benim gibi ailesi malatya'lı olanların " darende " ailesinden az çok öğrendiği bir çeşit bölgeye ait dildir.
" Bu dilin özelligi ve gizliligi günlük hayatta, ticari iliskilerde bazı
kavramları farklı kelimelerle ifade etme konusundaki zorlamadan ileri
gelmektedir. Bilhassa Darendeli gezgin satıcıların aralarındaki
dayanısma ve ticari menfaat gözetme yabancıya karsı mesleki sırların
saklanması, hemsehrilik duygusunun güçlenmesi bakımlarından
dikkate deger bir rol üstlenmektedir. Büyük bir ihtimalle ortaya çıkıs
sebebi ve hatta amacı da budur diyebiliriz. Kaçakçılık yıllarında
zabtiye, jandarma, polis gibi kanun temsilcilerinin kontrol ve
baskınlarını önceden birbirlerine haber vermek (Günümüzde de
belediye zabıtası), uyandırmak, malın kalitesi, fiyatların ayarlanması"
--spoiler-- ebaseyf ile hacehmet doğma büyüme Darendeli iki çocukluk arkadaşıdır. gel zaman git zaman askerlik çağları gelir, ebaseyf hacehmet ikilisi ilk kez tanıdıkları dış dünyada yani askerde kendi aralarında hazeynce konuşur. kore krizinin patlak vermesiyle kunuriye gönderilen kahramanlarımız çinlilerin muhabere subayımızı esir almasıyla deşifre olan telsizkriptolarından dolayı ana karargahla irtibatı kopan türk tugayının iletişimini hazeynce sağlarlar. artık türk tugayının kaderi Darendeli iki kahraman ebaseyf ve hacehmetin elindedir.
--spoiler--
Darendeli esnafın kendi aralarında anlaşmak için kullandıkları bir dil. Aslında Türkçenin şifrelenmiş hali gibidir. Ama bilmeyenler anlamaz tabi bu dili.
"Bu dilin zengin bir kelime hazinesi yoktur. Çeşitli dillerden çoğunlukla da Arapça, Farsça ve bunların dışında Rusça ile bazı batı
dillerinden ödünç kelimeler alınarak Türkçe gramer kurallarına uygun türetmeler yapılmış ve yine Türkçe cümle yapısına göre cümleler kurulmuştur. Sintax ve morfoloji bakımından yeni ve farklı bir şey yoktur."
