Tabii hem Müslüman hem laik olunmaz. toplum siyasal islama itaat edecek ki, islam üzerinden siyasi ve ekonomik menfaat edenler zenginleştikçe zenginleşecekler. zaten siyasal islam kültüründe eleştirel tutum da olmaz, zira siyasal islamcılar dogmatik ve arkaik anlayışlarının dini temsil ettiğini iddia ederler. ama o da ne? genç nüfusun çok büyük kısmı ve orta yaşlı nüfusun %50si, modern ve insanlığa faydalı olacak hemen hemen bütün yeniliklere karşı çıkan siyasal islam'ı kabul etmedi. hatta siyasal islamcılar döneminde gençler dinden bir hayli uzaklaştı, genç nüfus içinde dinsizlik-bütün araştırmalar da ortaya çıktığı üzere- %20'ye çıktı. ortaya şu sonuç çıktı: siyasal islam ile din bir arada gitmez. siyasal islam, toplumsal değerleri zayıflattığı gibi inanç alanına da büyük zarar veriyor.
ama bence de öyle ama hem müslüman hem de özgürlükçü olunabilir. laiklik zaten devlete ait bir özellik. müslüman din ve devlet işlerini birbirinden ayırmaz ama ayırabilir de ama o zaman ne kadar müslūman olup olmadığı tartışılır. laiklik güzel bence. ikisi birbiriyle çelişmesine rağmen kendi içinde tutarlı şeyler.
