların dışında, isyan ve ihtilal dağlarında yaşar. ancak gece karanlıklar basınca gizli yollardan şehre girer ve bahçelerin düzenini, ağaçlı caddelerin kanepelerini alt üst eder. hükümetler, polis ve jandarmayı ona karşı silahlandırır. halbuki evlilik, bir şehir kurumu, güvenlik sistemidir. sirklerde gösteri yapan, dişi dökülmüş, tırnakları eyelenmiş, zararsız aslan; orman canavarına göre ne ise, aşka kıyasla da evlilik odur.
aşk geçici, evlilik ise süreklidir. evliliği aşkın devamı zannetmiş nice saf çiftler, üç ay geçmeden hislerin söndüğünü görmüşler ve bir akşam kendilerini karşı karşıya esner bulmaktan hayret etmişlerdir. aşk değişmeyince ölür.
en eski edebiyattan en yenisine kadar, her dilde, şiirin konusu evli çiftler değil, sevgililerdir. hayaller ve semboller, hep sevgilinin süzgün gözleri ve karanlık kirpikleri etrafında pervaneler gibi uçuşur. kahramanları evli çiftler ve konusu evlilik olan hikâyeden daha tatsız ne olabilir ki?" *
